Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc,
Quân xanh màu lá giữ oai hùm...
Di tích lịch sử lưu niệm Trung đoàn 52 Tây Tiến được xây dựng tại đồi Nà Bó, thị trấn Mộc Châu, Sơn La vừa đưa vào hoạt động ngày 20-8-2016.
Nhỏ gọn, độc đáo và mang nhiều ý nghĩa đối với du khách quan tâm lịch sử Trung đoàn 52 Tây Tiến anh hùng ngày xưa và lữ khách mê những áng thơ bất hủ của Quang Dũng. Một nhà thơ mà theo cảm quan riêng, tài hoa nhất trong thế hệ nhà thơ Việt Nam thế kỷ 20 và để lại cho văn chương Việt Nam những bài thơ thời chiến hay nhất: Đôi mắt người Sơn Tây, Tây Tiến...
Khu nhà đặt văn bia tưởng niệm được mô hình hóa thành bốn lưỡi lê, vút cao lên trời xanh. Đó là hình ảnh của những người lính sau những ngày hành quân leo muôn trùng dốc, vượt muôn trùng đèo, chiến đấu khốc liệt lại có những giây phút ít ỏi chụm mũi súng để cùng ngơi nghỉ.
Khu hoài niệm thiết kế một đài vọng tưởng được bao quanh bằng kính trong suốt, tượng trưng cho vẻ đẹp sương khói hư ảo của núi rừng Tây Bắc.
Sự độc đáo và đáng ngưỡng mộ khi bài thơ Tây Tiến thành chủ đề sáng tạo của di tích. Từ bậc thang ý nghĩa Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm..., đến Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi, những cây ngọc lan và đồi vọng tưởng để các chàng trai chiến sĩ Hà Nội hào hoa Mắt trừng gởi mộng qua biên giới/ Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm; khu nhà đặt văn bia tưởng niệm được mô hình hóa bốn lưỡi lê vút cao lên trời xanh Rải rác biên cương mồ viễn xứ/ Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh/ Áo bào thay chiếu anh về đất/ Sông Mã gầm lên khúc độc hành...
Trong nhà trưng bày, bên cạnh tượng Đại tướng Võ Nguyên Giáp, có tượng thi sĩ - chiến sĩ Quang Dũng khá đẹp và bài thơ Tây Tiến bi-hùng đi vào lòng người...
Mộc Châu, 31.10.2016