Khi Ukraine chuẩn bị chiến dịch phản công bằng việc thu gom vũ khí của phương Tây và gửi binh sĩ sang Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đào tạo thì Nga có ít nhất bảy tháng chuẩn bị cho giai đoạn có khả năng mang tính quyết định của cuộc xung đột. Đến thời điểm này, Nga đã sẵn sàng về lực lượng dự bị, pháo binh, hỗ trợ đường không, đạn dược và nhiên liệu tích trữ cũng như thu mua nhiều máy bay không người lái (UAV), theo báo Washington Post.
Tạo nút thắt cổ chai dồn binh sĩ Ukraine vào tử địa
Bên cạnh đó, Nga cũng đã tiến sâu vào lãnh thổ mà họ chiếm được ở đông nam Ukraine, đào chiến hào và dựng lên các công sự kiên cố dọc theo chiến tuyến dài hơn 1.400 km từ tỉnh Zaporizhia tới vùng Belgorod của Nga.
 |
Ô tô bị thiêu cháy gần một tòa nhà dân cư bị phá hủy trong cuộc tấn công tên lửa của Nga ở TP Kryvyi Rih (Ukraine) hôm 13-6. Ảnh: GLOBAL IMAGES UKRAINE/GETTY IMAGES |
Theo các chuyên gia quân sự, mạng lưới phòng thủ đồ sộ của Nga cũng có những điểm yếu nhưng cho đến nay nó đã làm tốt nhiệm vụ làm chậm đà tiến công của quân đội Ukraine. Mạng lưới này cũng tạo ra các nút thắt cổ chai dồn binh sĩ Ukraine vào các con đường hẹp, tạo thuận lợi cho binh sĩ Nga tập kết và ngắm bắn chính xác.
“Họ đã có nhiều tháng lập ra kế hoạch phòng thủ, họ đã đào hầm hào và tận dụng địa hình. Họ ở đó sáu tháng để gài mìn và các loại bẫy” – bà Dara Massicot, chuyên gia về quân đội Nga tại tổ chức phi lợi nhuận Rand Corp cho hay.
Chiến dịch phản công của Ukraine với mục tiêu đẩy Nga về vị trí trước thời điểm xung đột nổ ra tháng 2-2022 đã diễn ra vài tuần. Tuy nhiên, cho đến nay có nhiều dấu hiệu cho thấy Ukraine ít có khả năng đạt được những thành tựu chớp nhoáng như từng làm được ở đông bắc Kharkiv và nam Kherson vào mùa thu năm ngoái.
Đến thời điểm hiện tại, Ukraine mới chỉ giành được vùng lãnh thổ rộng khoảng 100 km2. Trong khi đó, Nga chiếm giữ diện tích lớn gấp 800 lần như thế, khoảng 85.400 km2. Một nửa trong số này do Nga và lực lượng thân Nga kiểm soát từ trước khi xung đột nổ ra, gồm bán đảo Crimea và một số khu vực tỉnh Donetsk và Luhansk.
Năng lực quân đội của Nga đã khác
Một số nhà phân tích, thậm chí cả một số thành viên của quân đội Ukraine cho rằng Kiev chưa bung hết sức phản công và giữ lại hầu hết các lữ đoàn tấn công của họ.
Cho dù nhận định trên có đúng đi chăng nữa thì các chuyên gia khác tin rằng năng lực của quân đội Nga vẫn chưa được nhìn nhận chính xác do ảnh hưởng từ những thông tin về thất bại quân sự của Nga hồi năm ngoái. Chưa kể tình hình giờ đã khác, vai tác chiến đã thay đổi. Hiện nay, Ukraine là bên công, còn Nga là bên thủ và hoạt động tấn công thường khó khăn hơn nhiều. Bên tấn công thường hứng chịu thương vong lớn hơn bên phòng thủ.
 |
Binh sĩ Ukraine khai hỏa súng máy tại một thao trường gần tiền tuyến ở vùng Donetsk. Ảnh: REUTERS |
“Người Nga đang chiến đấu dựa trên các vị trí đã được chuẩn bị kỹ lưỡng, đã tích trữ đủ lượng đạn pháo, và họ còn có thêm nhiều UAV” – nhà phân tích quân sự Nga Ian Matveev nói.
