Sáng 25-8, tiếp tục phiên họp thứ 25, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Đất đai (sửa đổi).
Một trong những nội dung còn ý kiến khác nhau liên quan đến quy định về thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.
Đánh giá đây là ‘vấn đề khó nhất’ của luật đất đai qua các thời kỳ, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng nguyên nhân chủ yếu do cách tiếp cận. Ông phân tích nếu ‘chọn cho’, tức là liệt kê các trường hợp Nhà nước thu hồi đất thì không cách gì đủ được, có khi càng liệt kê càng thiếu.
 |
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ. Ảnh: PHẠM THẮNG |
"Nên chăng tiếp cận theo hướng ‘chọn bỏ’, tức là trừ những trường hợp áp dụng phương pháp thỏa thuận nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất, còn lại là Nhà nước thu hồi có được không?” - Chủ tịch Quốc hội đặt vấn đề. Theo ông, thực tế chỉ có hai hình thức là thu hồi và thỏa thuận.
Với hướng tiếp cận này, Chủ tịch Quốc hội cho rằng có thể quy định thêm, đất thu hồi phải nằm trong quy hoạch, kế hoạch đất đã được phê duyệt; nghiêm cấm việc điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch đã có ngay khi ra quyết định thu hồi đất.
"Trong thực tế có việc vừa điều chỉnh quy hoạch, vừa điều chỉnh mục đích sử dụng đất, vừa ra quyết định thu hồi đất” - ông Vương Đình Huệ nói điều quan trọng là phải ngăn chặn được tình trạng này.
Dẫn chứng công tác cán bộ hiện nay cũng phải trong quy hoạch một thời gian mới được xem xét bổ nhiệm, Chủ tịch Quốc hội cho rằng vấn đề điều chỉnh quy hoạch và thu hồi đất cũng tiếp cận theo cách này.
Ngoài ra, Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý không nên gắn việc thu hồi đất với đấu giá, đấu thầu đất đai vì đây là hai ‘chuyện riêng’. "Có trường hợp đấu thầu, đấu giá có cần thu hồi đất đâu, vì đất sạch sẵn rồi" - Chủ tịch Quốc hội dẫn chứng.
Điều 79 dự thảo mới nhất chiếm dung lượng hơn ba trang giấy A4 liệt kê cụ thể các dự án thuộc trường hợp thu hồi đất để xây dựng công trình công cộng, công trình sử dụng cho mục đích sản xuất công nghiệp và công trình cơ sở, tiện ích hạ tầng kỹ thuật; xây dựng trụ sở cơ quan nhà nước, công trình sự nghiệp và thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng khác.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho rằng quy định theo hướng liệt kê các trường hợp thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng có ưu điểm bảo đảm sự rõ ràng, dễ theo dõi, dễ áp dụng.
Tuy nhiên, việc liệt kê quá cụ thể, chi tiết các dự án, công trình thu hồi đất có nhược điểm khó bảo đảm bao quát, đầy đủ.
“Trong quá trình thảo luận, có ý kiến cho rằng cách tiếp cận theo hướng liệt kê các trường hợp như hiện nay chưa làm rõ được sự cần thiết của các dự án, công trình này theo tinh thần của Điều 54 Hiến pháp” - ông Thanh nói.
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, do đây là nội dung cụ thể hóa Nghị quyết số 18-NQ/TW, Thường trực Ủy ban Kinh tế báo cáo, xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội báo cáo cấp có thẩm quyền cho ý kiến chỉ đạo nội dung này.
