Ngày 14-7-2023, Bộ VH-TT&DL ban hành đề án “Một số mô hình phát triển sản phẩm du lịch đêm”. Mấy năm nay, một số địa phương chủ động phát triển du lịch đêm như chợ đêm, phố đi bộ, phố ẩm thực… bước đầu có hiệu quả nhất định nhưng chưa được như kỳ vọng.
Du lịch đêm là một phần quan trọng, không thể thiếu của nền kinh tế. Nhiều nước đã làm bài bản và chuyên nghiệp nhưng chúng ta thì vẫn còn loay hoay hội thảo, diễn đàn, đề án... Địa phương nào cũng muốn làm nhanh nhưng thiếu cách làm thiết thực. Tuy nhiên, suy cho cùng theo xu thế thì chậm nhưng vẫn phải làm và có khi nhờ đi sau và biết rút kinh nghiệm mà chúng ta làm tốt hơn.
Việc đầu tiên là thay đổi tư duy để bắt kịp nhu cầu thực tiễn của du khách và có cách làm phù hợp. Du lịch nói chung, du lịch đêm nói riêng là ngành kinh tế tổng hợp. Muốn phát triển du lịch đêm phải có kinh tế đêm, bao gồm cả sản xuất, phân phối, thương mại, tiêu dùng và các dịch vụ liên quan đến cuộc sống. Người dân nước nào cũng có nhu cầu, chứ không chỉ là hướng tới du khách.
Kinh tế đêm, trước hết là phục vụ cộng đồng, mời gọi khách du lịch đến trải nghiệm, tham gia và cộng hưởng. Cộng đồng và du khách là cặp phạm trù song hành, bền vững trong mọi hoạt động du lịch nếu hài hòa lợi ích. Chúng ta cần bỏ cách nghĩ rằng kinh tế đêm chỉ phục vụ du khách và du lịch đêm là phố đi bộ, phố ẩm thực, chợ đêm...
Tiếp đó, chúng ta thường nghĩ các ngành dịch vụ, tham quan đa phần hoạt động theo giờ hành chính. Do đó phải thay đổi và điều chỉnh hợp lý, tùy ngành nghề, bắt đầu từ 9 giờ, 10 giờ đến 21 giờ, 22 giờ và có thể hoạt động xuyên đêm, miễn là không gây phiền hà cho cộng đồng. Việc này vừa giảm kẹt xe lúc cao điểm vừa thuận ích cho du khách.
Muốn phát triển kinh tế và du lịch đêm, không thể giới hạn giờ và ngành nghề hoạt động, càng không thể tồn tại suy nghĩ “không quản được thì cấm”. Đồngthời cần thay đổi cách quản lý để hỗ trợ doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, quy hoạch chuyên biệt từng khu vực để hoạt động kinh tế đêm không ảnh hưởngđến cộng đồng.
Việc phát triển kinh tế và du lịch đêm là của doanh nghiệp, kể cả việc tổ chức sự kiện, quảng bá. Làm kinh tế đêm ở đâu, làm những gì, do doanh nghiệp quyếtđịnh sau khi nghiên cứu thị trường, tham vấn, điều tra xã hội. Nhà nước hỗ trợ bằng các chính sách vay vốn ưu đãi, miễn giảm thuế những năm đầu, tạo điều kiện; không ôm đồm nghĩ thay, làm thay doanh nghiệp.
Cuối cùng thì làm gì cũng phải có kế hoạch với những bước đi cụ thể, không nên nôn nóng nhảy vọt, chủ quan đi tắt rẽ ngang, trái quy luật. Làm kinh tế đêm không thể ngày một ngày hai, khẩn trương nhưng không thể duy ý chí. Quan trọng nhất là có người “nhạc trưởng” và sẵn sàng chịu trách nhiệm rõ ràng.
