Thời gian này, nhiều trường đại học (ĐH) tại TP.HCM tổ chức lễ tốt nghiệp cho sinh viên (SV). Đáng chú ý, theo thống kê ở nhiều trường, số SV tốt nghiệp khá giỏi trở lên chiếm tỉ lệ rất lớn, hơn 90%, thậm chí có trường lên tới hơn 99%.
Có trường hơn 99% sinh viên khá giỏi trở lên
Những ngày đầu tháng 12 này, hơn 1.870 SV Trường ĐH Khoa học tự nhiên (ĐH Quốc gia TP.HCM) hân hoan trong lễ phục tốt nghiệp. Ấn tượng trong đó có khoảng 39,3% SV tốt nghiệp loại giỏi và xuất sắc. Trường có 29 thủ khoa trường và ngành, hai SV tốt nghiệp sớm (khóa 2021).
Thạc sĩ Hoàng Thanh Tú, Phó Trưởng Phòng Thông tin - Truyền thông của trường cho biết ở đợt tốt nghiệp này số SV tốt nghiệp loại giỏi tăng hơn hẳn. Riêng đối với khoá tuyển sinh năm 2020 của chương trình cử nhân tài năng và chương trình tiên tiến, số SV tốt nghiệp loại giỏi và xuất sắc trên 80%.
Theo Ths Tú, do những năm gần đây chất lượng tuyển sinh đầu vào của trường cao hơn, có những ngành điểm chuẩn tăng vọt. Thí sinh phải giỏi mới có thể trúng tuyển. Nhờ đó, ý thức học tập, nỗ lực của các bạn sinh viên cũng cao hơn.
Tuy nhiên, Ths Tú cho rằng tỉ lệ khá giỏi này chỉ tính trên số SV được tốt nghiệp thôi chứ không phải trên tổng số thí sinh trúng tuyển đầu vào.
Cũng theo thông tin từ ĐH Kinh tế TP.HCM, năm 2024, ĐH này đã tổ chức hai đợt lễ tốt nghiệp cho gần 7.200 SV thuộc các hệ đào tạo ĐH chính quy, vừa học vừa làm, văn bằng 2, liên thông. Trong số này, có đến 93,6% SV tốt nghiệp khá giỏi trở lên.
Trong một đợt tốt nghiệp năm 2024 mới đây của Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM của 1.888 SV, tổng số em đạt loại khá trở lên chiếm tỉ lệ 99,36%.
Hay Trường ĐH Luật TP.HCM năm 2024 này có 1.459 SV tốt nghiệp. Trong đó, hơn 96% SV loại khá giỏi trở lên.
Với một số trường khác như Trường ĐH Bách khoa (ĐH Quốc gia TP.HCM), ở năm học 2023-2024, trong hơn 3.000 SV ra trường, có gần 80% SV tốt nghiệp khá giỏi trở lên. Ngay cả như ĐH Y dược TP.HCM, tính năm 2023, toàn trường có 2.291 SV tốt nghiệp cũng có đến khoảng 88% em đạt khá giỏi trở lên, còn lại là trung bình khá và trung bình.
Do đào tạo theo hệ tín chỉ hay đánh giá chưa thực chất?
Nêu thực tế về vấn đề này, TS Nguyễn Trung Nhân, Trưởng Phòng đào tạo Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM, cho biết thống kê trong đợt tốt nghiệp gần nhất của trường năm 2024, trường có khoảng 2.700 SV tốt nghiệp. Trong đó, gần 92% SV tốt nghiệp khá giỏi trở lên.
Theo TS Trung Nhân, thực ra, tỉ lệ SV tốt nghiệp khá giỏi cao có nhiều lí do. Trong đó, lí do lớn nhất là do chương trình đào tạo hiện nay thực hiện theo hệ tín chỉ nên cách đánh giá kết quả có lợi cho người học hơn. Vì theo quy định, SV được chọn học cải thiện học phần để đạt được kết quả như mong muốn. Bởi em nào cũng muốn ra trường có bằng cấp tốt để thuận lợi hơn trong việc tìm kiếm việc làm.
TS Nhân cho rằng đây cũng là lí do mặc dù tỉ lệ SV tốt nghiệp khá giỏi rất cao nhưng tỉ lệ tốt nghiệp đúng hạn lại thấp, như ở Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM chỉ đạt khoảng 40% SV tốt nghiệp đúng hạn.
