Đoàn ĐBQH tỉnh Kon Tum lên tiếng vụ 'không tội thành có tội'

04/09/2019 10:30

Clip Diễn biến vụ án đường Hồ Chí Minh ở Kon Tum

Theo kế hoạch, hôm nay (4-9), TAND Cấp cao tại Đà Nẵng sẽ xét xử vụ ba bị cáo trong vụ án đường Hồ Chí Minh từng được TAND tỉnh Kon Tum tuyên không phạm tội. Tuy nhiên, tòa này chưa thể xét xử như dự kiến vì ngày 20-8 tòa đã ra thông báo hoãn phiên tòa và sẽ mở lại vào ngày 29-10 tới đây.

Trước đó, các bị cáo trong vụ án đã gửi đơn kêu oan tới nhiều cơ quan chức năng, đề nghị giám sát vụ án và có ý kiến với các cơ quan tiến hành tố tụng trước khi TAND Cấp cao tại Đà Nẵng xét xử phúc thẩm.

Ngày 20-8, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Kon Tum đã có công văn gửi đến TAND Cấp cao tại Đà Nẵng đề nghị tòa nghiên cứu toàn diện, khách quan các tình tiết của vụ án, đảm bảo xét xử đúng tính chất, mức độ của hành vi, không bỏ lọt hành vi vi phạm, không làm oan sai người vô tội.

Bị cáo Lê Quang Tứ (đang bị ung thư) tha thiết mong tòa xử đúng quy định pháp luật. Ảnh: NGÂN NGA

Cuối tháng 6 vừa qua, TAND Cấp cao tại Đà Nẵng đã hoãn phiên tòa. Lý do, các luật sư và đại diện VKS đề nghị tòa triệu tập hai điều tra viên và các giám định viên của Viện Kinh tế (Bộ Xây dựng), đại diện giám định viên của liên ngành (lần hai) gồm Bộ Tài chính, Bộ GTVT, Bộ Xây dựng để làm rõ một số vấn đề quan trọng trong vụ án.

Như PLO đã thông tin, năm 2000, để đảm bảo an toàn đường dây 500 KV dự án đường Hồ Chí Minh, công ty Cổ phần Xây dựng công trình khai thác đá 621 (đơn vị trực thuộc Tổng Công ty 6) đã ký hợp đồng để Công ty TNHH Thanh Nam thi công với phương án “nổ mìn đặc biệt”. Trong quá trình thực hiện, Công ty Thanh Nam và kỹ sư Bùi Hải Nhân (thuộc Công ty 621) đã cải tiến và gọi đó là “nổ om”.

Năm 2002, Ban quản lý dự án đường Hồ Chí Minh đã chấp nhận thanh toán 80% khối lượng phê duyệt được đề nghị với số tiền hơn 14 tỉ đồng. Năm 2005, Viện Kinh tế xây dựng (Bộ Xây dựng) giám định công trình và xác định hạng mục nổ mìn phá đá chỉ tốn hơn 10 tỉ đồng.

Cho rằng các bị cáo gây thiệt hại hơn 4 tỉ đồng nên kỹ sư Bùi Hải Nhân hết bị khởi tố tội tham ô tài sản rồi lại bị chuyển sang tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản và bị bắt tạm giam hai năm.

Tháng 4-2009, TAND tỉnh Kon Tum xét xử sơ thẩm lần đầu đã tuyên kỹ sư Bùi Hải Nhân và hai người thuộc Công ty Thanh Nam không phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Tòa này còn miễn hình phạt cho tám bị cáo còn lại về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Sau đó các bị cáo kháng cáo kêu oan.

Tháng 7-2009, xử phúc thẩm, Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại Đà Nẵng (nay là TAND Cấp cao tại Đà Nẵng) đã tuyên hủy bản án sơ thẩm vì chưa đủ căn cứ kết tội tất cả các bị cáo.

Năm 2018, TAND tỉnh Kon Tum xét xử sơ thẩm (lần hai) buộc tội các bị cáo gây thiệt hại hơn 3,6 tỉ đồng (bằng cách lấy số tiền được tạm ứng hơn 14 tỉ đồng trừ hơn 10 tỉ đồng theo giám định). Từ đó, toà phạt kỹ sư Bùi Hải Nhân 10 năm tù, chín bị cáo còn lại từ 12 tháng tù treo đến tám năm tù (về các tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ và tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng). Các bị cáo tiếp tục kháng cáo kêu oan.

Cạnh đó, Tổng Công ty Xây dựng công trình giao thông 6 và Ban quản lý dự án đường Hồ Chí Minh cũng kháng cáo cho rằng TAND tỉnh Kon Tum dùng văn bản chỉ mang tính chất tham khảo để tính toán thiệt hại là không có cơ sở. Ngoài ra, hạng mục nổ mìn phá đá này mới tạm thanh toán, chưa quyết toán, không để xảy ra thất thoát vốn đầu tư của Nhà nước.

Trước đó, đại biểu Quốc hội Trương Trọng Nghĩa cũng có công văn gửi tới các cơ quan tiến hành tố tụng đề nghị lưu ý khi đánh giá về vụ án. Ảnh: NGÂN NGA

Tại buổi tiếp xúc với các bị cáo tại Đoàn Đại biểu Quốc hội TP.HCM vào tháng 4-2019, Ủy viên Ủy ban Tư pháp Quốc hội Trương Trọng Nghĩa cho biết: “Sau khi xem xét thông tin ban đầu, tôi thấy các cơ quan chức năng cần thận trọng nên sẽ có văn bản chuyển tới Chánh án TAND Tối cao, Viện trưởng VKSND Tối cao, Chánh án TAND Cấp cao để các cơ quan này cần lưu ý khi đánh giá về vụ án”.

Đây là vụ án mà PLO từng nhiều lần đấu tranh theo hướng hành vi của các bị cáo không đủ yếu tố cấu thành tội phạm. Bởi lẽ các bị cáo dùng phương án “nổ om”, đã rút ngắn thời gian thi công hơn một năm, công trình hoàn thành an toàn tuyệt đối. Và điều quan trọng nữa là công trình cũng mới chỉ tạm thanh toán cho nhà đầu tư chứ các bên chưa thanh lý hợp đồng nên không có cơ sở để nói các bị cáo chiếm đoạt tiền của Nhà nước hơn 3,6 tỉ đồng.

Các bị cáo nổ mìn phá đá nhưng giám định lại dùng phương án đào đất. Người giám định không phải là giám định viên nên kết luận giám định không có giá trị pháp lý. Nội dung này chính CQĐT Bộ Công an và VKSND Tối cao khi ra quyết định trả hồ sơ điều tra bổ sung và trưng cầu giám định lại đã thừa nhận. TAND tỉnh Kon Tum chỉ dựa vào văn bản của Viện Kinh tế xây dựng mang tính chất tham khảo (từng bị tòa phúc thẩm bác bỏ vì vi phạm pháp lệnh về giám định tư pháp năm 2004) là vi phạm tố tụng nghiêm trọng.