Giá vàng thế giới tăng vọt lên mức cao kỷ lục, vượt ngưỡng 4.000 USD mỗi ounce khi các nhà đầu tư toàn cầu đổ xô vào tài sản này trong suốt năm qua.
Từ lâu, vàng được xem là “tài sản trú ẩn an toàn” trong thời kỳ bất ổn kinh tế vì đây là hàng hóa hữu hình, có thể sở hữu và lưu trữ được.
Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng đợt tăng mạnh trong những tháng gần đây phản ánh một sự chuyển dịch sâu sắc hơn: vàng có thể đang thoát khỏi vai trò truyền thống để trở thành một “tài sản cho mọi thời điểm”, theo kênh Al Jazeera.
Giá vàng năm nay biến động ra sao?
Giá vàng đã tăng hơn 50% kể từ đầu năm 2025, đánh dấu một giai đoạn tăng lịch sử đối với loại tài sản này.
Các chuyên gia cho rằng phần lớn đợt tăng giá của vàng được thúc đẩy từ nhân tố Tổng thống Mỹ Donald Trump - người trở lại Nhà Trắng hồi đầu năm.
Giá vàng tăng mạnh vào tháng 4, khi ông Trump công bố các mức thuế đối ứng lên phần lớn các nền kinh tế trên thế giới, tiếp tục tăng mạnh vào tháng 8 sau khi ông chỉ trích cách làm việc của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed).
Trước quá nhiều bất ổn, nhiều nhà đầu tư đã tìm đến các tài sản đáng tin cậy hơn, như vàng.
Tuy nhiên, các mức thuế quan của ông Trump và những cuộc đối đầu với Fed không phải là các yếu tố duy nhất khiến vàng tiếp tục tăng kể từ đó. Theo giới phân tích, cuộc bầu cử thủ tướng Nhật cuối tuần trước, việc chính phủ Mỹ đóng cửa, cùng biến động chính trị đang xảy ra ở Pháp sau khi Thủ tướng Sebastien Lecornu từ chức cũng góp phần đẩy giá vàng lên cao.
Nguyên nhân nào đứng sau đợt tăng giá tuần này?
Bà Kyle Rodda, chuyên gia phân tích thị trường tài chính cấp cao tại trang Capital.com (Úc), nói với Al Jazeera rằng chiến thắng bất ngờ của bà Sanae Takaichi trong cuộc đua giành chức lãnh đạo đảng Dân chủ Tự do (LDP) ở Nhật đã đóng vai trò lớn trong đợt tăng giá tuần này.
Bà Takaichi dự kiến sẽ trở thành thủ tướng tiếp theo của nền kinh tế lớn thứ tư thế giới sau khi vận động tranh cử với cam kết chính sách chi tiêu mạnh tay dù ngân sách thâm hụt, cắt giảm thuế và hỗ trợ tiền mặt cho các hộ gia đình nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Diễn biến này khiến đồng yen - vốn cũng được xem là một “tài sản trú ẩn an toàn” - rơi xuống mức thấp nhất trong 13 tháng vào ngày 7-10, theo hãng tin Reuters. Vàng, vì thế, trở thành lựa chọn thay thế hàng đầu.
Đợt tăng giá vàng năm nay so với các năm trước ra sao?
Giới quan sát cho rằng lần này là một đợt tăng mạnh mẽ.
Giá vàng thường tăng trong giai đoạn bất ổn, sau đó ổn định, rồi lại tăng khi xuất hiện thêm biến động kinh tế.
Từ tháng 6-2020 đến tháng 2-2024, giá vàng dao động trong khoảng 1.600 USD đến hơn 2.100 USD mỗi ounce, không có biến động lớn.
Trong năm 2024, giá vàng tăng thêm khoảng 30%, nhưng mức tăng đó vẫn không sánh được với chín tháng đầu năm 2025, khi biểu đồ giá vàng gần như thẳng đứng.
Dù giá vàng năm nay đã đạt mức cao kỷ lục, đây không phải là lần đầu tiên vàng trải qua một đợt tăng giá khổng lồ.
Giá vàng từng tăng vọt trong thập niên 1970, sau khi Tổng thống Mỹ Richard Nixon chấm dứt việc quy đổi đồng USD sang vàng.
Giá vàng đã tăng từ mức cố định 35 USD/ounce năm 1971 lên 850 USD/ounce vào năm 1980.
Thập niên 1970 là giai đoạn đặc biệt hỗn loạn, với các cú sốc kinh tế như khủng hoảng dầu mỏ năm 1973. Một đợt tăng mạnh khác xảy ra sau khi Liên Xô đưa quân vào Afghanistan năm 1979 và khủng hoảng con tin Iran - Mỹ cùng năm đó.
Điều gì khác biệt trong lần tăng giá này?
Thông thường, việc nhà đầu tư chuộng vàng phản ánh sự bất an về kinh tế, nhưng lần này, giá vàng lại tăng song song với thị trường chứng khoán Mỹ - thay vì ngược chiều như trước.
Theo đài CNBC, trong tuần này khi giá vàng đạt mức cao kỷ lục, chỉ số S&P 500 và Nasdaq Composite của Mỹ cũng đồng loạt đóng cửa ở mức cao kỷ lục vào ngày 6-10, bất chấp lo ngại về việc chính phủ Mỹ đóng cửa.
Dù sau đó các chỉ số có giảm nhẹ, xu hướng chung cho thấy vàng ngày càng được xem là lựa chọn đầu tư hàng đầu, theo ông Tim Waterer - chuyên gia phân tích thị trường trưởng tại nền tảng dịch vụ tài chính KCM Trade (Úc).
“Những gì chúng ta đang chứng kiến là vàng đã trở thành ‘tài sản cho mọi thời điểm’, với khả năng tăng giá cả khi thị trường rủi ro lẫn khi nhà đầu tư hứng khởi. Đồng thời, vàng vẫn đóng vai trò là tấm khiên phòng ngừa bất ổn trong bối cảnh rủi ro địa chính trị gia tăng ở Mỹ và trên toàn cầu” - ông Waterer nói.
“Vì vậy, vàng không còn chỉ được xem là kênh đầu tư phòng thủ nữa. Giờ đây, nó có phạm vi ảnh hưởng rộng hơn nhiều như một loại tài sản đầu tư, phản ánh rõ động lực mới của thị trường” - ông nói thêm.
Vậy giá vàng có liên hệ gì với ông Trump?
Chuyên gia Waterer và Rodda nói với Al Jazeera rằng dù ông Trump vẫn có ảnh hưởng đến giá vàng trong dài hạn, nhưng ông chỉ là một trong nhiều yếu tố tác động.
Bà Rodda cho biết, hiện nay vàng đã trở thành một loại tài sản chịu ảnh hưởng của “5 yếu tố”.
Theo ông, các nhà đầu tư đang cân nhắc giữa chính sách tài khóa và nợ công gia tăng của những quốc gia như Nhật, rủi ro địa chính trị đang diễn ra, chính sách thương mại của Mỹ, áp lực đối với Fed, và kỳ vọng Fed sẽ hạ lãi suất trong tương lai.
“Xét riêng về Tổng thống Trump, có thể nói ông ấy ảnh hưởng mạnh đến giá vàng: chính sách thương mại, tài khóa và việc ông liên tục công kích Fed đều góp phần tác động. Nhưng tôi không nghĩ có thể nói giá vàng tăng cao là phản ứng dành riêng cho ông Trump. Có nhiều yếu tố khác cùng tác động” - bà Rodda nói thêm.