Nga đã xây dựng nhiều hệ thống công sự dọc các tuyến phòng thủ đến mức thậm chí có những nơi họ không có đủ quân để triển khai sử dụng, giới phân tích cho hay. Mê cung các chiến hào và chướng ngại vật, gồm các khối bê tông chống tăng được gọi là răng rồng, nằm tập trung ở tỉnh Zaporizhia – trục phản công chính của Ukraine.
Ngoài ra, một biển mìn đất đã được gài rải rác khu vực đông nam Ukraine.
“Có rất nhiều bãi mìn ở phía trước công sự, cách xa quân phòng ngự nhiều km, mìn nằm trên đường, trên đồng và thực sự rất khó vượt qua. Cũng có nhiều xe phá mìn của Ukraine đã bị phá hủy ở đây. Cố gắng đi xuyên qua tất cả bãi mìn như vậy là một thách thức thực sự. Đây mới chỉ là tuyến phòng thủ đầu tiên” – ông Massicot cho hay.
Nga sử dụng không quân tích cực hơn
Tiếp đến là UAV. Các blogger và phóng viên Nga ủng hộ chiến dịch quân sự đặc biệt đã đăng nhiều video về UAV Lancet tấn công thẳng vào vũ khí phương Tây gần như mỗi ngày trong hai tuần qua. Lancet là UAV cảm tử do Nga sản xuất, hiệu quả trước hệ thống pháo binh, xe bọc thép hạng nhẹ và một số loại xe tăng.
Có hai video ghi lại cảnh được cho là UAV Lancet phá hủy một hệ thống phòng không IRIS-T và một xe tăng Leopard 2 của Ukraine.
“Nhẹ, nhanh, yên tĩnh và chính xác, Lancet đã tấn công hàng chục mục tiêu trong vùng chiến dịch quân sự đặc biệt” – một báo cáo phát sóng trên đài Russian Channel One tuần trước cho hay.
 |
Máy bay ném bom Tu-95 của Nga. Ảnh: Vasily Fedosenko/REUTERS |
Theo LostArmour – dự án chuyên sưu tầm video và ảnh có định vị mặt đất về các cuộc tấn công bằng UAV Lancet, quân đội Nga đã tăng cường sử dụng các UAV tự nổ và đã tiến hành ít nhất 33 cuộc tấn công bằng UAV Lancet trong tháng này.
“Họ có thể điều khiển các UAV rồi thả chúng lao xuống một xe quân sự nào đó và vô hiệu hóa nó” – bà Massicot nói. Chuyên gia này cho biết thêm phía Nga đã nâng cao tốc độ phản pháo theo cách này.
Quân đội Nga cũng đang sử dụng không quân tích cực hơn. Hàng chục video do trực thăng Nga ghi lại đã được các blogger Nga chia sẻ kể từ khi chiến dịch phản công của Ukraine bắt đầu.
So với nhiều tháng trước đây, các trực thăng tấn công của Nga thường chỉ bắn từ xa, thì nay máy bay Nga tiến hành không kích ở cự ly gần hơn, mang tính dứt điểm hơn, theo chuyên gia quân sự Nga Pavel Aksenov.
Ngược lại, Ukraine thiếu sự hỗ trợ trên không. Tổng thống Ukraine - ông Volodymyr Zelensky vì thế thường xuyên yêu cầu phương Tây cung cấp tiêm kích F-16. Tổng thống Mỹ Joe Biden tháng trước đã bật đèn xanh cho phép các đồng minh gửi máy bay này nhưng sẽ mất nhiều tháng để huấn luyện phi công Ukraine điều khiển vũ khí này.
Chưa kể trong những tháng gần đây, Nga đã củng cố cơ cấu chỉ huy và kỷ luật quân sự.
“Một số đơn vị ở Zaporizhia thực sự rất tập trung. Tôi không nhận thấy sự hoảng loạn ở bất kỳ đâu dọc chiến tuyến của Nga” – bà Massicot cho biết.
