Sáng 21-5, tại Hà Nội đã diễn ra hội thảo khoa học “Lý luận, thực tiễn về chứng chỉ hành nghề và đạo đức nhà giáo”. Hội thảo có sự tham dự của Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Ngọc Thưởng.
Chứng chỉ hành nghề giáo viên là vấn đề cốt lõi cần hoàn thiện
Phát biểu tại khai mạc, Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng cho hay Luật Nhà giáo được đặt vấn đề nghiên cứu từ 10 năm nay. Giai đoạn 2015-2020 đã có đề tài cấp Nhà nước nghiên cứu về Luật Nhà giáo.
Hai năm qua, với sự chủ trì của Cục Nhà giáo, Cán bộ quản lý (Bộ GD&ĐT) và sự hỗ trợ giúp đỡ của các chuyên gia, các nhà khoa học, Bộ GD&ĐT đã tổ chức hàng trăm cuộc hội thảo, hội nghị, tọa đàm về nhà giáo. Theo đó, ý kiến từ các cấp, cơ quan, nhà khoa học, chuyên gia đều thống nhất cần thiết phải ban hành Luật Nhà giáo.
Thứ hai, về quan điểm ban hành Luật Nhà giáo, ngoài những nguyên tắc bất biến bám sát vào chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước đề cao vị trí, vai trò của nhà giáo thì nguyên tắc cốt yếu nhất là ban hành luật để tạo điều kiện tối đa, tốt nhất nhằm phát triển đội ngũ nhà giáo cả về số lượng, chất lượng, phẩm chất và năng lực.
Trong quá trình xây dựng dự án Luật Nhà giáo, Ban Soạn thảo đề xuất năm chính sách liên quan đến ba nhóm vấn đề: Một là chế độ chính sách, đặc biệt là tiền lương đối với nhà giáo; hai là quản lý Nhà nước về nhà giáo; ba là chứng chỉ hành nghề đối với nhà giáo.
"Đây là ba vấn đề cốt lõi được dư luận, các nhà giáo, chuyên gia quan tâm nhiều nhất, cũng là nội dung quan trọng để chúng ta trao đổi, thảo luận và tổng hợp, hoàn thiện hồ sơ trình Quốc hội" - Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng nhận định.
Chứng chỉ hành nghề giáo viên sẽ là "bệ đỡ" cho các nhà giáo
Trao đổi tại hội thảo, PGS.TS Hoàng Thị Kim Quế Trường ĐH Luật (ĐH Quốc gia Hà Nội) nhìn nhận đã là nghề thì cần phải có chứng chỉ hành nghề; nhà giáo cũng không ngoại lệ.
“Có chứng chỉ cũng là để an toàn cho nhà giáo” - PGS.TS Hoàng Thị Kim Quế nhấn mạnh và cho rằng vấn đề này cần được luật hóa.
Đồng quan điểm, GS.TS Phạm Hồng Thái, Trường ĐH Luật (ĐH Quốc gia Hà Nội) nêu quan điểm chứng chỉ hành nghề sẽ nâng đỡ phát triển nhà giáo và thuận lợi hơn cho việc tuyển dụng viên chức giáo viên.
Dẫn chứng, ông Thái cho hay ở Thái Lan, dù bác sĩ Việt Nam có tay nghề giỏi đến đâu nhưng nếu không có chứng chỉ hành nghề thì họ cũng không có “động” vào bệnh nhân. Từ thực tế này, ông Thái nhấn mạnh cần thiết phải có chứng chỉ hành nghề đối với nhà giáo. Muốn vậy phải đưa vào trong Luật Nhà giáo.
Nêu ý kiến về đạo đức nhà giáo, GS.TS Nguyễn Thị Mỹ Lộc, nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Giáo dục (ĐH Quốc gia Hà Nội) cho rằng không phải ngẫu nhiên nhà giáo được xã hội tôn vinh. Do vậy, nhà giáo muốn hành nghề phải có đạo đức nghề nghiệp, và phải có nội dung về đạo đức nghề nghiệp trong Luật Nhà giáo.
“Cần phân biệt giữa đạo đức xã hội với đạo đức nghề nghiệp. Nhà giáo là một nghề nên phải có quy định về đạo đức nghề nghiệp” - GS.TS Nguyễn Thị Mỹ Lộc nói và đề xuất phải luật hóa vấn đề đạo đức nghề nghiệp nhà giáo. Luật Nhà giáo phải có sự khác biệt, nêu bật được đặc thù của nhà giáo.
Đề xuất quy trình cấp chứng chỉ hành nghề giáo viên
Đưa ra đề xuất cho quy trình cấp chứng chỉ hành nghề giáo viên ở Việt Nam, PGS.TS Trần Thành Nam, Trường Đại học Giáo dục (ĐH Quốc gia Hà Nội) cho rằng từ kinh nghiệm của nhiều nước trên thế giới, ứng viên muốn đăng ký cấp phép thì bước đầu cần nộp hồ sơ xác nhận đã hoàn thành điều kiện về trình độ đào tạo yêu cầu. Nghĩa là, ứng viên cần xác nhận đã có bằng cử nhân, thạc sĩ hay xác nhận thực tập và hồ sơ thực tập.
Tiếp theo đó, ứng viên cần thi các bài thi về kiến thức, năng lực, đạo đức và luật để xác định ứng viên đủ năng lực.
Đặc biệt, theo TS Nam, thực tập là điều kiện bắt buộc trong tất cả các chương trình đào tạo. Vì vậy, với nhà giáo cũng cần xác định khối lượng thực tập và hội nhập nghề nghiệp đủ để rèn các năng lực chuyên môn và cách xử lý các tình huống sư phạm theo các quy chuẩn đạo đức một cách nhuần nhuyễn.
