Sau cuộc hội đàm vào chiều 26-10 tại dinh thủ tướng ở Tokyo, Thủ tướng Nhật Shinzo Abe và Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã dự cuộc họp báo chung.
Báo Japan Times (Nhật) đưa tin hai bên đã trao đổi về quan hệ đối tác chiến lược và củng cố quan hệ song phương.
Thủ tướng Abe cho biết hai bên đã nhất trí bảo đảm an ninh hàng hải.
Liên quan đến phán quyết của Tòa Trọng tài, hai bên khẳng định tầm quan trọng về giải quyết hòa bình các tranh chấp hàng hải trên cơ sở Công ước LHQ về Luật Biển.
Ông Abe tuyên bố Nhật ủng hộ chuyến thăm Trung Quốc mới đây của ông Duterte nhằm cải thiện quan hệ song phương giữa Bắc Kinh và Manila.
Thủ tướng Shinzo Abe và Tổng thống Duterte chiều 26-10 tại Tokyo. Ảnh: REUTERS
Trong khi đó, Tổng thống Duterte đã nhiều lần nhắc đến “pháp quyền”. Ông khẳng định Nhật là đối tác đối thoại quan trọng để bảo đảm an ninh hàng hải trong khu vực, bao gồm biển Đông.
Ông tuyên bố: “Philippines sẽ tiếp tục trao đổi chặt chẽ với Nhật về các vấn đề lợi ích chung trong khu vực và bảo vệ các giá trị chung của nền dân chủ, pháp quyền và giải quyết hòa bình các tranh chấp, bao gồm cả biển Đông”.
Báo Japan Times đưa tin trong hội đàm, Thủ tướng Abe đã giải thích cho ông Duterte tầm quan trọng đối với Nhật về sự hiện diện của Mỹ ở châu Á-Thái Bình Dương.
Trước đó sáng cùng ngày, tại diễn đàn kinh tế do Liên đoàn Các doanh nghiệp Nhật (Keidanren) tổ chức ở Tokyo, ông Duterte tiếp tục chỉ trích Mỹ.
Ông nói ông muốn trong hai năm nữa Philippines sẽ không có mặt quân đội nước ngoài. Ông dọa sẽ xem xét lại hoặc hủy bỏ các thỏa thuận quốc phòng đã ký với Mỹ.
Để trấn an phía Nhật, ông nhắc lại chuyến thăm Trung Quốc và biện bạch: “Tôi muốn bảo đảm với các bạn rằng tất cả (với Trung Quốc) chỉ là vấn đề kinh tế. Chúng tôi không nói về liên minh. Chúng tôi không nói đến chuyện quân đội trú đóng…”.
Ông đã gọi nước Nhật là “bạn bè truyền thống và đồng minh”. Ông kêu gọi các doanh nghiệp Nhật đầu tư vào cơ sở hạ tầng, nông nghiệp và nhiều lĩnh vực khác ở Philippines.
Báo Japan Times ghi nhận về mặt công khai, các giới chức Nhật không chứng tỏ bất kỳ dấu hiệu quan tâm nào đến quan hệ Mỹ-Philippines.
Vài giờ sau khi Tổng thống Duterte nhắc đến chuyện xem xét lại các thỏa thuận quốc phòng với Mỹ, tại cuộc họp báo ở Tokyo, Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay tuyên bố: Hiện thời không có bất kỳ lý do gì để chấm dứt các thỏa thuận với Mỹ.
Ông khẳng định: “Chúng tôi sẽ tiếp tục tôn trọng các cam kết theo thỏa thuận”. Ông nói Philippines và Trung Quốc qua đàm phán song phương sẽ giải quyết vấn đề tranh chấp ở biển Đông theo luật pháp quốc tế.
Do vậy, ông nhấn mạnh: “Liên minh quân sự của chúng tôi (với Mỹ) không có liên quan gì đến tranh chấp này”.
| Đâm bị thóc, chọc bị gạo Nhân Dân Nhật Báo của Trung Quốc ngày 26-10 đã đăng bài lưu ý qua chuyến thăm Nhật của Tổng thống Duterte, Nhật sẽ cố tìm hiểu ý định của Philippines, sau đó Nhật sẽ gieo rắc bất đồng giữa Philippines và Trung Quốc bằng cách làm phức tạp thêm vấn đề biển Đông. Báo hy vọng Philippines sẽ không mù quáng nghe theo Nhật. Báo cho rằng điều ông Duterte mong muốn là lợi ích quốc gia. Trong khi đó, làm phức tạp thêm vấn đề biển Đông và đối đầu với Trung Quốc không phải là lợi ích của Philippines, do đó Manila không nên hy sinh lợi ích để thắt chặt quan hệ với Tokyo. Cuối cùng bài báo ngang ngược kêu gọi: “Nhật đừng trở thành một tác nhân gây rối dưới vỏ bọc chủ nghĩa hòa bình tích cực”. ________________________________ Vấn đề biển Đông là vấn đề lợi ích của toàn thể cộng đồng địa phương có liên quan trực tiếp đến hòa bình và ổn định khu vực. Thủ tướng Nhật SHINZO ABE Philippines và Trung Quốc đã nhất trí hiện thời gác tranh chấp sang một bên cho đến khi thời điểm thuận lợi có thể đàm phán song phương. Trong thời gian này hai bên không làm phương hại yêu sách chủ quyền của nhau trên vùng biển tranh chấp. Ngoại trưởng Philippines PERFECTO YASAY |
