Tờ South China Morning Post ngày 13-6 dẫn lời nhà quan sát pháp lý cho rằng để chống lại các lệnh trừng phạt của phương Tây, Trung Quốc sẽ sớm bắt đầu nhắm mục tiêu vào các doanh nghiệp nước ngoài và doanh nghiệp Trung Quốc, buộc họ phải "chọn bên".
Họ nói rằng phạm vi áp dụng rộng rãi của luật có thể khiến các doanh nghiệp nước ngoài ở Trung Quốc rơi vào tình thế khó xử lớn, vì họ có thể bị kẹt giữa việc tuân thủ các biện pháp trừng phạt của nước ngoài và luật mới cấm họ thực thi các biện pháp đó.
Công ty công nghệ Huawei của Trung Quốc. Ảnh CPO MAGAZINE
Theo Điều 12 của luật được Ủy ban Thường vụ Đại hội Nhân dân Toàn quốc thông qua vào ngày 10-6, các tổ chức và cá nhân thực thi hoặc hỗ trợ các biện pháp trừng phạt nước ngoài có thể bị đưa ra tòa và buộc phải "chấm dứt hành vi vi phạm và bồi thường thiệt hại”.
Ông Lester Ross, một đối tác tại công ty luật WilmerHale ở Bắc Kinh cho biết ông lo ngại luật mới sẽ buộc các nhà quản lý phải "giảm bớt quyền quyết định của các công ty trong việc xác định xem họ muốn hợp tác kinh doanh với ai".
"Nếu vậy, điều này có thể có tác động lớn, đặc biệt là đối với các tổ chức tài chính" - ông nói.
Các doanh nghiệp có thể gặp rủi ro bao gồm các thương hiệu thời trang đa quốc gia vốn đã tuyên bố sẽ không sử dụng bông từ Tân Cương sau khi bị Mỹ cấm vì lo ngại về vấn đề nhân quyền, hoặc các nhà cung cấp cho gã khổng lồ viễn thông Huawei, vốn bị ảnh hưởng từ các hạn chế xuất khẩu của Mỹ.
Giới quan sát cho rằng luật mới thiết lập nền tảng pháp lý rõ ràng cho các quy định do Bộ Thương mại ban hành năm ngoái. Chúng bao gồm cái gọi là danh sách pháp nhân không đáng tin cậy, xác định các cơ quan nước ngoài được coi là đe dọa đến an ninh hoặc lợi ích quốc gia của Trung Quốc và khiến họ phải chịu các biện pháp như phạt tiền, hạn chế kinh tế và hạn chế thị thực đối với nhân viên.
Vào tháng 1, Bộ cũng đưa ra một "quy chế chặn" buộc các tổ chức và cá nhân Trung Quốc phải báo cáo liệu họ có gặp phải bất kỳ hạn chế nào từ chính phủ nước ngoài với nguy cơ bị phạt nếu không, và cho phép họ yêu cầu bồi thường.
Ông Tian Feilong, PSG tại trường luật của Đại học Beihang, người đã tham gia vào các cuộc tham vấn về luật mới, cho biết quy chế chặn đã ảnh hưởng đến việc tuân thủ các lệnh trừng phạt nhất định của Mỹ.
"Ví dụ ở Trung Quốc, Huawei có thể kiện gã khổng lồ bán dẫn Đài Loan TSMC về những thiệt hại kinh tế và đòi bồi thường hậu quả" - ông Tian nói.
"Tòa án của chúng tôi có thể ra phán quyết rằng TSMC thua cuộc và Huawei sẽ có một kênh pháp lý trong nước để bảo vệ quyền lợi của mình. Trong trường hợp này, TSMC sẽ phải quyết định xem nên tôn trọng các lệnh trừng phạt của Mỹ hay tôn trọng luật chống trừng phạt ở Trung Quốc" - ông nói thêm.
Ông Tian cho biết một nhóm lãnh đạo sẽ được thành lập để điều phối và thực thi các biện pháp chống trừng phạt, bao gồm đại diện của các bộ thương mại và ngoại giao và Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia.
"Nói một cách đơn giản, các công ty nước ngoài tham gia vào các lệnh trừng phạt chống lại Trung Quốc sẽ mất thị trường Trung Quốc. Nhiều công ty cần cân nhắc ưu và nhược điểm của mình, liệu nên chọn phe nào giữa thị trường Trung Quốc hay thị trường Mỹ và châu Âu, và giữa luật pháp Trung Quốc và luật pháp nước ngoài" - ông nói.
