Ông Trần Mộng Hùng, nhà sáng lập ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu – ngân hàng ACB, tổng giám đốc đầu tiên và chủ tịch hội đồng quản trị (1994 – 2008), Thành viên hội đồng quản trị (2012 – 2018), Phó Chủ nhiệm Ủy Ban Quản Lý Rủi Ro (2018 – 2023), đã từ trần vào ngày 25-04-2024, hưởng thọ 72 tuổi.
Ông Trần Mộng Hùng sinh năm 1953, quê quán tại Tiền Giang. Ông tốt nghiệp Cử nhân chuyên ngành Ngân hàng tại Trường Đại học Kinh tế TP.HCM. Vợ ông Hùng là bà Đặng Thu Thủy (hiện là thành viên HĐQT ACB), gia đình ông có 3 người con: Trần Đặng Thu Thảo, Trần Hùng Huy (hiện tại đang đảm nhiệm vị trí Chủ tịch HĐQT ACB) và Trần Minh Hoàng.
Ông Trần Mộng Hùng là một trong những doanh nhân đi đầu của ngành ngân hàng Việt Nam, ông đã sáng lập và xây dựng ngân hàng ACB trở thành một trong những ngân hàng thương mại ngoài nhà nước hàng đầu tại Việt Nam.
Sau khi tốt nghiệp đại học, ông Trần Mộng Hùng từng có thời gian làm giảng viên tại Trường Cao cấp nghiệp vụ ngân hàng những năm 1978 - 1980. Sau đó, ông bắt đầu làm việc ở Công ty Hóa nhựa tại TP.HCM với cương vị Phó giám đốc. Năm 1988, ông chuyển sang làm Trưởng phòng kinh doanh Công ty Vàng bạc đá quý Sài Gòn. Đây cũng là lần cuối cùng ông làm thuê sau khi thành lập ngân hàng riêng.
Năm 1993, cùng với hai cổ đông khác là ông Phạm Trung Cang, ông Trịnh Kim Quang, ông sáng lập nên Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) với số vốn điều lệ ban đầu 20 tỷ đồng. Ông Trần Mộng Hùng là Tổng giám đốc đầu tiên, đồng thời cũng là người nắm giữ chiếc ghế Chủ tịch HĐQT của ACB từ năm 1994 đến năm 2008.
Theo như chia sẻ từ những người lãnh đạo cũ của ngân hàng, ông Hùng là một người giỏi về việc quản trị nhân sự. Trong thời gian ông lãnh đạo, chưa xuất hiện thông tin tiêu cực nào liên quan tới nội bộ ACB trên các kênh truyền thông. Đó cũng là một trong những lý do, giúp vị chủ tịch này phát triển một ngân hàng nhỏ trở thành ngân hàng thương mại số 1 tại Việt Nam trước năm 2012.
Dưới sự lãnh đạo của ông Hùng, ngân hàng ACB đã thu hút được đầu tư từ Standard Chartered. Ngân hàng Standard Chartered chính thức trở thành cổ đông chiến lược của ACB vào năm 2005. Trong lần thay đổi vốn điều lệ cuối cùng theo như bản cáo bạch năm 2007 là tháng 2/2006, vốn điều lệ của ngân hàng ACB đã tăng lên hơn 1.100 tỷ đồng cao hơn 50 lần so với con số 20 tỷ ban đầu.
Trong thời gian làm người lãnh đạo cao nhất của ngân hàng ACB, ông Trần Mộng Hùng đã đem đến ngành ngân hàng Việt Nam hàng loạt “cái đầu tiên”. Năm 1996, ACB trở thành ngân hàng thương mại cổ phần đầu tiên của Việt Nam phát hành thẻ tín dụng quốc tế ACB-MasterCard.
Năm 1997, ACB là đơn vị đầu tiên tại Việt Nam thành lập Hội đồng quản lý tài sản Nợ-Có (ALCO).
Trong lĩnh vực kinh doanh vàng, năm 1998, ACB là ngân hàng đầu tiên thực hiện huy động và cho vay bằng vàng, sau đó tiếp tục là đơn vị đầu tiên được NHNN cho phép kinh doanh vàng ở nước ngoài và kinh doanh vàng trên tài khoản.
Lợi nhuận từ thị trường này gần như tăng trưởng gấp đôi qua các năm: 2004, ACB lãi gần 3,8 tỷ đồng, năm 2005 hơn 9,7 tỷ đồng và 9 tháng đầu năm 2006 là 16 tỷ đồng.
Năm 2005, ACB là ngân hàng lớn mạnh nhất trong nhóm các ngân hàng thương mại cổ phần (NHTMCP). Khi đó, tổng tài sản của ngân hàng ACB là 24.272 tỷ đồng, bỏ xa vị trí thứ hai là Sacombank với 11.369 tỷ đồng.
Ngày 31-10-2016, ACB chính thức niêm yết cổ phiếu tại Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX). Ở thời điểm đó, gia đình ông Hùng sở hữu tổng cộng 12.400.100 cổ phiếu. Trong đó, ông Hùng sở hữu 3.000.000 cổ phiếu, và con trai Hùng Huy sở hữu nhiều nhất với số lượng 3.625.800 cổ phiếu. Sau khi đưa ACB đến đỉnh vinh quang, năm 2008, Chủ tịch Trần Mộng Hùng quyết định từ nhiệm và làm cố vấn quản trị.
Năm 2012, ông quay trở lại HĐQT sau biến cố liên quan đến Bầu Kiên. Thời điểm đó, ACB là một trong 3 ngân hàng cổ phần hàng đầu với lợi nhuận nghìn tỷ.
Con trai ông là Trần Hùng Huy được lựa chọn ngồi ghế Chủ tịch HĐQT, trở thành vị chủ tịch ngân hàng trẻ nhất trong ngành. 5 năm sau, ông Trần Mộng Hùng rút lui khỏi HĐQT.
Tính đến đầu năm 2024, ông Trần Mộng Hùng vẫn giữ vai trò Phó chủ nhiệm Ủy ban Quản lý rủi ro của ACB. Song, vị này không nắm giữ bất kỳ cổ phiếu ACB nào.
Thống kê ở hiện tại cho thấy Chủ tịch Trần Hùng Huy sở hữu hơn 133 triệu cổ phiếu ACB, tương đương 3,43% cổ phần. Bà Đặng Thị Thu Thủy nắm hơn 46,39 triệu cổ phiếu ACB, tương ứng 1,19% vốn ngân hàng. Nhóm các quỹ ngoại sở hữu cổ phiếu ACB bao gồm Whistler Investments Limited (4.0%); Dragon Financial Holdings Limited (3.8%); nhóm quỹ ngoại Dragon Capital (3,8%).
