Dự án xây dựng bãi đỗ xe tham quan lăng Tự Đức và Đồng Khánh (phường Thủy Xuân, TP Huế), trong quá trình thi công đơn vị đã san bằng ngôi mộ được nghi là của một người vợ vua Tự Đức. Sau khi gặp phải sự phản đối của người dân và dòng họ Nguyễn Phước tộc, đơn vị đã dừng thi công và đào xới lại vùng đất bị san bằng để tìm dấu vết ngôi mộ.
Sau hơn hai ngày tìm kiếm, ngày 24-6, đơn vị thi công đã tìm được tấm bia đá có chữ Hán là 前 朝 才 人 九 階 黎 氏 謚 菽 順 之 墓 (Tiền triều tài nhân cửu giai Lê Thị thụy Thục Thuận chi mộ) tạm dịch "Mộ của bà tài nhân họ Lê, thụy là Thục Thuận".
Đơn vị thi công đào xới tìm dấu vết nơi nghi ngờ có mộ vợ vua Tự Đức bị san bằng. Ảnh: NGUYỄN DO
PGS-TS Đỗ Bang, Chủ tịch Hội Khoa học lịch sử tỉnh Thừa Thiên-Huế, cho rằng: “Theo quan điểm riêng của tôi, về nguyên tắc, theo Luật Di sản văn hóa thì hiện nay nên tiến hành khảo cổ để xác minh đây có phải là mộ vợ vua Tự Đức hay không, còn làm hay không tùy thuộc vào nhà đầu tư”.
Theo PGS-TS Đỗ Bang, vua có hàng trăm bà vợ, riêng vua Tự Đức có 103 bà và được phân thành chín bậc, vì vậy trong hoàng tộc không thể nắm hết số lượng, danh tính và mộ của tất cả vợ của ông. Trải qua trăm năm loạn lạc, nhiều đời thì có thể bị lãng quên. Vì vậy, mọi người không thể trách bên con cháu hoàng tộc được.
Từ thông tin trong điện thờ các bà phi trong lăng vua Tự Đức có bài vị thờ bà tài nhân họ Lê Thị thụy Thục Thuận, chúng tôi tìm đến khu vực Chí Khiêm Đường, nơi đặt bài vị những người vợ của vua Tự Đức với hy vọng được đối chiếu thông tin trên bia. Tuy nhiên, tại khu vực này, những án thờ đều trống rỗng. Người bảo vệ ở đây cho biết khu vực Chí Khiêm Đường đang được trùng tu nên bài vị của các bà đã được cất giữ cẩn thận ở một khu vực khác.
Chí Khiêm Đường, nơi đặt bài vị những người vợ của vua Tự Đức.
Theo PGS-TS Đỗ Bang, để khẳng định đây là bia mộ của bà tài nhân họ tên Lê Thị thụy Thục Thuận, một trong những phi tần của vua Tự Đức có bài vị thờ trong lăng cần phải kiểm tra đối chiếu thêm.
“Trước mắt, tôi phải tận mắt nhìn thấy tấm bài vị đang được thờ trong Chí Khiêm Đường ở lăng Tự Đức nhưng hiện khu vực này đang được trùng tu, các bài vị đã được di dời nên tôi chưa thể tiếp cận” - PGS-TS Đỗ Bang cho biết.
Theo ông Trần Duy Quế, 80 tuổi, trú phường Thủy Xuân, TP Huế thì từ lúc còn nhỏ ông đã thấy khu lăng này có hai người lính hậu lăng lên bảo vệ khu lăng. Khi hai người này mất thì khu lăng cũng không có ai bảo vệ. “Trước khi chưa bị san ủi, ở đó đã có một cái lăng rất lớn có mái vòm, tường thành kiên cố và cao. Trong lăng có một tấm bia đá, nếu như người dân bình thường thì không ai có cái lăng lớn như vậy” - ông Quế cho hay.
Như báo Pháp Luật TP.HCM đã đưa tin, dự án xây dựng bãi đỗ xe khách tham quan lăng vua Tự Đức và vua Đồng Khánh được UBND tỉnh Thừa Thiên-Huế cấp phép đầu tư xây dựng vào tháng 4-2016. Bãi đỗ xe có diện tích gần 17.000 m2 với quy mô 100 ô tô, xe điện các loại và 120 xe máy. Dự án có tổng vốn đầu tư hơn 15 tỉ đồng do Công ty TNHH Chuỗi Giá Trị làm chủ đầu tư.
Tuy nhiên, khi công ty thi công san bằng thì bị người dân sinh sống gần khu vực trên phản ánh đến các cơ quan chức năng cho rằng trong lúc san đất làm bãi đỗ xe phía công ty đã san lấp luôn ngôi lăng mộ nghi của một người vợ vua Tự Đức.
Trước thông tin này, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế yêu cầu đơn vị thi công dừng dự án để kiểm tra, xác minh thông tin. Sau hơn hai ngày tìm kiếm dấu tích, đến chiều 24-6, chiếc bia mộ đã được tìm thấy tại khu đất nói trên. Ông Phan Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế, cho biết với những gì ghi trên tấm bia mộ thì có thể khẳng định bước đầu đây là tấm bia mộ của một bà vợ vua dưới triều đại nhà Nguyễn. Tuy nhiên, ông Hải cho rằng đó có phải là vợ vua Tự Đức hay không thì cần phải xác minh thêm.
