Bên cạnh những khó khăn trong đi lại, kinh doanh, thiệt hại của cải do ngập nước gây ra, việc phải thường xuyên ngâm mình trong nước bẩn, không đủ nước sạch để vệ sinh cá nhân cũng tạo điều kiện cho một số bệnh ngoài da phát triển, phổ biến nhất là bệnh nước ăn chân, kế đến là ghẻ ngứa, chàm, viêm da mủ…
Chỉ đi nước ngọt vẫn hà ăn chân
“Nước ăn chân” là tên bà con hay gọi để chỉ bệnh nấm ở chân. Bệnh này cũng có thể xem là bệnh nghề nghiệp cho những người làm nghề thường xuyên tiếp xúc với nước, môi trường ẩm ướt, mang giày vớ bít kín mà không thay giặt thường xuyên. Tác nhân gây bệnh là các vi nấm sợi tơ như trichophyton, epidermophyton, microsporum… hoặc cả vi nấm men candida albicans. Bệnh có thể biểu hiện bằng hình thức tróc vảy khô, mụn nước hoặc viêm kẽ.Ở các kẽ ngón, thường là ngón chân giữa và áp út, lớp da bên trên bị mủn trắng, có kẽ nứt, bên dưới là một nền da đỏ ướt. Ở lòng bàn chân, gót chân, các cạnh ngoài bàn chân có thể có mụn nước hoặc mảng da dày màu nâu đỏ, bề mặt phủ vảy nhỏ mịn. Chúng có thể nhỏ, ở vài vùng rải rác trên chân, cũng có thể tạo một mảng lớn trùm cả bàn chân. Bệnh gây ngứa ngáy, khó chịu. Trong trường hợp bị bội nhiễm, bệnh nhân có thể sốt, nổi hạch bẹn và đau. Lúc bấy giờ bàn chân bị sưng tấy lên và có mủ.Về điều trị: khi có mủ, đau nhức, bệnh nhân nên uống kháng sinh, bôi các dung dịch màu như màu xanh Methylen, màu tím Gentian, màu đỏ Fuschin để sát khuẩn và khô mủ.Trong lúc chờ nước rút, bệnh nhân có thể bôi các thuốc kháng nấm, sau đó đi khám để được thầy thuốc cho toa phù hợp. Các thuốc kháng nấm phổ biến như antimycose, BSI, ASA, cồn kiến cò được thoa ngày hai lần, rẻ tiền, dễ tìm nhưng gây rát bỏng và làm sậm da. Các thuốc diệt nấm từ dẫn xuất của imidazole, ketoconazole, econazole, clotrimazole… hoặc chất terbinafine thì hiệu quả và thẩm mỹ hơn nhưng đắt tiền. Ghẻ vì nướcTác nhân gây bệnh là con cái ghẻ sarcoptes scabiei. Bệnh lây qua tiếp xúc trực tiếp giữa người với người hoặc gián tiếp qua đồ dùng, vật dụng cá nhân. Bệnh có quanh năm nhưng phổ biến hơn vào mùa lũ, khi một số gia đình phải tạm trú tại các chòi lán thiếu vệ sinh. Triệu chứng của bệnh là nổi các mụn nước rời rạc, màu trắng đục phân bố ở vùng da non như kẽ ngón, lòng bàn tay, cổ tay, bụng dưới, đùi. Ở trẻ em, thường thấy các sẩn cục hoặc sẩn kèm mụn nước ở nách và bìu. Bệnh rất ngứa, đặc biệt là về đêm, nhiều người trong cùng gia đình có thể cùng bị ngứa và biểu hiện tương tự.Điều trị chủ yếu là sử dụng thuốc bôi diệt cái ghẻ. Muốn trị dứt điểm, phải trị cho người tiếp xúc mắc bệnh cùng lúc với nhau, thực hiện vệ sinh quần áo cá nhân và bôi thuốc đúng cách: thoa rộng toàn thân từ cổ trở xuống sau khi đã tắm sạch, đến chiều hôm sau mới tắm và thoa lại. Có nhiều hoá chất giúp diệt ghẻ. Rẻ tiền và thích hợp cho điều trị cộng đồng là thuốc D.E.P (diethyl phtalate). Ngoài ra còn có các chất gammabenzen hydrochloride 1%, permethrine 5%, benzoate de benzyl 25%, lưu huỳnh, crotamiton… Bệnh nhân có thể uống thêm thuốc an thần, chống ngứa vào buổi tối, nếu bị bội nhiễm (thương tổn có mủ) thì phải uống kết hợp kháng sinh, nếu bị chàm hoá thì tăng cường các thuốc giải mẫn cảm. | Phòng ngừa bệnh da do lụt lội – Để phòng ngừa, cần giữ cho đôi chân luôn khô ráo bằng cách mang ủng (nếu nước ngập thấp), rắc bột talc vào kẽ chân, nên di chuyển bằng thuyền bè để tránh phải dầm nước (nếu nước dâng cao). Sau khi đi mưa hoặc tiếp xúc nước bẩn phải rửa chân sạch, lau khô. Khi có biểu hiện bệnh thì thoa thuốc
diệt nấm phù hợp.
– Việc giữ vệ sinh cá nhân sẽ giới hạn phần nào các bệnh da khác như chốc, nhọt, nấm thân, ghẻ…
– Đối với bệnh ghẻ ngứa: chữa trị sớm, đúng cách và cách ly người bệnh sẽ giúp cắt nguồn lây cho cộng đồng. |
Theo BS Võ Thị Bạch Sương (SGTT)
