Kết quả bầu cử giữa kỳ ở Mỹ đã bắt đầu rõ ràng, đảng Cộng hòa có khả năng giành được Hạ viện nhưng với ưu thế về số lượng không cao, Thượng viện vẫn đang ở thế cân bằng giữa hai bên. Không có “làn sóng đỏ” như nhiều người dự đoán.
Phó Giáo sư Khoa học Chính trị Thomas Gift và Phó Giáo sư Chính trị và Quan hệ Quốc tế Julie Norman tại Đại học London (Anh) đã đưa ra một bài phân tích trên tờ The Conversation chỉ ra 5 vấn đề khiến kết quả bầu cử giữa kỳ ở Mỹ trở nên quan trọng.
.Cắt giảm chi tiêu chính phủ: Hai chuyên gia cho rằng các đảng viên Cộng hòa ở Hạ viện sẽ tập trung vào vấn đề cắt giảm chi tiêu chính phủ vốn đã tăng khá cao dưới thời chính quyền Tổng thống Joe Biden.
Ban lãnh đạo đảng Cộng hòa sẽ cố gắng buộc đảng Dân chủ giảm ngân sách cho các chính sách an sinh xã hội và chăm sóc sức khỏe để đổi lấy việc tăng mức trần nợ công và tăng giới hạn vay từ Bộ Tài chính cho hoạt động của chính phủ.
Tuy nhiên, phạm vi và quy mô của việc cắt giảm chi tiêu sẽ phụ thuộc nhiều vào sự thống nhất của các đảng viên Cộng hòa bởi vì cải cách liên quan đến phúc lợi có nguy cơ vấp phải sự phản đối từ người dân Mỹ.
Hiện đảng Cộng hòa vẫn còn chia rẽ trong vấn đề này.
.Khởi động điều tra: Phe Dân chủ đã yêu cầu nhiều cuộc điều tra từ sau vụ bạo loạn tại đồi Capitol vào ngày 6-1-2021 của những người ủng hộ cựu Tổng thống Donald Trump. Các cuộc điều tra này được xem như “chỗ ngứa” mà đảng viên Cộng hòa khao khát đáp trả.
Chuyên gia dự đoán rằng sắp tới đảng Cộng hòa sẽ khai thác mọi sơ hở nhằm giảm ảnh hưởng của tổng thống đương nhiệm bao gồm khởi động các cuộc điều tra về COVID-19, máy tính xách tay chứa nhiều nội dung nhạy cảm của Hunter Biden (con trai của Tổng thống Biden), hoạt động tư pháp có động cơ chính trị, và việc Lầu Năm Góc rút quân khỏi Afghanistan.
Một số thành viên đảng Cộng hòa theo đường lối cứng rắn thậm chí còn đưa ra ý tưởng luận tội ông Biden, nhưng khả năng đó có vẻ xa vời.
 |
Người dân Mỹ đi bầu cử giữa kỳ. Ảnh: AFP |
.Thái độ với Ukraine và Trung Quốc: Theo các chuyên gia, bầu cử giữa kỳ cũng có thể có tác động nhất định trong việc thay đổi các chính sách đối ngoại nhất định.
Nhiều đồng minh của Mỹ lo ngại rằng nếu đảng Cộng hòa giành quyền kiểm soát dù chỉ một viện trong Quốc hội thì đảng này sẽ thắt chặt hầu bao của Washington và đe dọa các cam kết của Mỹ ở nước ngoài.
Đáng chú ý nhất chính là những suy đoán về việc Mỹ rút lại sự ủng hộ đối với Ukraine nếu Cộng hòa chiến thắng. Tháng trước, lãnh đạo đảng Cộng hòa tại Hạ viện Mỹ - ông Kevin McCarthy cho biết ông sẽ “không sẵn sàng viết séc trắng” cho viện trợ Ukraine nếu đảng Cộng hòa giành quyền kiểm soát Hạ viện.
Chuyên gia nhận định rằng việc cắt giảm viện trợ Kiev có thể xảy ra nhưng xoay trục hoàn toàn khỏi việc ủng hộ Kiev thì không, bởi vì đảng Cộng hòa cũng hiểu rằng có đến ¾ người Mỹ đứng về phía Ukraine trong cuộc xung đột với Nga.
Về chính sách đối ngoại với Trung Quốc, chuyên gia cho rằng đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ vẫn sẽ đoàn kết trong vấn đề này bởi vì Tổng thống Biden đã ủng hộ lập trường của người tiền nhiệm Donald Trump đối với Bắc Kinh mặc dù chính sách của ông Biden “mềm mỏng” hơn đôi chút.
.Gợi ý cho nền dân chủ Mỹ: Sau bầu cử giữa kỳ, người ta sẽ đổ dồn sự chú ý về cuộc bầu cử tổng thống tiếp theo vào năm 2024. Với hơn 300 đảng viên Cộng hòa cho biết sẽ từ chối kết quả nếu họ thua khiến nhiều người lo lắng về cuộc bầu cử năm 2024 có thể hỗn loạn hơn cả cuộc bầu cử năm 2020.
Tuy nhiên, các cuộc thăm dò cho thấy người Mỹ đang không ủng hộ những người từ chối bầu cử cực đoan. Cử tri ở bang Pennsylvania và bang Michigan đã không ủng hộ các ứng cử viên mà ông Trump hậu thuẫn.
Chuyên gia nhận định rằng người Mỹ từ cả hai đảng đang mong muốn tìm kiếm sự ổn định từ chính trong các cuộc bầu cử.
.Tương lai của cựu Tổng thống Donald Trump: Dường như tương lai của ông Trump trong đảng Cộng hòa ngày càng bị thách thức bởi đối thủ Ron DeSantis. Ông DeSantis đã giành chiến thắng trong cuộc đua vào ghế thống đốc bang Florida với tỉ lệ phiếu bầu rất cao, lật đổ các quận từng là thành trì của đảng Dân chủ.
Theo hai nhà phân tích, mặc dù kết quả của các ứng cử viên được ông Trump hậu thuẫn khá tích cực nhưng không chắc chắn rằng những thắng lợi này sẽ giúp ích cho ông nếu ông tham gia cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2024.
Như đã đề cập ở trên, người Mỹ đang mong muốn tìm kiếm sự ổn định trong hệ thống chính trị, thế nên phong trào không công nhận kết quả bầu cử có thể trở thành tai họa cho ông Trump và những người ủng hộ nhiệt thành của ông ấy.
