Có thể thu giấy phép của Liên kết Việt

Bộ Nội vụ ngày 24-8 đã có công văn chính thức khẳng định Công ty bán hàng đa cấp Liên kết sản xuất thương mại Việt Nam (gọi tắt là Công ty Liên kết Việt) không nhận được bất cứ bằng khen nào của Thủ tướng Chính phủ.

Trước đó có nhiều thông tin cho rằng công ty này đã có dấu hiệu cung cấp thông tin sai lệch, gây nhầm lẫn về hoạt động của doanh nghiệp bán hàng đa cấp để dụ dỗ nhiều người tham gia. Thậm chí công ty còn làm giả bằng khen của Thủ tướng treo tại trụ sở công ty.

Cung cấp nhiều thông tin sai lệch

Trên thực tế, Công ty Liên kết Việt thường cố tình giới thiệu sự liên quan đến quân đội để lôi kéo người bỏ tiền vào mua hàng đa cấp. Đơn cử, họ đã dùng hình ảnh cúp vàng Hàng Việt Nam chất lượng cao của Viện Khoa học Công nghệ Quân sự in trên tờ rơi quảng cáo. Ngoài ra, trên website của mình, công ty còn giới thiệu có hợp tác và được chứng nhận chất lượng của các bệnh viện uy tín như BV Y học cổ truyền Trung ương, BV 108, BV 103…

Theo TS Nguyễn Anh Tuấn, trọng tài viên Trung tâm Trọng tài thương mại tài chính FCCA, những hành vi nêu trên đã vi phạm Nghị định 42/2014 về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp. Cụ thể, khoản 2 Điều 5 nghị định này quy định rõ những hành vi bị cấm trong hoạt động bán hàng đa cấp: Cấm người bán hàng cung cấp thông tin sai lệch hoặc gây nhầm lẫn về lợi ích của việc tham gia bán hàng đa cấp, tính chất, công dụng của hàng hóa, hoạt động của doanh nghiệp bán hàng đa cấp để dụ dỗ người khác tham gia bán hàng đa cấp; cấm người bán lợi dụng chức vụ, quyền hạn, địa vị xã hội để yêu cầu người khác tham gia vào mạng lưới bán hàng đa cấp hoặc mua hàng hóa…

Chiếu theo Nghị định 71/2013 về xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực cạnh tranh, Công ty Liên kết Việt phải đối diện với mức phạt hành chính 60-100 triệu đồng, ngoài ra còn có thể bị thu hồi giấy phép.

Liên kết Việt giả mạo bằng khen của Thủ tướng Chính phủ. Ảnh: CTV

Khó xử hình sự

Riêng việc Công ty Liên kết Việt làm giả bằng khen của Thủ tướng Chính phủ treo ở trụ sở, nhiều chuyên gia pháp luật cho rằng hành vi này đã vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, chỉ có thể áp dụng khoản 1 Điều 5 Nghị định 42 để xử phạt hành chính đối với công ty chứ không thể xử lý hình sự.

Ông Phạm Công Hùng, nguyên Thẩm phán Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP.HCM, nhận định: Hành vi làm giả bằng khen của Thủ tướng đã đủ yếu tố cấu thành tội hình sự. Bởi Điều 267 BLHS (tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức) quy định: Người nào làm giả con dấu, tài liệu hoặc giấy tờ khác của cơ quan, tổ chức hoặc sử dụng con dấu, tài liệu, giấy tờ đó nhằm lừa dối cơ quan, tổ chức hoặc công dân thì bị phạt tiền từ 5 triệu đến 50 triệu đồng hoặc bị phạt tù từ sáu tháng đến ba năm.

“Hành vi này đã thỏa mãn cấu thành tội phạm vì mục đích của nó là nhằm lừa dối cơ quan, tổ chức, cá nhân (nói chung là lừa dối người khác). Với việc treo bằng khen giả này, mục đích Công ty Liên kết Việt nhắm tới là tạo uy tín cho công ty, khuếch trương thanh thế, uy tín, tạo lòng tin giả tạo để người khác nhầm tưởng họ là đơn vị rất có uy tín. Về bản chất đó chính là nhằm mục đích lừa dối khách hàng nhằm đạt lợi nhuận cao. Tuy nhiên, BLHS không đặt ra trách nhiệm với pháp nhân nên không xử lý được” - ông Hùng nói.

TS Phan Anh Tuấn, Trưởng bộ môn Luật hình sự Trường ĐH Luật TP.HCM, cũng cho rằng trường hợp này không thể xử lý hình sự được. Bởi chỉ khi xác định rõ cá nhân nào có hành vi giả mạo bằng khen của Thủ tướng Chính phủ thì mới có thể xử lý về tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức (Điều 267 BLHS).

“Thực tế để xử lý về tội này cần có hai dấu hiệu cơ bản là giả mạo con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức và nhằm lừa dối cơ quan, tổ chức hoặc công dân. Tuy nhiên, yếu tố “nhằm lừa dối cơ quan, tổ chức hoặc công dân” chưa rõ lắm. Bởi công ty mới chỉ có hành vi treo bằng khen giả tại trụ sở, còn việc bán hàng của họ không sử dụng trực tiếp thông tin này. Do vậy vụ này vừa không thể xử pháp nhân vừa chưa đủ yếu tố cấu thành tội hình sự” - TS Tuấn phân tích.

THANH TÙNG