Hướng mới gỡ khó cho việc mở rộng cao tốc TP.HCM - Long Thành

Đại diện Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC), Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp và Bộ GTVT đều cho biết việc mở rộng cao tốc TP.HCM - Long Thành là rất cần thiết. Tuy nhiên, việc thực hiện dự án trên lại đang gặp quá nhiều khó khăn.

Theo Bộ GTVT, qua nhiều cuộc làm việc với các bộ, ngành đều nhận thấy việc tiếp tục giao cho VEC mở rộng dự án mà doanh nghiệp này đang quản lý, khai thác là hợp lý. Đây là hình thức đầu tư sử dụng vốn của doanh nghiệp Nhà nước để làm theo hình thức “đầu tư kinh doanh” .

Cách giao cho doanh nghiệp Nhà nước đầu tư tương tự như việc Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam (VATM), Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) đầu tư kết cấu hạ tầng cảng hàng không hiện nay.

Tuy nhiên, để VEC đầu tư dự án, cấp thẩm quyền phải cho hai cơ chế. Thứ nhất, tăng vốn điều lệ của doanh nghiệp từ 1.115 tỉ đồng lên 38.625 tỉ đồng. Thứ hai, VEC phải được hưởng chính sách khoanh và lùi trả gốc, lãi liên quan đến khoản vay trái phiếu Bộ Tài chính đã ứng trả nợ cho doanh nghiệp trước đây.

Sở dĩ VEC cần hai cơ chế trên vì nguồn vốn tự có đang phải dồn hết đầu tư dự án khác và trả nợ. Còn vốn điều lệ thấp không có ngân hàng nào cho vay khoản tiền lớn.

Trong khi dự án có tổng mức đầu tư lên đến 14.955 tỉ đồng, bao gồm hơn 5.555 tỉ vốn chủ sở hữu của VEC (37% tổng mức đầu tư), vốn vay thương mại 9.700 tỉ đồng (63% tổng mức đầu tư).

Tại cuộc họp với Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc vào chiều 10-12, VEC tiếp tục nêu khó khăn trên và khẳng định nếu được tăng vốn điều lệ sẽ khơi thông nguồn lực cho doanh nghiệp nhà nước, tài sản nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp.

“Giả sử vốn điều lệ được tăng lên gần 40 nghìn tỉ đồng, VEC có thể huy động không quá ba lần, tức được 120 nghìn tỉ đồng. Lúc đó không phải chỉ mở rộng tuyến TP.HCM - Long Thành, mà còn mở rộng nhiều tuyến khác theo chỉ đạo của Chính phủ”- đại diện VEC nói.

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc, khẳng định việc khoanh khoản nợ 5.499 tỉ đồng làm cơ sở đầu tư mở rộng cao tốc TP.HCM - Long Thành vượt khỏi khả năng của Chính phủ. Tức là phải xin phép Quốc hội. Do vậy, VEC phải tất toán khoản này.

Trên cơ sở đó, lãnh đạo Chính phủ giao Bộ Tài chính chịu trách nhiệm thẩm định lại đề xuất trả nợ của VEC.

Về tăng vốn điều lệ, Phó Thủ tướng nói nguyên tắc chi ngân sách phải có dự toán, số tiền VEC đề xuất vượt quá tổng mức đầu tư 30 nghìn tỉ đồng theo quy định của Luật Đầu tư công và hiện cũng không có quy định về chuyển tiền cấp phát sang vốn điều lệ. Vì thế ông nói việc này cũng phải trình Quốc hội cho ý kiến.

Đáng chú ý, lãnh đạo Chính phủ gợi ý VEC có thể đề nghị vay lại nguồn trái phiếu Chính phủ phát hành để đầu tư dự án trên.

Theo đó, thay vì xin gia hạn trả nợ khoản vay 5.499 tỉ đồng, VEC lấy nguồn này để giải quyết nợ. “Chính phủ sẽ trình với Quốc hội cho vay lại, không phải áp dụng quy định của Luật Quản lý nợ công, sẽ rất thuận lợi…”- Phó Thủ tướng gợi hướng.

Trên cơ sở đó, ông Hồ Đức Phớc giao VEC lập lại hồ sơ, đề xuất tiếp tục trả nợ, nâng vốn điều lệ, cho vay nguồn trái phiếu Chính phủ phát hành để đầu tư vào dự án cao tốc TP.HCM - Long Thành. Ủy ban Quản lý vốn có trách nhiệm thẩm định và trình Chính phủ.

Sau khi được Chính phủ họp thông qua, Bộ Tài chính thay mặt Chính phủ trình Quốc hội. “Việc này phải hoàn thành trong tháng 12 này…”- Phó Thủ tướng chỉ đạo.