Chuỗi rắc rối pháp lý với cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump chưa dừng lại, với phán quyết dân sự cực bất lợi với việc kinh doanh của ông và gia đình ở New York.
Khai khống giá trị tài sản, bị tước giấy phép kinh doanh
Ngày 26-9, Thẩm phán Arthur Engoron thuộc Tòa án bang New York phán quyết rằng ông Trump và đế chế kinh doanh gia đình đã thổi phồng giá trị bất động sản và các tài sản khác của ông trên các thủ tục giấy tờ giao dịch và đảm bảo tài chính, theo hãng tin Reuters.
Theo thẩm phán Engoron, ông Trump và các con trai là Donald Jr Trump, Eric Trump, Tập đoàn Trump Organization và một số bị cáo khác là các giám đốc điều hành chủ chốt liên tục nói dối trong báo cáo tài chính hằng năm của ông Trump, nhằm có được những điều khoản cho vay ưu đãi và phí bảo hiểm thấp hơn. Thẩm phán Engoron cho rằng những chiến thuật đó đã vượt quá giới hạn và vi phạm luật pháp.
Phán quyết của thẩm phán Engoron xuất phát từ đơn kiện dân sự của Tổng Chưởng lý bang New York Letitia James kiện ông Trump vào tháng 9-2022. Bà James cáo buộc vị cựu tổng thống và ba người con cũng như Trump Organization đã nói dối trong suốt một thập niên về giá trị tài sản và tài sản ròng của ông để lừa gạt các ngân hàng và công ty bảo hiểm nhằm có được các điều khoản tốt hơn.
Thẩm phán Engoron cho biết bà James đã đưa ra “bằng chứng thuyết phục” rằng ông Trump đã phóng đại giá trị tài sản ròng của mình từ 812 triệu đến 2,2 tỉ USD. Mà theo ông, “ngay cả trong thế giới tài chính cao cấp, tòa án này không thể tán thành một đề xuất cho rằng sai sót ít nhất 812 triệu USD là “không quan trọng””.
Những bất động sản được định giá quá cao bao gồm khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago tại bang Florida, căn hộ penthouse của ông ở cao ốc Trump Tower tại Manhattan, cũng như nhiều tòa nhà văn phòng và sân golf khác.
Ông Engoron đặc biệt đặt vấn đề với tuyên bố của ông Trump rằng căn hộ áp mái rộng tới 2.787 m2, gần gấp ba lần kích thước thực tế, dẫn đến việc định giá quá cao lên tới 207 triệu USD và hành động này “chỉ có thể bị coi là gian lận”. Bà James cho biết chưa có căn hộ nào ở New York từng được bán với giá gần như vậy.
Thẩm phán Engoron cũng cho rằng ông Trump cũng định giá bất động sản Mar-a-Lago quá cao, tới 612,1 triệu USD, mặc dù một giám định viên nói rằng giá trị thị trường của nó không quá 27,6 triệu USD.
Thẩm phán Engoron cũng ra lệnh hủy bỏ giấy phép một số doanh nghiệp của ông Trump, bao gồm cả Trump Organization vốn hoạt động ở New York và ra lệnh chỉ định người quản lý để xử lý việc giải thể doanh nghiệp. Thẩm phán Engoron cũng xử phạt luật sư của các bị cáo vì đã đưa ra những lập luận pháp lý “phi lý” và thúc đẩy hành vi “ngớ ngẩn” của khách hàng.
Người phát ngôn của ông Trump chưa bình luận về phán quyết này.
Phía ông Trump kháng cáo “phán quyết tàn khốc”
Chuyên gia Bill Black về quản lý tài chính tại Trường Luật ĐH Minnesota (Mỹ) nhận định “đó là một phán quyết tàn khốc” và việc hủy bỏ giấy chứng nhận kinh doanh có thể ảnh hưởng đến khả năng kiếm tiền của ông Trump. Theo ông Black, nếu phán quyết được giữ nguyên thì phía ông Trump phải thanh lý các công ty trách nhiệm hữu hạn vốn “nắm giữ phần lớn tài sản”.
Ông Trump cùng các bị cáo khác khẳng định mình không phạm tội gian lận và các giao dịch đều mang lại lợi nhuận và dự định kháng cáo quyết định của thẩm phán Engoron, theo Reuters. Theo luật sư Christopher Kise, đại diện ông Trump, “quyết định phẫn nộ ngày hôm nay hoàn toàn không liên quan đến thực tế và luật điều chỉnh”.
