Trang Stars and Stripes đưa tin Nhà Trắng, cộng đồng tình báo Mỹ và Lầu Năm Góc ngày 21-10 đã công bố các báo cáo đánh giá về biến đổi khí hậu, theo đó cùng kết luận rằng vấn đề này sẽ làm trầm trọng thêm các mối đe dọa lâu dài đối với an ninh toàn cầu.
Các báo cáo nêu bật mối quan ngại rằng những thay đổi do biến đổi khí hậu gây ra có thể định hình lại các lợi ích chiến lược của Mỹ, mang lại cơ hội mới cho các đối thủ của Washington như Trung Quốc, cũng như làm gia tăng bất ổn ở Triều Tiên và Pakistan.
Diễn biến trên đến trong bối cảnh các nhà lãnh đạo thế giới sẽ tham dự Hội nghị thượng đỉnh của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (COP26) vào tháng tới tại TP. Glasgow, Scotland.
Cháy rừng tại Goleta, California. Ảnh: AFP
Mối lo ngại về biến đổi khí hậu
Theo Stars and Stripes, “Ước tính tình báo quốc gia về khí hậu (NIE)” - tài liệu đầu tiên về vấn đề khí hậu của Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ - được xây dựng dựa trên những cảnh báo từ các quan chức an ninh quốc gia về ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.
"Chúng tôi đánh giá rằng biến đổi khí hậu sẽ ngày càng làm trầm trọng hơn các rủi ro đối với lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ, trong bối cảnh các tác động vật lý gia tăng và căng thẳng địa chính trị ảnh hưởng cách ứng phó với thách thức" - tài liệu nêu rõ.
Liên quan nỗ lực giảm phát thải khí nhà kính trên toàn cầu, tài liệu cũng kết luận rằng "các chính sách và cam kết hiện tại là không đủ" để đáp ứng các mục tiêu mà các quốc gia đã đặt ra trong Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu".
Trong khi đó, báo cáo “Đánh giá rủi ro khí hậu quốc phòng” của Lầu Năm Góc được công bố hôm 21-10 cũng đưa ra cách tiếp cận tương tự, nhưng từ góc độ quân sự.
Theo đó, báo cáo xem xét cách Trung Quốc và các nước khác có thể tận dụng lợi thế của nước biển dâng và sông băng tan chảy, từ đó xây dựng cách ứng phó của Lầu Năm Góc.
"Biến đổi khí hậu ảnh hưởng hầu hết nhiệm vụ của Lầu Năm Góc và mối đe dọa này sẽ tiếp tục gây ra những tác động xấu hơn đối với an ninh quốc gia Mỹ" - Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin nhấn mạnh trong phần lời mở đầu của báo cáo.
Cùng ngày, Nhà Trắng hôm 21-10 cũng công bố báo cáo về vấn đề di cư, xem xét cách thức mà biến đổi khí hậu đang thúc đẩy vấn đề di cư trên khắp thế giới.
Theo báo cáo, nạn hạn hán và những hình thái thời tiết khắc nghiệt khác có nguy cơ châm ngòi tình trạng xung đột và di cư, đồng thời lưu ý rằng Trung Quốc và Nga đang sẵn sàng tận dụng lợi thế.
"Thiếu vắng một chiến lược mạnh mẽ từ Mỹ và Châu Âu để giải quyết vấn đề di cư liên quan biến đổi khí hậu, Trung Quốc, Nga và các quốc gia khác có thể tìm cách giành ảnh hưởng bằng cách hỗ trợ trực tiếp cho các quốc gia bị ảnh hưởng – những nơi cũng phải đối mặt tình trạng bất ổn chính trị” - báo cáo của Nhà Trắng cho biết.
Lầu Năm Góc. Ảnh: STARS AND STRIPES
Theo Stars and Stripes, báo cáo NIE kết luận rằng căng thẳng địa chính trị có nguy cơ gia tăng trong những thập niên tới, khi các quốc gia phải xoay xở để đối phó những tác động vật lý của biến đổi khí hậu - mà các nhà khoa học cho rằng đã gây ra các vụ lũ lụt, hỏa hoạn và bão tàn khốc hơn.
NIE xác định 11 quốc gia nằm trong nhóm nguy cơ cấp tính đó là Afghanistan, Colombia, Guatemala, Haiti, Honduras, Ấn Độ, Iraq, Myanmar, Triều Tiên, Nicaragua và Pakistan.
Một quan chức tình báo Mỹ tham gia soạn thảo NIE cho biết báo cáo "Ước tính" này không đưa ra giải pháp giải quyết cuộc khủng hoảng khí hậu, song sẽ giúp các nhà hoạch định chính sách nắm bắt được những tác động của biến đổi khí hậu đối với an ninh.
Chẳng hạn, thời tiết khắc nghiệt có thể dẫn đến hạn hán, có thể khiến người dân các nước phải rời bỏ nhà cửa và băng qua biên giới quốc gia để tìm kiếm nước, do đó có thể làm tăng khả năng xảy ra xung đột.
Thách thức phía trước
Theo Stars and Stripes, cảnh báo trong các báo cáo trên, được đưa ra sau nhiều năm phân tích thông tin tình báo, cũng vẽ nên một bức tranh ảm đạm.
Sáu tháng trước, trong báo cáo "Xu hướng toàn cầu", Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia dự báo rằng biến đổi khí hậu có thể gây ra biến động xã hội và đe dọa sự ổn định chính trị.
Nhà Trắng, Lầu Năm Góc, tình báo Mỹ cùng đánh giá mối lo ngại biến đổi khí hậu. Ảnh: NYT
Trong một kịch bản giả tưởng, cơ quan tình báo Mỹ dự báo rằng nghề cá có thể bị ảnh hưởng vì nhiệt độ nước biển và độ chua tăng, việc thu hoạch mùa màng suy giảm do những thay đổi về lượng mưa, cũng như giá lương thực tăng có thể gây "tích trữ trên diện rộng" và dẫn đến nạn đói toàn cầu. Báo cáo dự báo tất cả viễn cảnh này vào đầu những năm 2030.
Báo cáo dự báo rằng một làn sóng phản đối việc "các chính phủ không có khả năng đáp ứng các nhu cầu cơ bản của con người" có thể tác động đến chính quyền các nước.
Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) gần đây cũng đã thành lập một trung tâm mới để giải quyết “các mối đe dọa an ninh xuyên quốc gia”, gồm cả biến đổi khí hậu.
Theo Stars and Stripes, đánh giá mới đây của Bộ Quốc phòng về những thay đổi chiến lược do biến đổi khí hậu gây ra đã vượt xa những phân tích công khai trước đây tại Lầu Năm Góc, vốn thường tập trung nhiều hơn vào những thách thức trước mắt như chuẩn bị các căn cứ của Mỹ đối với lũ lụt thường xuyên hơn và mực nước biển dâng cao.
