Thanh tra tỉnh Đắk Nông vừa ban hành kết luận thanh tra công tác quản lý nhà nước về đất đai, quản lý xây dựng tại xã Đắk Som, huyện Đắk Glong.
Nhiều sai phạm trong cấp đất
Thanh tra tỉnh Đắk Nông đã kiểm tra 788 trường hợp được cấp mới giấy chứng nhận tại xã Đắk Som (giai đoạn 2015-2021). Trong đó, có 701 hồ sơ UBND xã Đắk Som không lấy ý kiến khu dân cư về nguồn gốc và thời điểm sử dụng đất. Có 42 bộ hồ sơ có phiếu lấy ý kiến khu dân cư, nhưng không ghi rõ về nguồn gốc sử dụng.
 |
Nhà chú Đông xây dựng tại gần hồ Tà Đùng. Ảnh: VL |
UBND huyện Đắk Glong đã cấp 300 sổ hồng, trong đó có 235 sổ không đúng là quy hoạch đất rừng và quy hoạch ba loại rừng; 65 giấy chứng nhận còn lại nằm trên diện tích quy hoạch ba loại rừng đã được nhà nước giao cho Viện khoa học lâm nghiệp Nam Trung Bộ và Tây Nguyên quản lý, sử dụng…
Kiểm tra việc tách thửa, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với 187 hồ sơ, trong đó có 74 trường hợp không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất. Các hồ sơ liên quan có biên bản xác minh thực địa, nhưng không có văn bản thẩm định nhu cầu sử dụng đất.
 |
Khu du lịch tự phát xây dựng trái phép ở khu hồ Tà Đùng. Ảnh: VL |
Vẫn theo thanh tra, từ 2019-2021 người dân thực hiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất gia tăng đột biến với 780 hồ sơ. Qua xác minh, cơ quan chức năng phát hiện có bốn thửa đất (diện tích hơn 25.000m2) được chuyển nhượng là đất trồng cà phê. Giá trị vườn cây cà phê trên đất tạm tính hơn 289 triệu đồng, nhưng các cơ quan thẩm quyền huyện Đắk Glong chưa xác định được giá trị quyền sử dụng đất và tài sản trên đất để tính thuế thu nhập cá nhân…
Cấp phép xây dựng băm nát danh thắng nổi tiếng
Kể từ khi Dự án thủy điện Đồng Nai đi vào hoạt động ngăn dòng tích nước, đã làm cho hơn 40 ngọn đồi ở khu vực Tà Đùng (xã Đắk Som, huyện Đắk Glong) nổi bật lên như danh thắng ở Đắk Nông.
Mặt hồ xanh biếc hòa quyện với núi non, mây trời tạo nên bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp. Vì vậy, khu Tà Đùng được người đặt tên như là “Vịnh Hạ Long trên Tây Nguyên”.
 |
Bể bơi tại khu vực Nhà chú Đông. Ảnh: VL |
Cũng kể từ đây, vấn nạn xây dựng, lấn chiếm và sang nhượng đất trái phép trở nên phổ biến. Giá đất ở khu này cũng gia tăng chóng mặt.
Theo Thanh tra tỉnh Đắk Nông, giai đoạn 2015-2017 UBND xã Đắk Som không lập biên bản xử phạt hành chính trường hợp nào.
Từ 2018-2021, xã này đã ban hành quyết định xử phạt, cưỡng chế đối với 42 trường hợp. Thực tế, mới chỉ có 22 hộ chấp hành nộp phạt, với số tiền hơn 62,6 triệu đồng.
 |
Công trình đồ sộ của Công ty TNHH Tà Đùng Top Viu. Ảnh: VL |
Tháng 9-2017, UBND xã Đắk Som ban hành quyết định xử phạt ông Nguyễn Văn Đông (khu vực đất làm dự án của Công ty TNHH Tà Đùng Top Viu, hay còn gọi là Nhà chú Đông).
