Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe
- Nhật Bản có vai trò như thế nào trong khu vực Đông Nam Á và trong quan hệ VN - TQ? Nhật đã mở rộng hỗ trợ hàng hải cho Philippines để bảo vệ lãnh thổ. Liệu Nhật có làm tương tự với VN?
- Tôi quan ngại sâu sắc về các hành động đơn phương khoan thăm dò dầu khí của TQ ở biển Đông, gây ra căng thẳng trong khu vực. Lập trường của Nhật Bản là không bao giờ tha thứ cho sự thay đổi nguyên trạng bằng vũ lực hoặc cưỡng chế. Chúng tôi đang tìm kiếm một giải pháp hòa bình dựa trên luật pháp quốc tế. Đối với VN, chúng tôi bắt đầu quá trình tham vấn và xem xét việc cung cấp tàu tuần tra cho VN.
- Ông đã có cuộc đối thoại nào với VN về cách thức phản ứng đối với hành động của TQ?
- Tôi đã có cuộc nói chuyện ngắn với Phó Thủ tướng VN Vũ Đức Đam, khi ông ở Nhật dự Hội nghị Tương lai Châu Á. Ông Đam nói, VN mong muốn được cung cấp tàu tuần tra càng sớm càng tốt.
- Ông Đam có đề nghị Chính phủ Nhật Bản giúp đỡ?
- Như chúng tôi đã giải thích với cộng đồng quốc tế khi 10 nhà lãnh đạo ASEAN có mặt trong lễ kỷ niệm 40 năm quan hệ Nhật Bản - ASEAN, chúng tôi đã ra một tuyên bố về tầm quan trọng của việc tuân thủ luật pháp. Về điểm này, đã có một thỏa thuận hoàn chỉnh với Nhật Bản. Năm ngoái, tôi đã thăm tất cả 10 nước ASEAN và đảm bảo rằng, tất cả chúng tôi có thể nhất trí về một bộ quy tắc ứng xử.
- Ông kêu gọi hành động cứng rắn hơn và thực thi luật pháp quốc tế. Nhưng các nhà lãnh đạo ASEAN tại hội nghị cấp cao vừa qua có vẻ mềm mỏng về những gì đã xảy ra. Liệu ông có thể làm gì nữa để ngăn chặn TQ?
- Có một số người cho rằng phản ứng của ASEAN là khá nhẹ. Tuy nhiên, tuyên bố chung tại Hội nghị cấp cao ASEAN ở Myanmar đã đề cập rất mạnh mẽ đến tầm quan trọng của quy định pháp luật. Chưa bao giờ ASEAN mạnh mẽ như thế. Với phương châm đó, trong khi phối hợp với ASEAN và Mỹ, chúng tôi hy vọng sẽ hối thúc TQ để họ hiểu rằng đây là cách mà một nước phải hành xử trong cộng đồng quốc tế.
- Ông nói Phó Thủ tướng VN đề nghị cung cấp tàu tuần tra? Ông đã trả lời như thế nào? Ông có sẵn sàng đẩy nhanh hỗ trợ?
- Đầu năm 2012, VN đã đề nghị Nhật Bản cung cấp tàu tuần tra. Tháng 12.2013, khi Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đến Nhật Bản, chúng tôi trả lời rằng chúng tôi sẽ bắt đầu xem xét và cử một nhóm nghiên cứu cụ thể. Chúng tôi đang trong quá trình thu thập thông tin và phỏng vấn. Quan điểm của tôi là muốn đẩy nhanh quá trình này.
- Vậy số tàu này sẽ hữu dụng trong việc tuần tra ở khu vực giàn khoan dầu?
- Tôi không thể bình luận về bất kỳ khu vực cụ thể nào, nhưng chúng tôi cân nhắc việc cung cấp tàu dựa trên quan điểm rằng, chúng sẽ hữu ích trong việc mang lại sự ổn định và hòa bình ở khu vực đó.
Theo Vân Anh/ Lao Động (lược trích)
