Ngày 18-3, ông Lê Văn Bé, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Phú Yên, cho hay một nhóm nghiên cứu cùng lực lượng chức năng vừa phát hiện nhiều đàn voọc chà vá chân xám, tên khoa học Pygathrix cinerea, tại khu vực rừng phòng hộ huyện Đồng Xuân.
Đây là loài linh trưởng trong danh sách các loài cực kỳ nguy cấp trong sách đỏ của Liên minh Bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN).
 |
| Một cá thể voọc chà vá chân xám phát hiện ở Phú Yên. Ảnh: A SIU |
Cụ thể, nhóm ghi nhận trực tiếp ít nhất 8 đàn voọc chà vá chân xám số lượng ước tính 48 con. Ngoài ra, có 14 điểm ghi nhận dấu hiệu của voọc bao gồm dấu phân, mùi nước tiểu, tiếng kêu.
Căn cứ trên kết quả ghi nhận, đặc điểm sinh cảnh rừng, nhóm nghiên cứu ước tính hiện có 15-20 đàn voọc chà vá chân xám đang sinh sống tại rừng phòng hộ huyện Đồng Xuân.
Ngoài ra, nhóm cũng ghi nhận sự xuất hiện của 3 cá thể voọc chà vá chân xám ở khu vực chùa Quang Sơn thuộc xã Hòa Kiến, TP Tuy Hòa (Phú Yên). Đây là điểm phân bố tự nhiên được ghi nhận mới nhất về ranh giới phía nam của loài voọc chà vá chân xám hiện có tại Việt Nam.
 |
| Một cá thể voọc chà vá tại khu vực chùa Quang Sơn, xã Hòa Kiến, TP Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên. Ảnh: A SIU |
Theo ông Lê Văn Bé, những phát hiện trên là kết quả của cuộc điều tra hiện trạng quần thể voọc chà vá ở các khu vực rừng tiềm năng tại xã Phú Mỡ, huyện Đồng Xuân. Cuộc điều tra nằm trong khuôn khổ chương trình nghiên cứu và bảo tồn voọc chà vá, loài động vật tại miền Trung - Tây Nguyên.
Chương trình này do Trung tâm Bảo tồn đa dạng sinh học Nước Việt Xanh (GreenViet) và Tổ chức Bảo tồn động thực vật hoang dã quốc tế (FFI) - Chương trình Việt Nam phối hợp thực hiện.
 |
Nhân viên Trung tâm GreenViet cùng lực lượng bảo vệ rừng huyện Đồng Xuân thực hiện cuộc nghiên cứu. Ảnh: LÊ CÔNG TÌNH |
Cuộc điều tra tại huyện Đồng Xuân được tiến hành hồi tháng 2-2023 bởi Trung tâm GreenViet cùng Chi cục Kiểm lâm tỉnh Phú Yên, Ban quản lý rừng phòng hộ Đồng Xuân. Nhóm nghiên cứu, lực lượng chức năng đã tiến hành khảo sát khu vực rừng tiềm năng rộng khoảng 1.700 ha do Ban Quản lý rừng phòng hộ Đồng Xuân quản lý.
Trong báo cáo kỹ thuật về hiện trạng quần thể voọc chà vá tại rừng phòng hộ huyện Đồng Xuân, nhóm khuyến cáo đã phát hiện một số tác động đe dọa đến sự an toàn của các đàn voọc chà vá chân xám. Đó là tình trạng bẫy, săn bắn bằng súng, lán trại của phá rừng, thợ săn; nhiều đường mòn trong rừng phòng hộ… Đặc biệt, nhóm còn phát hiện dấu vết máu, lông, xương và voọc chà vá chân xám trong một lán trại.
 |
Nhóm nghiên cứu, lực lượng chức năng đã tiến hành khảo sát khu vực rừng tiềm năng ở huyện Đồng Xuân. Ảnh: LÊ CÔNG TÌNH |
Ông Lê Văn Bé cho biết từ báo cáo kỹ thuật, các kiến nghị, đề xuất của nhóm điều tra, trước mắt Chi cục Kiểm lâm Phú Yên sẽ phối hợp với chính quyền địa phương, các cơ quan chức năng tổ chức tuyên truyền về bảo vệ an toàn cho các đàn voọc chà vá chân xám quý hiếm. Lực lượng kiểm lâm sẽ tăng cường ngăn chặn, xử lý tình trạng bẫy, săn bắt voọc, các loài động vật hoang dã, nhất là khu vực rừng phòng hộ Đồng Xuân.
Về lâu dài, Chi cục Kiểm lâm Phú Yên sẽ kiến nghị, đề xuất cơ quan thẩm quyền cho phép khảo sát thực địa đối với toàn bộ các khu vực rừng tiềm năng có loài voọc chà vá chân xám phân bố.
Phát hiện sáu đàn vượn Trung Bộ
Nhóm nghiên cứu còn ghi nhận sáu đàn vượn Trung Bộ (có tên khoa học là Nomascus annamensis) qua tiếng hót. Đây cũng là loài linh trưởng quý hiếm trong sách đỏ Việt Nam 2007, danh mục đỏ IUCN ở mức độ cực kỳ nguy cấp (CR) - loài đang bị đe dọa nghiêm trọng.
Nhóm cũng phát hiện một số loài vật hiếm gặp như thằn lằn không chân, rắn lục Vogel, chim trảu đầu hung, chim phường chèo đỏ lớn…