Lý do, ông Đông đã xây dựng nhà trên diện tích 140m2 đất nông nghiệp. Đầu năm 2018, ông Đông tiếp tục xây dựng các hạng mục khác như bể bơi, nhà nghỉ. UBND xã Đắk Som đề nghị ông Đông chuyển đổi mục đích sử dụng đất, xin giấy phép thi công công trình, đăng ký hoạt động kinh doanh… theo quy định.
 |
Bên trong khu Tà Đùng Top Viu. Ảnh: VL |
Sau đó, UBND xã Đắk Som có quyết định xử phạt ông Phạm Huỳnh Đăng Minh (con rể ông Đông) với số tiền 7,5 triệu đồng về hành vi xây dựng trái phép tại thửa đất trên (nằm trong khuôn viên của Công ty TNHH Tà Đùng Top Viu).
Chính quyền yêu cầu ông Minh tự tháo dỡ công trình, trả lại hiện trạng đất. Thực tế, ông Minh chưa nộp phạt và chưa chuyển đổi mục đích sử dụng đất.
 |
Một công trình của Công ty TNHH MTV Du lịch Tà Đùng. Ảnh: VL |
Bà Nguyễn Thị Thành An (con gái ông Đông) có văn bản cam kết, nếu nhà nước thu hồi đất, gia đình sẽ tự nguyện hoàn trả đất theo quy định.
Tháng 6-2020, UBND huyện Đắk Glong xử phạt Công ty TNHH MTV Du lịch Tà Đùng (một công trình đã được bê tông hóa gần khu Nhà chú Đông và đối diện với “Vịnh Hạ Long trên Tây Nguyên”) với số tiền 15 triệu đồng về hành vi xây dựng công trình khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất.
Ngoài ra, từ 2018-2021 người dân tự ý xây dựng nhà nghỉ, homestay, nhà hàng… quanh hồ Tà Đùng khi chưa chuyển đổi mục đích sử dụng đất, được cấp phép. Tuy nhiên, các cấp huyện Đắk Glong còn chưa xử lý triệt để, vẫn tồn tại vi phạm.
 |
Cơ quan chức năng kiểm tra thực trạng xây dựng trái phép ở hồ Tà Đùng. Ảnh: VL |
Thanh tra tỉnh Đắk Nông xác định, trách nhiệm để xảy ra nhiều trường hợp vi phạm trong quản lý, sử dụng đất đai tại xã Đắk Som, hồ Tà Đùng thuộc về ông Vũ Tá Long, Chủ tịch UBND huyện Đắk Glong thời kỳ 2015-2020. Ngoài ra, còn có trách nhiệm của các đời làm Chủ tịch UBND xã Đắk Som, gồm: ông K’tang (thời kỳ 2015-2017), ông Hoàng Huy Tùng (thời kỳ 2018-2020), ông Bùi Ngọc Tân (thời kỳ 2020-2021)…
Các Phó chủ tịch UBND huyện Đắk Glong qua các thời kỳ được giao nhiệm vụ quản lý đất đai, Trưởng, Phó phòng TN&MT huyện, lãnh đạo Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện cũng chịu trách nhiệm liên đới.
Trao đổi với PLO ông Trần Nam Thuần Chủ tịch UBND huyện Đắk Glong cho biết huyện đang kiểm điểm trách nhiệm của các cá nhân và xây dựng kế hoạch để khắc phục các sai phạm liên quan kết luận thanh tra. “Kết luận thanh tra có nhiều nội dung, cần phải có thời gian mới khắc phục triệt để”, ông Thuần cho hay.
Kiến nghị công an khởi tố
Thanh tra tỉnh Đắk Nông kiến nghị Công an tỉnh khởi tố hai vụ việc. Đó là việc cấp GCNQSĐ đối với 65 thửa đất nằm trong diện tích quy hoạch ba loại rừng trái quy định và vụ ông Phạm Đăng Quang, nguyên Phó chủ tịch UBND huyện Đắk Glong cấp đất cho hai hộ dân cũng trên phần đất quy hoạch ba loại rừng.
Sau đó, hai hộ dân này sang nhượng lại cho bà Phan Thị Liễu (vợ ông Quang). Thanh tra cho rằng, hành vi của ông Quang có dấu hiệu vi phạm về Quản lý đất đai và Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ theo BLHS năm 2015.
Thanh tra kiến nghị UBND huyện Đắk Glong chỉ đạo UBND huyện Đắk Glong cưỡng chế, giải tỏa đối với những trường hợp xây dựng trái phép quanh hồ Tà Đùng.
