Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã nhiều lần cảnh báo về tác hại của các loại hóa chất, đặc biệt là chất cấm coumarin. Với phụ nữ mang thai, đây chính là “sát thủ giấu mặt” bởi chất này luôn hiện hữu trong môi trường sống hằng ngày và họ đang tiếp xúc với nó một cách thụ động.
Chất cấm được sử dụng phổ biến
Nhiều người vẫn chưa biết hoặc hiểu rõ về chất coumarin. Nhưng trên thực tế, chất này đang xuất hiện rất nhiều trong cuộc sống hằng ngày. Dù được biết đến như một thành phần thuốc diệt chuột bởi sức tàn phá của nó chỉ trong thời gian ngắn, chất này vẫn được ngang nhiên sử dụng trong thực phẩm và các loại thuốc lá lậu bởi tác dụng định hương.
Coumarin là những chất kết tinh không màu, có mùi thơm. Ở dạng kết hợp glycosid, chất này có thể tan trong nước, ở dạng aglycon thì dễ tan trong dung môi kém phân cực. Các nghiên cứu trên chuột cho thấy chất coumarin gây ngộ độc gan, phổi và hình thành những khối u. Trong sợi thuốc lá HERO, JET được tẩm nhóm chất cấm coumarin rất nguy hiểm, làm bào mòn sức khỏe người hút. Với những phụ nữ mang thai, có chồng hoặc người thân trong gia đình hút thuốc lá lậu, đây là những trường hợp cực kỳ nguy hiểm đến sức khỏe của mẹ và tính mạng của thai nhi.
Thuốc lá lậu bị cơ quan chức năng tiêu hủy. Ảnh : TL
Chất cấm coumarin không chỉ bị Bộ Y tế Việt Nam mà cả Cơ quan Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), Bộ Canh nông và Thực phẩm của Canada và Thái Lan cấm sử dụng bởi những tác hại nghiêm trọng đến hệ thần kinh, tim, mạch máu, gan động vật và gây khối u ung thư trong cơ thể người. Thành phần coumarin không chỉ khiến nam giới vô sinh mà theo một số tài liệu khoa học từ ĐH Y Groningen (Hà Lan), coumarin còn gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh của bào thai trong bụng mẹ, thậm chí gây sảy thai.
Phụ nữ mang thai và trẻ em là những đối tượng cần được bảo vệ và tránh xa hoàn toàn với coumarin để tránh gánh chịu nhiều hậu quả đáng tiếc. Tuy nhiên, với tình trạng thuốc lá lậu bành trướng ở Việt Nam như hiện nay, điều này không dễ thực hiện. Người hút thuốc lá lậu gánh chịu hậu quả một phần, những người hít phải khói thuốc một cách thụ động còn chịu ảnh hưởng nặng nề hơn. Đối với đàn ông, những người hút thuốc lá lậu một cách chủ động, những hậu quả này có thể chỉ là cái giá mà họ chấp nhận trả để có những giây phút thư giãn nhưng đối với những người phụ nữ đang trong thai kỳ với sức khỏe dễ bị ảnh hưởng bởi các loại hóa chất, việc vô tình hít phải khói thuốc lá lậu hay đặc biệt là chất coumarin giống như sự đầu độc đối với thai nhi. Khi đó những cố gắng chăm sóc sức khỏe của cả thai phụ và thai nhi đều có thể trở nên vô nghĩa bởi sự thiếu hiểu biết và nhận thức của cả bản thân họ và những người xung quanh về tác hại của chất cấm này.
Nguy cơ từ thuốc lá lậu
Theo Cục Quản lý thị trường, hiện nay tại Việt Nam thuốc lá lậu chiếm trên 20% tổng thị phần, trong đó 90% là thuốc lá JET và HERO. Như vậy, những nguy cơ tiềm tàng từ coumarin đến sức khỏe cộng đồng là rất đáng lo ngại. Theo một kết quả nghiên cứu của Viện Khoa học hình sự (Bộ Công an) sau khi phân tích sợi và khói thuốc HERO, JET thì cấu trúc phân tử có chứa chất 7-hydroxy-6-methoxy-2H-1-benzopyran-2-one thuộc nhóm coumarin rất nguy hiểm đến sức khỏe, đặc biệt đối với sức khỏe sinh sản của cả nam giới và nữ giới.
Trên thực tế, một số người Việt vẫn chưa nhận thức đúng sự nguy hại của coumarin cũng như lơ là việc tìm hiểu về các thành phần độc hại khác trong thuốc lá lậu. Điều đó góp phần dẫn đến tình trạng thuốc nhập lậu được bày bán và tiêu thụ tràn lan như hiện nay mà không cần quan tâm đến ngày tháng sản xuất, hạn sử dụng hay thông tin bảo quản chỉ vì… giá rẻ. Thói quen này đang vô tình đem đến những hậu quả khôn lường cho người tiêu thụ nói riêng và cả cộng đồng nói chung.
Theo TS Phan Thế Đồng, giảng viên khoa Khoa học và Công nghệ ĐH Hoa Sen TP.HCM, nhờ vào tác dụng định hương mà chất cấm này lại hiện diện tràn lan trong thuốc lá lậu nhằm tăng mùi thơm và giữ mùi thơm lâu. “Các nghiên cứu trên chuột cho thấy chất coumarin gây ngộ độc gan, phổi và hình thành những khối u. Trong sợi thuốc lá HERO, JET được tẩm nhóm chất cấm coumarin rất nguy hiểm, làm bào mòn sức khỏe người hút. Với những phụ nữ mang thai, có chồng hoặc người thân trong gia đình hút thuốc lá cũng chịu ảnh hưởng vì trong khói thuốc lá cũng chứa coumarin, đây là những trường hợp cực kỳ nguy hiểm đến sức khỏe của mẹ và tính mạng của thai nhi” - TS Phan Thế Đồng cho biết thêm. Theo khảo sát của Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam, mỗi năm có trên 850 triệu gói thuốc lá điếu nhập lậu được tiêu thụ ở Việt Nam. Con số này khiến nhiều người rùng mình khi nghĩ đến tác hại của nó đối với hàng triệu phụ nữ mang thai và những thai nhi lẽ ra phải được hưởng sự chăm sóc và bảo vệ cẩn thận. |