Người dân phải được góp ý về giá điện

Sau khi Pháp Luật TP.HCMcó bài EVN được tự quyết tăng giá điện 20%/năm”, Bộ Công Thương - cơ quan soạn thảo dự thảo quyết định của Thủ tướng quy định cơ chế điều chỉnh giá bán điện bình quân đã lên tiếng.

Loay hoay với giá điện

Bộ Công Thương cho biết năm 2011, Thủ tướng ban hành Quyết định 24 quy định về cơ chế điều chỉnh giá điện theo cơ chế thị trường với thời gian điều chỉnh giá bán điện giữa hai lần liên tiếp tối thiểu là ba tháng. EVN được tăng giá điện bình quân ở mức 5%. “Năm 2013, Thủ tướng ban hành Quyết định 69 thay thế Quyết định 24, quy định tần suất điều chỉnh tối thiểu giữa hai lần điều chỉnh giá bán điện liên tiếp là sáu tháng và ngưỡng điều chỉnh giá bán điện là 7%”.

Tuy vậy, Bộ Công Thương cho rằng tần suất tối thiểu giữa hai lần điều chỉnh giá điện liên tiếp là sáu tháng không phản ánh kịp thời biến động. Ngoài ra, mức tăng giá tối thiểu theo Quyết định 69 cũng cao, mỗi lần tăng giá sẽ tác động lớn đến kinh tế vĩ mô và chính sách an sinh xã hội. Do vậy, Bộ Công Thương đưa ra dự thảo quy định lại tần suất điều chỉnh tối thiểu giữa hai lần điều chỉnh là ba tháng. Về giá điện cũng được sửa đổi theo hướng Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) phải giảm giá điện ở mức tương ứng khi các thông số đầu vào cơ bản tại thời điểm tính toán thấp hơn với giá bán điện bình quân. Ngược lại, EVN được tăng giá điện 3%-5% nếu các thông số đầu vào hình thành giá điện thay đổi ở mức tương ứng. Mức tăng tối đa mỗi năm cho giá bán lẻ điện trong thẩm quyền của EVN là 20%. Nếu tăng cao hơn, EVN sẽ phải báo cáo Bộ Công Thương và Thủ tướng quyết định.

Như vậy, theo quy định hiện hành, trong một năm, giá điện được tăng tối đa là 14% nhưng theo dự thảo này, EVN được tăng giá điện đến 20%/năm”.

Cần có sự công khai, minh bạch và sự tham gia của người dân trong việc tính giá điện. Ảnh: HTD

Cần công khai, minh bạch việc tính giá điện

Theo Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), việc rút ngắn thời gian điều chỉnh giá điện và giảm biên độ tối thiểu điều chỉnh giá điện là sự thay đổi phù hợp. Điều này giúp cho giá điện được điều chỉnh linh hoạt hơn, giúp EVN chủ động hơn trong việc điều hành sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên, đi kèm với việc rút ngắn thời gian điều chỉnh giá cũng cần điều chỉnh về thẩm quyền quyết định thay đổi giá điện. Do đó, VCCI đề nghị “Nếu giá điện tăng 3%-5% thì thẩm quyền quyết định thuộc về Bộ Công Thương, thay vì theo dự thảo là EVN. Nếu giá điện tăng trên 5% thì phải do Thủ tướng quyết định” - đại diện VCCI đề nghị.

VCCI còn cho rằng cần có sự công khai, minh bạch và bảo đảm sự tham gia của các bên liên quan trong việc tính giá điện. Bởi trong quan hệ mua bán điện có sự tham gia của bên bán, bên mua điện và Nhà nước. Nhưng quyền lợi của bên mua là người dân, doanh nghiệp trong việc quyết định điều chỉnh giá bán điện chưa được bảo đảm. Vì vậy, việc điều chỉnh giá điện phải thực hiện công khai, minh bạch, bảo đảm sự tham gia của bên mua điện và có sự kiểm soát của Nhà nước.

Tương tự, theo TS Ngô Trí Long, việc giao quyền tự quyết giá điện cho EVN là vừa đá bóng vừa thổi còi. EVN là doanh nghiệp độc quyền nên Nhà nước vẫn phải định giá hoặc quy định giá trần. “Chúng ta cần có cơ quan tư vấn độc lập thẩm định giá đủ năng lực, tách bạch khỏi EVN, Bộ Công Thương. Nếu cơ quan chủ quan cũng như doanh nghiệp độc quyền được điều chỉnh với cơ chế lưỡng tính sẽ không hợp lý và giá điện luôn tăng chứ không có chuyện giảm” - ông Long nói.

Vẫn đưa quỹ bình ổn vào giá điện

Dự thảo của Bộ Công Thương cũng đưa ra cơ chế hoạt động quỹ bình ổn giá điện. Quỹ này được lập để thực hiện mục tiêu bình ổn giá điện, có nguồn hình thành được trích từ giá bán điện và được tính vào chi phí sản xuất, kinh doanh điện. EVN thực hiện trích lập, quản lý và sử dụng quỹ bình ổn giá điện theo hướng dẫn của liên bộ Tài chính, Công Thương.

Trước đó, nhiều chuyên gia kinh tế đã đề xuất không nên đưa quỹ bình ổn vào giá điện.

Đừng bỏ lỡ

Video đang xem nhiều

Đọc thêm