Ngày 3-8, TAND TP Hà Nội tiếp tục xét xử sơ thẩm bị cáo Trần Đức Trung (61 tuổi, cựu Chủ tịch Hội đồng thành viên (HĐTV) Trung tâm Hỗ trợ người nghèo trong phát triển nông thôn mới) cùng bốn đồng phạm về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Trung tâm hỗ trợ người nghèo trong phát triển nông thôn mới từng trực thuộc Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa ngành nghề nông thôn Việt Nam.
 |
Bị cáo Trần Đức Trung, cựu Chủ tịch HĐTV Trung tâm Hỗ trợ người nghèo trong phát triển nông thôn mới. Ảnh: UYÊN TRANG |
Trả lời trong phần xét hỏi, bị cáo Trần Đức Trung phản bác toàn bộ nội dung bản cáo trạng. Bị cáo nói các điều tra viên, kiểm sát viên có vi phạm tố tụng bằng việc “thêm, bớt, sửa đổi” tài liệu vụ án.
Theo trình bày của bị cáo, Trung tâm Hỗ trợ người nghèo trong phát triển nông thôn mới được thành lập vào năm 2013 nhưng hai năm liền hoạt động không hiệu quả. Đến năm 2015, bị cáo triển khai chương trình “Trái tim Việt Nam” trên tinh thần người tham gia đóng góp tiền tự nguyện.
Tòa hỏi trung tâm có nguồn vốn đóng góp từ đâu, đã hỗ trợ gì cho người nghèo?
Bị cáo Trung cho hay, nguồn vốn đóng góp của trung tâm chủ yếu từ các nhà tài trợ và đơn vị tài trợ riêng. Trung tâm có vai trò hỗ trợ người nghèo nông thôn Việt Nam phát triển kinh tế. Điển hình đã hỗ trợ cho Hội chữ thập đỏ, ủng hộ người nghèo trên 200.000 hộp sữa và phân vi sinh, thực phẩm chức năng...
Tuy nhiên, khi bị cáo vừa dứt lời, một số bị hại phía dưới liền bày tỏ thái độ phản đối và nói: "Việc ủng hộ đấy là dùng tiền của chúng tôi".
Vẫn theo lời bị cáo, trung tâm phát động chương trình “Trái tim Việt Nam” nhằm kêu gọi các nhà hảo tâm, tổ chức có thể trực tiếp hoặc gián tiếp tự nguyện ủng hộ người nghèo.
Để “kích cầu” những người tự nguyện ủng hộ, nhóm bị cáo đưa ra chính sách nếu ai giới thiệu được người sau tham gia nộp 1,2 triệu đồng vào trung tâm sẽ được nhận hoa hồng 500.000 đồng, đồng thời, được phát một thẻ giảm giá mua sản phẩm.
Thêm vào đó, người tham gia đóng góp tiền, nếu gặp khó khăn sẽ được các thành viên khác giúp đỡ. Ngược lại, các bị hại thì cho rằng họ chỉ “đóng tiền và mất tiền chứ chưa được hỗ trợ gì”.
“Bị cáo phụ trách trung tâm, chịu mọi trách nhiệm hoạt động, bây giờ gây thiệt hại hàng trăm tỉ của người ta như thế ai chịu trách nhiệm?” – chủ tọa truy vấn.
Đáp lời, bị cáo Trung cho rằng ai làm sai thì chịu trách nhiệm, cụ thể là các bị cáo tại tòa đã khai nhận thì họ phải chịu.
Tòa hỏi tiếp: “Thế bị cáo có sai không?”.
Bị cáo vẫn khẳng định: “Tôi không sai. Tôi làm đúng”.
Trước đó, trong phần trả lời xét hỏi của mình, các bị cáo Bùi Thị Oanh, Phạm Văn Lực, Nhâm Sỹ Phúc và Phan Thị Thoa (các cựu nhân viên thuộc Trung tâm Hỗ trợ người nghèo trong phát triển nông thôn mới) đều thành khẩn khai báo, nói rằng việc thu tiền của người đóng góp vào Trung tâm theo chỉ đạo của Trần Đức Trung. Các bị cáo mong muốn được các bị hại tha thứ và HĐXX xem xét giảm nhẹ hình phạt.
Theo cáo trạng, Trung tâm hỗ trợ người nghèo trong phát triển nông thôn mới thành lập năm 2013, chưa được cấp phép hoạt động và không có hoạt động phát sinh doanh thu.
Tuy nhiên, từ tháng 4-2015, các bị cáo lấy danh nghĩa trung tâm để tổ chức chương trình "Trái tim Việt Nam". Nhóm này đưa ra chính sách bất khả thi, hứa hẹn hỗ trợ lãi suất cao.
Để tạo niềm tin, các bị cáo thường xuyên tổ chức hội thảo, tuyên truyền. Bị cáo Trung cùng người liên quan soạn tâm thư, thư kêu gọi ủng hộ trung tâm và chương trình "Trái tim Việt Nam", xin chữ ký ủng hộ của một số cán bộ cấp cao và sử dụng làm tài liệu tuyên truyền.
Nhóm bị cáo còn đưa thông tin sai sự thật về nguồn vốn của trung tâm; tuyên truyền, hứa hẹn với người tham gia trong khoảng thời gian nhất định sẽ nhận được tiền theo chính sách. Thực tế, nguồn tiền để chi trả hầu hết là lấy của người tham gia sau trả cho người tham gia trước.
Kết quả điều tra xác định các bị cáo đã lập 26 điểm tư vấn, sáu nhóm để thu tiền của hơn 1.000 bị hại tại 16 tỉnh, thành phố, sau đó chuyển tiền về trung tâm và văn phòng, tổng cộng khoảng 148 tỉ đồng.
Thông qua hành vi trên, năm bị cáo chiếm đoạt, sử dụng cá nhân hơn 49 tỉ đồng, riêng bị cáo Trung chiếm hưởng 26,3 tỉ đồng.
Đáng chú ý, năm 2015, Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa ngành nghề nông thôn quyết định giải thể trung tâm.
Thế nhưng, các bị cáo tiếp tục móc nối để tổ chức chương trình "Liên kết ba bên", hoạt động theo mô hình đa cấp để bán thực phẩm chức năng, qua đó thu về gần 17,5 tỉ đồng của 104 người. Số tiền này một phần được bị cáo Trung chi trả cho những người tham gia chương trình "Trái tim Việt Nam", còn lại chiếm đoạt 2,7 tỉ đồng.
