Ngày 17-12, Liên đoàn Xiếc Việt Nam và Nhà hát Sân khấu Truyền thống Quốc gia Việt Nam đã công bố vở diễn xiếc – cải lương Trần Nhân Tông.
Sự kiện nhân kỷ niệm 717 năm Phật Hoàng Trần Nhân Tông nhập Niết bàn (1308–2025).
Trong vở diễn xiếc – cải lương Trần Nhân Tông, nghệ sĩ Minh Hải cho biết anh không có các cảnh bay trên sân khấu. Chia sẻ này được nghệ sĩ nhắc lại khi nói về sự khác biệt trong cách dàn dựng của vở diễn so với những tác phẩm trước đây mà anh từng tham gia.
Theo nghệ sĩ Minh Hải, ở vở Cây gậy thần, khi vào vai Chử Đồng Tử, anh từng vừa biểu diễn cải lương vừa tham gia các tiết mục bay trên cao, tạo nên những trải nghiệm sân khấu đáng nhớ.
Tuy nhiên, khi thực hiện động tác này trên sân khấu anh nhận thấy khán giả rất lo lắng cho diễn viên. Bởi vậy, một trong những lý do để nghệ sĩ cải lương không bay trên sân khấu nhằm để khán giả tập trung theo dõi nội dung và cảm xúc của câu chuyện.
Từ lựa chọn này, vở diễn Trần Nhân Tông được xây dựng theo hướng phân vai rõ ràng giữa các loại hình nghệ thuật. Các tiết mục xiếc đảm nhiệm phần kỹ thuật, tạo hình và không gian biểu đạt, trong khi cải lương giữ vai trò dẫn dắt mạch tự sự và khắc họa chiều sâu tâm lý nhân vật.
NSND Tống Toàn Thắng, một trong hai đạo diễn của vở xiếc - cải lương, cho biết vở diễn không quá đưa ra về học thuật hay hàn lâm mà có tính giải trí cao để phục vụ đông đảo công chúng, mọi người đều tiếp cận vở diễn một cách dễ dàng và đọng lại trong mỗi người tư tưởng mà vở diễn truyền đạt.
Trên sân khấu vuông, ê-kíp huy động nhiều tiết mục trên cao và đa tầng không gian, từ hoạt cảnh Trần Nhân Tông ra đời kết hợp đu dây trên cao, hoạt cảnh đánh giặc kết hợp nhào lộn và cầu bật, đến không gian chợ quê được thể hiện bằng các tiết mục thăng bằng trên con lăn.
Hệ thống bục và đế sân khấu được thiết kế di chuyển linh hoạt, kết hợp màn hình LED trình chiếu, cảnh trí và mỹ thuật sân khấu, tạo nên không gian đa chiều, trong đó mỗi màn diễn là một không gian nghệ thuật khác nhau.
Theo đơn vị thực hiện, đây được xem là bước khởi đầu cho định hướng phát triển các vở diễn xiếc – sân khấu tổng hợp quy mô lớn, mở ra khả năng ứng dụng sâu hơn các công nghệ như 3D Mapping và Hologram trong tương lai, đặc biệt ở những lớp diễn mang tính tâm linh như hình ảnh Đức vua Trần Nhân Tông nhập Niết bàn.
Trần Nhân Tông là vở diễn do Liên đoàn Xiếc Việt Nam phối hợp với Nhà hát Sân khấu Truyền thống Quốc gia Việt Nam thực hiện, ra mắt nhân kỷ niệm 717 năm Phật Hoàng Trần Nhân Tông nhập Niết bàn.
Vở diễn sẽ chính thức công diễn trong ba tối, vào lúc 20 giờ các ngày 20, 21 và 28-12-2025 tại sân khấu vuông Rạp Xiếc Trung Ương, thuộc Trung tâm Nghệ thuật Giải trí IONAH.
Tác phẩm tái hiện trọn vẹn và sinh động cuộc đời Đức vua – Phật Hoàng Trần Nhân Tông, từ khi sinh ra, trưởng thành, lên ngôi Hoàng đế, lãnh đạo quân dân Đại Việt chiến thắng giặc Nguyên – Mông, đến hành trình nhường ngôi, xuất gia tu hành và trở thành Đệ nhất Tổ sư Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử.
Đây là lần thứ ba nghệ thuật xiếc được kết hợp với cải lương trong một vở diễn quy mô lớn, trên cơ sở rút kinh nghiệm từ các dự án trước để hai loại hình được lồng ghép nhuần nhuyễn hơn.
