Như đã đưa tin, Công an tỉnh Cao Bằng đang tạm giữ Lý Đình Khánh (31 tuổi, trú xóm Nà Phạc, xã Quang Trọng, huyện Thạch An, Cao Bằng) để điều tra vụ án mạng đặc biệt nghiêm trọng vừa xảy ra.
Theo đó, Khánh được xác định là nghi phạm gây ra vụ hiếp dâm không thành, chém tử vong 4 người rồi phóng hỏa đốt nhà. Trong số này có hai em nhỏ và một cụ già. Vụ án gây chấn động dư luận bởi sự tàn ác và man rợ của nghi phạm gây án.
Lý Đình Khánh tại cơ quan công an. Ảnh CAND
Dưới góc độ pháp lý, luật sư (LS) Nguyễn Anh Thơm (Đoàn LS Hà Nội) cho rằng hành vi của nghi phạm Lý Đình Khánh đã xâm phạm đến quyền được sống của người khác - là một trong những quyền cơ bản nhất của con người. Không những thế, nghi phạm còn đang tâm sát hại ngay cả những cháu bé tuổi còn rất nhỏ, là những đối tượng đặc biệt được pháp luật Việt Nam và Công ước quốc tế về quyền trẻ em bảo hộ.
Quá trình thực hiện tội phạm cho thấy nghi phạm không còn tính người. Trong cùng một thời điểm gây án, nghi phạm đã có dấu hiệu phạm ba tội đặc biệt nghiêm trọng được quy định tại BLHS, đó là tội "Giết người", "Hiếp dâm" và “Hủy hoại tài sản”. Tội phạm và hình phạt được quy định tại điểm a, b, n, p khoản 1 Điều 123; khoản 1 Điều 141; Điều 178 BLHS năm 2015.
Riêng với tội "Hiếp dâm", đây là loại tội phạm có cấu thành hình thức nên kể cả trong trường hợp đối tượng chưa giao cấu thành công vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự về tội này theo Điều 141 BLHS.
Tuy nhiên, quá trình điều tra cũng cần thiết phải làm rõ năng lực chịu trách nhiệm hình sự của nghi phạm.
Trường hợp thứ nhất, nếu nghi phạm khi thực hiện hành vi phạm tội do sử dụng rượu bia mất kiểm soát hành vi. Bởi theo lời khai ban đầu tại cơ quan điều tra, Lý Đình Khánh cho biết đi giúp gia đình bên ngoại của nạn nhân làm nhà nên có uống rượu, không làm chủ hành vi dẫn tới việc phạm tội.
Nếu như vậy, việc người phạm tội sử dụng rượu bia hay chất kích thích mạnh nào khác thì dù có mất khả năng nhận thức hay điều khiển thì vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự.
Trường hợp thứ hai, nếu bản án trước đó (Khánh từng có tiền án về tội hiếp dâm trẻ em, mới mãn hạn tù năm 2014) đã xác định nghi phạm bị bệnh tâm thần thì trong vụ án này cần thiết phải trưng cầu giám định lại năng lực chịu trách nhiệm hình sự.
Kết luận giám định tâm thần của cơ quan chuyên môn sẽ làm căn cứ để xử lý nghi phạm theo quy định của pháp luật. Nếu xác định nghi phạm thực hiện hành vi phạm tội thảm sát 4 người trong vụ án này mà bị hạn chế khả năng nhận thức và điều khiển hành vi sẽ là tình tiết giảm nhẹ một phần hình phạt. Hoặc trường hợp kết luận giám định xác định mất khả năng nhận thức và điều khiển hành vi thì sẽ áp dụng biện pháp chữa bệnh bắt buộc…
Trường hợp thứ ba, nếu nghi phạm có đủ năng lực chịu trách nhiệm hình sự thì với hành vi giết nhiều người dã man tàn bạo và hậu quả gây ra là đặc biệt nghiêm trọng thì phải đối mặt với tổng hợp hình phạt chung cho cả 3 tội là tử hình.
