Sáng 14-8, Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ do Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng làm trưởng đoàn đã làm việc với Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR).
Bộ trưởng Mai Tiến Dũng cho biết, thông qua Tổ công tác, Thủ tướng yêu cầu VNR làm rõ sáu vấn đề, trong đó có tình hình sản xuất kinh doanh và công tác quản trị.
Bộ trưởng Mai Tiến Dũng: Ngành đường sắt kém hấp dẫn, kém cạnh tranh do chất lượng dịch vụ và tính an toàn.
Theo số liệu từ VNR, doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ năm 2016 của đơn vị này đạt hơn 6.500 tỷ đồng, tuy nhiên so với 2015 giảm 12%.
Tổ trưởng Tổ công tác cho rằng trong thời điểm hiện nay, hành khách có thể lựa chọn đi bằng nhiều phương tiện khác hấp dẫn hơn. Đường sắt đã kém hấp dẫn, kém cạnh tranh, trong đó có lý do từ chất lượng dịch vụ và tính an toàn... dẫn tới thị phần giảm dần qua các năm.
Thủ tướng yêu cầu Tổng công ty tính toán để nâng sức cạnh tranh. “Có vẻ tư tưởng bao cấp vẫn còn đè nén trong thời kinh tế thị trường. Thủ tướng nhắc các anh suy nghĩ thêm”, ông Dũng nói.
Cạnh đó, Thủ tướng cũng lưu ý vấn đề an toàn đường sắt, chất lượng lao động, ý thức trách nhiệm của người lao động. Theo Bộ trưởng, người dân rất lo ngại tình hình tai nạn giao thông đường sắt, đặc biệt, các vụ việc xảy ra gần đầy liên quan đến an toàn tàu chạy, gây hư hỏng toa xe, kết cấu hạ tầng gây thiệt hại về người. Bộ trưởng dẫn chứng các vụ việc cụ thể như tai nạn tại ga Yên Viên, Hà Nội và sự cố điều hành 2 đoàn tàu vào cùng một đường ở ga Suối Vận (Bình Thuận), tuy không gây thiệt hại lớn nhưng cho thấy ý thức, trách nhiệm của cán bộ, người lao động chưa cao...
Chủ tịch HĐTV VNR Vũ Anh Minh sau đó thừa nhận: “Khách bỏ chúng ta đi không phải về vấn đề giá vé mà về vấn đề chất lượng dịch vụ, trong đó có khâu vệ sinh”. Ông Minh so sánh trong khi đường sắt các nước đã đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của người dân thì đường sắt Việt Nam còn rất lạc hậu với cửa sổ bằng lưới, các toa xe cũ kỹ. Hiện ngành có 994 toa hành khách, toa mới nhất cũng đã sử dụng 14 năm, đa số đã sử dụng 30 năm.
Chủ tịch VNR Vũ Anh Minh: Đến 2021 sẽ thay toàn bộ toa tàu cũ.
Theo ông Minh, VNR sẽ tập trung đóng toa hành khách mới; mục tiêu đến năm 2021 thay toàn bộ toa cũ và phát triển cơ khí đường sắt để chủ động trong đổi mới.
Cạnh đó, Hội đồng thành viên VNR đã quyết định phải phát triển đường sắt với ưu tiên cho nâng cao chất lượng dịch vụ, bắt đầu từ khâu vệ sinh trên toa tàu. Ngành cũng thực hiện bán vé điện tử với nhiều hình thức linh hoạt như bán vé sớm, vé khuyến mại..., đồng thời đưa suất ăn của hàng không lên tàu.
"Chúng tôi xác định thế mạnh của mình là khai thác hiệu quả cự ly trung bình chứ không phải chặng dài, vì phân khúc đó mới cạnh tranh được với hàng không"- ông Minh cho biết.
Chia sẻ những khó khăn với ngành đường sắt, Phó chủ nhiệm VPCP Lê Mạnh Hà cho rằng trong bối cảnh các ngành vận tải khác phát triển rất mạnh, thậm chí hàng không phát triển quá nóng, sang trọng, giá lại rẻ ai cũng có thể đi được dẫn tới đường sắt đang bị cạnh tranh rất mạnh.
Ông cũng chỉ ra thực trạng “không nước nào như nước mình, đi đường sắt nhà dân mọc sát hai bên, đường sắt cứ như đường làng”.
“Không làm đường sắt cao tốc Bắc Nam được thì phải có đoạn ngắn. Như từ TP.HCM muốn đi Mũi Né, Nha Trang nếu có tàu cao tốc thì tốt quá. Phải làm được hạ tầng thì mới phát triển được, còn không cạnh tranh rất khó”- ông Hà nói.
Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc nêu thực tiễn các nước rất thích đường sắt, quan chức cấp cao cũng đi đường sắt, bộ trưởng đi làm, đi họp bằng đường sắt. Mặc dù hàng không và đường bộ phát triển rất mạnh nhưng đường sắt vẫn có lợi thế rất lớn.
“Với công nghệ đường sắt như hiện nay, tôi nghĩ triển vọng của ngành không phải lo ngại gì cả, quan trọng là chúng ta tái cấu trúc, đổi mới để phát huy các lợi thế, thu hút đầu tư. Đúng như Thứ trưởng Tuấn (Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn-PV) nói, bài toán của ngành đường sắt là làm sao tạo ra tiền chứ không phải hỏi tiền đâu để làm”, ông Lộc nhấn mạnh.
