Năm 2013, Trung tâm Điều phối và ghép tạng Quốc gia được thành lập với năm nhân sự. Trung tâm ra đời khi quan niệm về hiến mô/tạng ở Việt Nam còn rất hạn chế.
Trong năm năm, hàng chục ca ghép tạng diễn ra khắp cả nước, có rất nhiều người không may phải lìa xa cuộc đời, tình nguyện hiến tạng cho y học. Cũng có nhiều hơn những cuộc đời được hồi sinh nhờ vào trái tim, quả thận, đôi mắt của một người mà họ không hề biết đến. Chỉ rất hiếm trong số đó người nhận tìm được gia đình người hiến.
Cuộc hội ngộ của vợ và trái tim chồng
Trong buổi lễ kỷ niệm năm năm thành lập Trung tâm Điều phối và ghép tạng Quốc gia với chủ đề “Cho đi là còn mãi” sáng 29-11, có nhiều cuộc hội ngộ giữa người nhận và gia đình người cho, trong đó đã có một cuộc hội ngộ đầy thiêng liêng giữa người vợ với người giữ gìn trái tim chồng mình.
Anh Nguyễn Ngọc Khiêm, một đầu bếp trẻ ở Thái Bình, qua đời sau một cơn đột quỵ. Khi anh rơi vào trạng thái chết não, gia đình anh đã có quyết định mà hiếm người, hiếm gia đình dám làm: hiến tạng của con để cứu những người khác đang chờ. Sau quyết định của gia đình, trái tim của anh Khiêm được vận chuyển vào Huế, cứu một người đàn ông đang thập tử nhất sinh. Giác mạc, thận, gan của anh cũng được đem ghép để cứu những người khác.
Sau năm tháng được ghép trái tim của anh Khiêm, ông Trần Tuấn (Thừa Thiên-Huế) đã khỏe mạnh rất nhiều để hôm nay có mặt tại Hà Nội. Ông Tuấn chia sẻ bản thân bị bệnh suy tim hai năm và điều trị tại BV Trung ương Huế.
“Tháng 4-2018, bác sĩ nói đó là giai đoạn cuối của bệnh, chỉ còn hy vọng duy nhất là chờ ghép tim. Tôi được làm đầy đủ các xét nghiệm và chỉ chờ có người cho tim để làm phẫu thuật. Nhưng lúc đó tôi không còn hy vọng gì nhiều, tôi dường như đã buông bỏ” - ông Tuấn kể.
Chị Nguyễn Thị Thu Hằng và ông Trần Tuấn gặp nhau sáng 29-11. Ảnh: HÀ PHƯỢNG
Điều kỳ diệu đã xảy ra với ông Tuấn vào ngày 16-5-2018, sau nhiều lần thất vọng và chờ đợi, ông nhận được tin có người chết não muốn hiến tim và ông là người có chỉ số phù hợp.
“Cuộc đời tôi chắc chắn sẽ không quên được sự giúp đỡ và tấm lòng của người hiến. Kể từ ngày khỏe mạnh, lúc nào tôi cũng mong được gặp gia đình người cho để nói lời cám ơn. Mãi đến sáng nay tôi mới nhìn thấy họ, cô vợ của chàng trai đã hiến tim cho tôi, cô gái còn rất trẻ và có hai đứa con thơ” - ông Tuấn xúc động kể.
Cuộc hội ngộ ngắn ngủi của ông Tuấn và vợ anh Khiêm diễn ra ngay sau đề nghị của người dẫn chương trình. Người vợ đã khóc và nắm chặt bàn tay ông Tuấn ngay từ lần đầu gặp mặt.
“Tôi vẫn luôn nói với hai con rằng bố của chúng vẫn còn sống, sống trong cơ thể của một người khác. Để có thể kéo dài hơn sự sống của anh, cháu mong chú Tuấn cũng luôn khỏe mạnh để giữ gìn trái tim của bố bọn trẻ” - chị Nguyễn Thị Thu Hằng xúc động.
| Hiện nay cả nước có 6.000 người suy thận, 1.500 người có chỉ định cần ghép gan và hơn 5.000 người cần ghép giác mạc nhưng số người hiến lại rất ít. |
Sợ hy vọng nhiều rồi sẽ thất vọng
Cũng là một trong những người từng mất hy vọng vào sự sống, chị Hậu - bệnh nhân được nhận thận vào năm 2016 nay đã rất khỏe mạnh. Chị kể mình chạy thận từ năm 2008 đến 2016, để có thể tiếp tục sống, chị chỉ còn con đường duy nhất là ghép thận. Cũng đã nhiều lần chị Hậu mất dần hy vọng khi bị hụt ghép thận cho đến giữa năm 2016.
“Lúc đó bác sĩ báo với gia đình tôi là có người chết não hiến thận, gọi tôi chuẩn bị tinh thần từ Lạng Sơn xuống Hà Nội trong đêm. Bác sĩ còn nói cơ hội là 50/50 vì bác sĩ vẫn đang phải thuyết phục gia đình người cho. Như những lần trước, tôi chỉ dám vui vài phút rồi kìm cảm xúc lại vì rất sợ hy vọng càng nhiều thất vọng sẽ càng cao” - chị Hậu kể.
Thế nhưng may mắn đã đến với chị Hậu vào đêm hôm đó, ca phẫu thuật ghép thận cho chị chắc chắn 100% sẽ diễn ra và thành công hơn mong đợi…
| Cho đi là còn mãi Dù còn nhiều khó khăn khi luật vừa ban hành, khó khăn về cơ sở vật chất, kể cả suy nghĩ e ngại của người dân nhưng công tác hiến/ghép tạng ở nước ta đã đạt được nhiều thành công đáng kể. Năm 2013, số người đăng ký hiến tạng chỉ hơn 200 người nhưng đến năm 2015 con số đã là 3.286 người, 2016 là 3.184 và vượt bậc nhất là năm 2018, số người đăng ký đã lên hơn 20.000 người. Về kỹ thuật cũng đã phát triển vượt bậc nhưng hiện nay người cần ghép tạng đang xếp hàng chờ đợi mà người tình nguyện hiến tạng khi chết não vẫn còn rất ít. Do đó, tôi mong muốn trung tâm cố gắng hơn nữa, mong muốn người dân có thể hiểu, sẵn sàng hiến tạng và hiểu được rằng “cho đi là còn mãi”. Đồng thời, chúng ta cùng nhau cố gắng ủng hộ để chương trình hiến/ghép tạng ngày càng thành công hơn nữa. Xây dựng thêm nhiều trung tâm để mọi người có cơ hội tiếp cận sớm hơn. Ông NGUYỄN VIẾT TIẾN, Thứ trưởng Bộ Y tế |
