Chính sách ngoại giao của Tổng thống Obama đang đứng trước những thách thức nghiêm trọng. Báo Wall Street Journal của Mỹ ngày 13-7 (giờ địa phương) bình luận như trên.
Các nhà chiến lược an ninh Mỹ nhận thấy Mỹ đang đối mặt với nhiều bất ổn toàn cầu có quy mô lớn nhất kể từ cuối những năm 1970, tức vào thời điểm sau khi Liên Xô (cũ) đưa quân vào Afghanistan và thế lực Hồi giáo cách mạng cầm quyền ở Iran.
Trong một tháng qua, Mỹ phải đối phó từ phiến quân Hồi giáo ở Iraq, nội chiến Syria, xung đột mới giữa Israel và Palestine, khủng hoảng Nga-Ukraine cho đến khủng hoảng bầu cử tại Afghanistan và vấn đề biển Đông.
Ngoài ra, nỗi lo ngại khác của Mỹ là đàm phán về chương trình hạt nhân với Iran cùng với vấn đề Trung Quốc gia tăng tuyên bố chủ quyền.
Máy bay cất cánh từ tàu sân bay USS George Washington (Mỹ) tập trận tại Hàn Quốc từ ngày 16-7. Ảnh: YONHAP
Báo Wall Street Journal ghi nhận các thách thức hiện tại đã làm dấy lên tranh luận về chính sách ngoại giao của Tổng thống Obama.
Các nhà quan sát nhận định chính các chính sách của ông Obama đã làm phát sinh các mâu thuẫn hiện tại, như quyết định rút quân khỏi Iraq và Afghanistan, từ chối vai trò mang tính quyết định tại Syria, do dự trong quyết định ủng hộ các đồng minh ở châu Á và châu Âu.
Tại cuộc điều trần vào đầu tháng 7 về vấn đề Ukraine, Thượng nghị sĩ Bob Corker ghi nhận Mỹ đang hành động như con hổ giấy trên nhiều mặt trận và Mỹ chủ yếu là phản ứng hơn là chỉ đạo.
Trong khi đó, nguy hiểm đối với Mỹ đang gia tăng. Trả lời kênh truyền hình ABC News (Mỹ) hôm 13-7, Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Eric Holder nhận định phiến quân Hồi giáo ở Iraq và Syria sẽ lấn sang phương Tây và Mỹ. Ông nhận định đây là vấn đề Mỹ cần ưu tiên quan tâm hàng đầu.
Trong bài phát biểu hồi tháng 5 ở Học viện quân sự West Point, ông Obama từng khẳng định Mỹ vẫn giữ vai trò lãnh đạo thế giới nhưng sẽ không triển khai quân đội.
Các nhà lãnh đạo Trung Đông cho rằng chỉ vì ông Obama quá do dự trong việc sử dụng vũ lực khiến các nhóm khủng bố ngày càng táo tợn hơn.
Một số nhà phê bình cho rằng ông Obama đã điều chỉnh chính sách quá mức dẫn đến xói mòn kiến trúc an ninh quốc gia mà Mỹ đã gầy dựng tại Trung Đông và châu Á trong thời chiến tranh lạnh. Chính điều đó đã tạo không gian cho các nhóm khủng bố và các quốc gia cạnh tranh khỏa lấp khoảng trống an ninh.
Chuyên gia Emile El Hokayem ở Viện nghiên cứu chiến lược và quốc tế nhận định tình hình bất ổn tái diễn tại Iraq và Afghanistan là lời chỉ trích Mỹ không đủ cứng rắn duy trì sự hiện diện quân sự.
Trong khi đó, giới ngoại giao châu Á ghi nhận đã xuất hiện nghi ngờ tại châu Á rằng liệu Mỹ có tuân thủ cam kết bảo vệ Nhật, lãnh thổ Đài Loan và các nước khác nếu tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc leo thang thành xung đột?
Tổng thống Obama và Ngoại trưởng John Kerry đều bảo đảm với Nhật và Hàn Quốc rằng Mỹ vẫn duy trì đầy đủ cam kết đối với các hiệp ước quốc phòng song phương. Song một số nhà phân tích an ninh thân cận với Nhà Trắng nhận định chính vì Mỹ do dự trước các mối đe dọa quốc tế nên các đồng minh của Mỹ đã mất bình tĩnh.
DUY KHANG
| Ngày 13-7, phát biểu trên kênh truyền hình CNN (Mỹ), thượng nghị sĩ John McCain ghi nhận thế giới đang rối loạn ở mức độ lớn nhất mà ông từng nhìn thấy. Ông cho rằng mầm mống bất ổn tại Trung Đông bắt nguồn từ vụ tấn công khủng bố ngày 11-9-2001 và thời kỳ hậu chiến tranh lạnh vẫn đang tiếp diễn khi ảnh hưởng của các siêu cường đang đi xuống. |
