Trong dự thảo báo cáo về tiến độ dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông đang được Văn phòng Chính phủ lấy ý kiến các thành viên Chính phủ cho biết theo báo cáo của Bộ GTVT, đến nay tổng thầu vẫn chưa cam kết, xác định chính xác thời gian hoàn thành dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông.
Chưa đủ cơ sở để đánh giá an toàn hệ thống
Theo Chính phủ, tồn tại vướng mắc chủ yếu của dự án hiện nay là công tác đánh giá, chứng nhận an toàn hệ thống. Hiện liên danh Apave - Certifer - Tricc (Pháp), tư vấn độc lập do Việt Nam thuê, đang thực hiện các công đoạn này nhưng không có tiến triển.
Nguyên nhân là do tổng thầu - Công ty TNHH Tập đoàn Cục 6 Đường sắt Trung Quốc (TQ) chưa cung cấp được các chứng chỉ mức độ an toàn, kết quả thử nghiệm an toàn từ nhà sản xuất.
Đơn vị này cũng chưa thực hiện đầy đủ giải pháp đánh giá bằng thử nghiệm thực tế tại hiện trường, dẫn đến chưa đủ cơ sở để tư vấn độc lập hoàn tất đánh giá an toàn của đoàn tàu.
Vì vậy, tư vấn Pháp đưa ra giải pháp sẽ thực hiện công tác đánh giá kiểm chứng tại hiện trường trong thời gian vận hành 20 ngày cuối cùng và diễn tập các tình huống khẩn cấp…
Cạnh đó, quá trình vận hành thử toàn hệ thống sẽ đánh giá khả năng thành thục của nhân sự trực tiếp vận hành và khả năng ứng phó các tình huống khẩn cấp.
“Do đó, nếu không giải quyết triệt để các tồn tại sẽ ảnh hưởng đến công tác nghiệm thu và có khả năng phải kéo dài thời gian hoàn thành đưa vào khai thác…” - Chính phủ khẳng định.
Một khó khăn khác cũng làm ảnh hưởng đến tiến độ dự án được Chính phủ nhắc tới là việc thực hiện các kết luận của Kiểm toán Nhà nước. Trong đó, nội dung liên quan đến xem xét chi phí bổ sung, phát sinh của dự án còn vướng mắc. Để phù hợp với đặc thù dự án, Chính phủ đang xem xét, có ý kiến chỉ đạo nhằm tháo gỡ vấn đề này.
Nhà ga tuyến đường sắt Cát Linh - Hà Đông đã hoàn thành nhưng đến nay vẫn chưa thể vận hành. Ảnh: V.LONG
Ứng quỹ tích lũy để trả nợ cho dự án
Về bố trí vốn cho việc trả nợ gốc khoản vay lại và giải ngân cho các hạng mục vay lại, Chính phủ cho rằng trong bối cảnh dự án chưa hoàn thành, bàn giao cho UBND TP Hà Nội, Thủ tướng giao Bộ GTVT bố trí vốn đối ứng trong nước để trả nợ cho phần vốn vay lại và các khoản phí có liên quan trong giai đoạn xây dựng cho tới khi dự án hoàn thành bàn giao.
Tiếp đó, UBND TP Hà Nội nhận nợ vay lại trực tiếp phần vốn vay lại khi dự án được bàn giao từ Bộ GTVT và hoàn trả ngân sách nhà nước số vốn được Bộ GTVT ứng ra để trả nợ khoản vay lại.
Trên cơ sở chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ GTVT đã điều chỉnh cơ cấu tổng mức đầu tư của dự án để bố trí cho hạng mục trả nợ gốc khoản vay lại. Tuy nhiên, rà soát ý kiến kết luận của Kiểm toán Nhà nước, Chính phủ đang xem xét, có ý kiến chỉ đạo các bộ, ngành ứng từ quỹ tích lũy để trả nợ đầy đủ, đúng hạn, không ảnh hưởng đến các cam kết của Chính phủ tại hiệp định vay đã ký, không để xảy ra tình trạng các tổ chức xếp hạng tín dụng hạ mức tín nhiệm tín dụng quốc gia của Việt Nam.
Cạnh đó, Thủ tướng đã trao đổi, làm việc với lãnh đạo chính phủ TQ, đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa tại Việt Nam, với tham tán thương mại Đại sứ quán TQ… nhằm thúc đẩy tiến độ dự án.
“Đối với các tồn tại còn lại, Chính phủ đang yêu cầu Bộ GTVT tiếp tục chỉ đạo tổng thầu và các đơn vị liên quan tập trung giải quyết và đề nghị tư vấn độc lập tích cực phối hợp đánh giá an toàn hệ thống trong quá trình tổng thầu vận hành thử toàn hệ thống…” - Chính phủ khẳng định.
| Đang xem xét trách nhiệm tập thể, cá nhân Theo đánh giá của Chính phủ, dự án từ khi khởi công đến nay gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, làm chậm tiến độ và tăng tổng mức đầu tư. Chẳng hạn như công tác giải phóng mặt bằng chậm, ảnh hưởng không nhỏ đến khảo sát, thiết kế, thi công và điều chỉnh dự án. Quy định của Việt Nam về hình thức hợp đồng EPC (mua sắm trọn gói) chưa rõ ràng, có nhiều khác biệt nên hợp đồng EPC ký kết ban đầu chưa hoàn chỉnh, thiếu chặt chẽ, chưa đúng với bản chất hợp đồng EPC . Ngoài ra, do dự án được sử dụng nguồn vốn ODA của TQ, có tính chất đặc thù, kỹ thuật cao, công nghệ hoàn toàn mới và lần đầu tiên áp dụng trong nước nên phía Việt Nam chưa kiểm soát được kỹ thuật công nghệ… Mặt khác, quá trình thực hiện dự án của tổng thầu TQ còn bộc lộ nhiều hạn chế trong chỉ đạo, điều hành và quản lý, phụ thuộc nhiều vào các đơn vị liên kết. Tổng thầu cũng chưa thực hiện các yêu cầu của chủ đầu tư nên thường xuyên chậm trễ hoàn thành các hạng mục theo mốc tiến độ đã cam kết. Về trách nhiệm, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ GTVT làm rõ trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị có liên quan. Trong đó, tổng thầu chịu trách nhiệm chính về việc chậm tiến độ, tăng tổng mức đầu tư. Bộ GTVT và Ban quản lý dự án đường sắt chịu trách nhiệm trong công tác quản lý điều hành dự án. Tư vấn thiết kế bước lập dự án chịu trách nhiệm về chất lượng lập dự án đầu tư. Bên cạnh đó, UBND TP Hà Nội chịu trách nhiệm về việc chậm trễ trong công tác giải phóng mặt bằng. Tư vấn giám sát chịu trách nhiệm trong công tác chỉ đạo thi công, quản lý tiến độ, chất lượng, giá thành xây dựng. “Theo chỉ đạo của Bộ GTVT, hiện nay Ban quản lý dự án đường sắt đang tiến hành kiểm tra, rà soát các điều khoản trong hợp đồng EPC, xác định rõ trách nhiệm của tổng thầu và các bên liên quan để xử lý, giải quyết các khiếu kiện trong trường hợp cần thiết phù hợp với điều kiện của hợp đồng EPC…” - Chính phủ cho biết. |