Trong bài đăng trên nền tảng Truth Social, ông Trump gọi phán quyết ông phạm tội lừa đảo là “lố bịch và sai sự thật”, chỉ trích ông Engoron là một thẩm phán “rối loạn” chỉ thực hiện mệnh lệnh của bà James, một đảng viên đảng Dân chủ.
Trước đó, các luật sư của ông Trump đã yêu cầu thẩm phán Engoron hủy bỏ vụ án. Họ cho rằng chuyện bà James nộp đơn kiện là không hợp pháp vì không có bất kỳ bằng chứng nào cho thấy công chúng bị tổn hại do hành động của ông Trump. Họ cũng lập luận rằng nhiều cáo buộc trong vụ kiện đã bị cấm bởi thời hiệu đã qua. Tuy nhiên, thẩm phán Engoron đã “bác bỏ dứt khoát” những lập luận này.
Trong lời khai tuyên thệ, ông Trump cho rằng việc ông đưa ra những gì trong báo cáo tài chính của mình không quan trọng, vì phía ông có tuyên bố từ chối trách nhiệm. Tuy nhiên, thẩm phán Engoron cho rằng việc tuyên bố từ chối trách nhiệm trên các báo cáo tài chính “làm rõ rằng ông Trump hoàn toàn chịu trách nhiệm về thông tin có trong đó” và rằng “việc cho phép tuyên bố từ chối trách nhiệm chung chung để cách ly những người nói dối khỏi trách nhiệm pháp lý sẽ hoàn toàn cắt giảm” “chức năng quan trọng” mà những tuyên bố đó phục vụ “trong thế giới thực”.
Bên cạnh phán quyết trên, vụ kiện của bà James còn có sáu cáo buộc khác. Thẩm phán Engoron dự kiến sẽ tổ chức phiên tòa (không có bồi thẩm đoàn) bắt đầu từ ngày 2-10 xem xét các cáo buộc này và các hình thức phạt. Bà James đang yêu cầu mức phạt 250 triệu USD và lệnh cấm ông Trump kinh doanh tại New York. Thẩm phán Engoron cho biết phiên tòa có thể kéo dài đến tháng 12.
Tuy nhiên, ông Trump khởi kiện để trì hoãn phiên tòa, cáo buộc thẩm phán Engoron và Tổng Chưởng lý James phớt lờ lệnh của tòa phúc thẩm nhằm thu hẹp vụ án. Phán quyết về yêu cầu trì hoãn phiên tòa dự kiến sẽ được tòa phúc thẩm đưa ra trong tuần này.
Nếu kháng cáo không thành công, ông Trump có thể bị tước quyền quyết định chiến lược và tài chính đối với một số tài sản quan trọng ở bang New York. Vụ kiện của Tổng Chưởng lý James không có khả năng buộc các bị cáo phải ngồi tù nhưng có thể làm phức tạp khả năng giao dịch bất động sản của ông Trump.•
Dày đặc danh sách rắc rối pháp lý
Chưa biết diễn biến này có ảnh hưởng thế nào đến cuộc đua của ông Trump vào Nhà Trắng hay không. Ông Trump đang tìm kiếm đề cử đại diện đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử tổng thống vào năm 2024. Hiện ông Trump vẫn duy trì vị trí dẫn đầu trong cuộc đua giữa các ứng viên Cộng hòa, bất chấp một loạt cáo buộc hình sự.
Ông Trump bị truy tố bốn lần trong sáu tháng qua - ở bang Georgia và thủ đô Washington, D.C. với cáo buộc âm mưu lật ngược kết quả bầu cử năm 2020, ở bang Florida về việc tích trữ tài liệu mật và ở Manhattan về việc làm giả hồ sơ kinh doanh liên quan đến số tiền chi cho một ngôi sao để người này im lặng về quan hệ với ông Trump.
Trump Organization bị kết tội gian lận thuế vào năm ngoái trong một vụ án hình sự không liên quan, vì đã giúp các giám đốc điều hành trốn thuế đối với những đặc quyền xa hoa như căn hộ ở Manhattan và xe hơi sang trọng. Tập đoàn này bị phạt 1,6 triệu USD. Một trong những giám đốc điều hành, giám đốc tài chính lâu năm của ông Trump, ông Allen Weisselberg, đã nhận tội và phải ngồi tù năm tháng.