"Tuy nhiên, hiện nay trường đang siết chặt việc ra đề thi, đánh giá điểm để làm sao SV tốt nghiệp phải đúng năng lực nhất, nhất là khối ngành kinh tế, xã hội" - TS Nhân cho hay.
Ngoài lý do trên, đại diện một trường ĐH công lập tại TP.HCM còn lý giải thêm rằng tiêu chuẩn đánh giá năng lực người học hiện nay chưa thực sự nghiêm ngặt, đánh giá quá hình thức, thiếu thực chất.
Đơn cử, một số chương trình tập trung nhiều vào lý thuyết, thiếu tính thực hành hoặc ứng dụng thực tế, khiến SV dễ đạt điểm cao nhưng lại thiếu kỹ năng làm việc. Điều này cũng dẫn đến không rõ ràng trong việc phân biệt SV thực sự giỏi và SV trung bình khá.
Hơn nữa, theo vị này, chính áp lực xếp hạng và quảng bá thương hiệu khiến các trường phải cạnh tranh nhau trong việc thu hút SV, nên có những trường thường “làm đẹp” kết quả để tăng uy tín thương hiệu. Trong đó, tỉ lệ SV tốt nghiệp cao như một chỉ số thành công của trường.
Ở một góc nhìn khác, theo PGS.TS Bùi Hoài Thắng, Trưởng Phòng đào tạo Trường ĐH Bách khoa (ĐH Quốc gia TP.HCM), cho rằng đánh giá tỉ lệ SV tốt nghiệp khá giỏi cao hay thấp phải dựa vào số SV đầu vào và đầu ra.
Vì thực tế hiện nay, ở khối ngành kỹ thuật, áp lực học rất lớn, chỉ khoảng 30-40% SV tốt nghiệp đúng hạn và những em tốt nghiệp đúng hạn đa số là khá giỏi trở lên. Số còn lại là những em chưa đạt hoặc tiếp tục học cải thiện để có kết quả tốt nghiệp như mong muốn.
Tuy nhiên, PGS.TS Hoài Thắng cho rằng đối với khối ngành kỹ thuật, yếu tố quan trọng nhất khi ra trường là khả năng đáp ứng công việc, khả năng sáng tạo chứ không phải xếp loại tốt nghiệp. Bởi vậy, khi tuyển dụng, nhà tuyển dụng nên đánh giá ứng viên ở nhiều yếu tố, như tốt nghiệp đơn vị nào, thứ hạng bao nhiêu trong khóa đào tạo, kiến thức, kỹ năng, sự sáng tạo và học hỏi…
Khi đó, nếu tuyển được SV thực sự giỏi, xuất sắc, họ sẽ làm việc hiệu quả và vươn lên nhanh hơn. Số còn lại sẽ làm việc ở mức độ bình thường, hoặc có những em tốt nghiệp trung bình nhưng biết phấn đấu, học hỏi cũng sẽ thành công.
4 mức xếp loại sinh viên tốt nghiệp
Hạng tốt nghiệp của sinh viên được xác định căn cứ vào điểm trung bình tích lũy toàn khoá và phải đạt từ mức điểm trung bình trở lên. Cụ thể hai thang điểm học lực sinh viên như sau:
Theo thang điểm 4, gồm:
Từ 3,6 đến 4,0 (xuất sắc); từ 3,2 đến cận 3,6 (giỏi); từ 2,5 đến cận 3,2 (khá); từ 2,0 đến cận 2,5 (trung bình).
Theo thang điểm 10: từ 9,0 đến 10,0 (xuất sắc); từ 8,0 đến cận 9,0 (giỏi); từ 7,0 đến cận 8,0 (khá); từ 5,0 đến cận 7,0 (trung bình).
Ngoài ra, sinh viên được xét công nhận tốt nghiệp khi phải tích lũy đủ học phần, số tín chỉ và hoàn thành các nội dung bắt buộc khác theo yêu cầu của chương trình đào tạo, đạt chuẩn đầu ra của chương trình đào tạo. Đồng thời, tại thời điểm xét tốt nghiệp, sinh viên không bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc không đang trong thời gian bị kỷ luật ở mức đình chỉ học tập.
(Theo Thông tư 08/2021 của Bộ GD&ĐT về Quy chế đào tạo trình độ đại học)
