Ngày 28-8, Chủ tịch UBND huyện Cẩm Mỹ, tỉnh Đồng Nai, đã ký kết luận xác minh về việc Chủ tịch UBND xã Xuân Đông (huyện Cẩm Mỹ) lập Tổ quản trang ấp Suối Nhát (xã Xuân Đông), để người dân chôn cất người thân rồi thu tiền.
Đây là vụ việc gây bức xúc trong dư luận mà báo Pháp Luật TP.HCM từng có thông tin phản ánh.
Chủ tịch xã chỉ đạo "bán" huyệt mộ
Theo kết luận, từ năm 2017, UBND xã Xuân Đông đã rà soát và xác định diện tích hơn 16.000 m2 đất chôn cất tại nghĩa trang Suối Nhát đã sử dụng hết nên đã đóng cửa.
Tuy nhiên, chính quyền địa phương không quản lý chặt chẽ nên một số hộ dân vẫn chôn cất người thân khi chết ở đây và một số thửa đất sát nghĩa trang.
Năm 2023, nhận thấy diện tích đất tại nghĩa trang Suối Nhát đã được các hộ dân cải táng nhiều, có thể tái sử dụng được nên ông Phan Thế Hưng - Chủ tịch UBND xã Xuân Đông đã ký quyết định thành lập Tổ quản trang, do ông Bùi Duy Nam - Trưởng ấp Suối Nhát làm tổ trưởng.
Theo chỉ đạo của Chủ tịch UBND xã Xuân Đông thì Tổ quản trang thu tiền hộ dân có người chôn cất tại nghĩa trang Suối Nhát là 5 triệu đồng/huyệt.
Số tiền này sẽ nộp về UBND xã 3 triệu đồng, còn 2 triệu đồng Tổ quản trang giữ lại để hoạt động dọn dẹp vệ sinh môi trường.
Việc thành lập Tổ quản trang không báo cáo UBND huyện Cẩm Mỹ, không xin ý kiến Đảng ủy xã, không họp các bên, không lấy ý kiến người dân, không xây dựng nội quy mà tiến hành thu tiền của các hộ dân có nhu cầu chôn cất người thân khi qua đời và một số hộ dân muốn mua trước một số huyệt mộ để dành.
Đến nay, Tổ quản trang đã thu tổng số tiền 556 triệu đồng với 158 phần mộ. Thời điểm kiểm tra, Tổ quản trang đã chi gần 375 triệu đồng cho việc xây dựng, chỉnh trang nghĩa trang.
Tuy nhiên, Tổ kiểm tra của UBND huyện Cẩm Mỹ cho rằng do các khoản chi không có cơ sở nên yêu cầu Tổ quản trang nộp lại hết số tiền để xử lý sau.
Vi phạm nguyên tắc dân chủ, gây hậu quả xấu
Theo Tổ kiểm tra xác minh của UBND huyện Cẩm Mỹ, việc thành lập Tổ quản trang để thực hiện việc quản lý, tránh tình trạng bao chiếm, xây dựng trái phép, chôn cất lộn xộn trên địa bàn xã là đúng. Nhưng Tổ quản trang lại thu tiền của những hộ dân bao chiếm mộ huyệt đã cải táng, xây kim tĩnh để chôn cất là không phù hợp quy định.
Trong khi đó, việc thành lập Tổ quản trang thực hiện theo ý chí chủ quan của ông Phan Thế Hưng - Chủ tịch UBND xã, mức thu tiền không lấy ý kiến người dân, không có Nghị quyết của HĐND xã là vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, vi phạm nguyên tắc tài chính gây hậu quả xấu.
Ngoài ra, việc thu chi tiền không công khai minh bạch, không báo cáo kết quả việc quản lý, không nộp tiền thu được về UBND xã nhưng UBND xã vẫn không biết, chỉ đến khi có ý kiến của người dân, có phản ánh của báo chí thì UBND xã mới quyết định ngừng hoạt động Tổ quản trang và tiến hành nộp số tiền còn giữ lại sau khi đã tiến hành cải tạo nghĩa trang.
Ngoài ra, công tác quản lý đất đai của xã Xuân Đông còn nhiều sơ hở, thiếu sót, không kiểm soát được những vấn đề xảy ra đối với nghĩa trang Suối Nhát, để người dân tự do bao chiếm xây dựng trái phép kim tĩnh để dành chôn cất cho người thân mà không có sự quản lý của UBND xã.
Từ những sai phạm trên, Chủ tịch UBND huyện Cẩm Mỹ chỉ đạo việc thực hiện đóng cửa nghĩa trang Suối Nhát và thông báo công khai cho người dân biết.
UBND xã Xuân Đông phối hợp với Tổ quản trang thực hiện việc hoàn trả toàn bộ số tiền đã thu của người dân. Yêu cầu hộ dân đã có hành vi bao chiếm đất tại nghĩa trang Suối Nhát hoàn trả lại toàn tích đất đã bao chiếm để xã quản lý và xử lý những hộ dân sử dụng sai mục đích sử dụng đất.
Về xử lý trách nhiệm, Chủ tịch UBND huyện Cẩm Mỹ yêu cầu kiểm điểm trách nhiệm, xử lý kỷ luật với Chủ tịch UBND xã Xuân Đông, công chức địa chính và các cá nhân liên quan giai đoạn từ 2013 - 2017 về buông lỏng quản lý dẫn đến người dân tự ý vào bao chiếm đất công sử dụng vào mục đích cá nhân, sử dụng đất trái quy định.
Kiểm điểm trách nhiệm đối với Chủ tịch UBND xã Xuân Đông, công chức địa chính và các cá nhân liên quan giai đoạn 2017 – 2022 không thông báo người dân về đóng cửa nghĩa trang Suối Nhát.
Xử lý kỷ luật đối với Chủ tịch UBND xã Xuân Đông giai đoạn 2022 - 2023 (ông Phan Thế Hưng) vì đã tự ý lập Tổ quản trang, chỉ đạo thu tiền đất đất với các hộ dân có nhu cầu chôn cất không đúng thẩm quyền, gây dư luận không tốt trong nhân dân, ảnh hưởng đến công tác điều hành của UBND huyện và xem xét xử lý trách nhiệm của những người trong Tổ quản trang.
