Các vụ ném bom chết người khiến dân thường chạy khỏi tây bắc Syria trong bối cảnh quân chính phủ giành được tiến bộ ở tỉnh Idlib, thành trì hoạt động cuối cùng của phe nổi dậy.
Theo đài Al-Jazeera, hàng ngàn dân thường đã di tản khỏi tỉnh Idlib, miền Bắc Syria và hướng tới biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ khi lực lượng chính phủ Syria được Nga hậu thuẫn giành được thắng lợi sau nhiều ngày nối lại các cuộc tấn công nhằm vào tỉnh Idlib.
Khoảng 200.000 người rời bỏ nhà cửa kể từ ngày 1-11, khi Nga và Syria nối lại không kích trong khu vực. Ảnh: AFP
Người dân di tản khỏi các cuộc đánh bom ồ ạt trong ngày thứ tư liên tiếp từ các thị trấn, làng mạc ở phía đông và nam Idlib, các nhà hoạt động và nhân viên cứu hộ cho hay.
“Bom thùng, không kích đã trút xuống các cơ sở dân thường một cách vô tội vạ trong khu vực với mục đích đẩy lùi cả dân thường và phiến quân” - Suleiman Abdulqader, một nhà hoạt động ở phía nam Idlib, nói với Al-Jazeera.
“Các cuộc tấn công tùy tiện cũng nhằm đánh lạc hướng các chiến binh, nhiều người trong số đó đã hướng sự chú ý vào việc sơ tán gia đình của họ” - ông Abdulqader nói.
Các cuộc sơ tán ồ ạt này xảy ra khi lực lượng chính phủ Syria giành lại kiểm soát một số khu vực ở nam và đông Idlib, phá vỡ chiến tuyến của các nhóm nổi dậy.
Hãng thông tấn SANA của Syria ngày 22-12 đưa tin quân đội Syria đã có thể “dọn sạch các ngôi làng và nông trại” ở quận Maaret al-Numaan, mô tả có ít nhất 20 ngôi làng sạch bóng khủng bố.
Sự leo thang mới nhất này, dẫn dắt bởi những cuộc vây ráp trên không dữ dội vào các cơ sở hạ tầng dân sự ở đông nam Idlib, đã phá vỡ nhiều tháng bế tắc trên chiến trường.
Hàng chục người đã thiệt mạng trong tuần qua, theo Phòng vệ Dân sự Syria -nhóm giải cứu tình nguyện hoạt động ở các khu vực do phiến quân kiểm soát ở Syria.
Ít nhất 11 người thiệt mạng hôm 21-12 trong các cuộc tấn công vào những ngôi làng ở ngoại ô phía đông.
Tình hình “không sao kể xiết"
Truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ ngày 22-12 cho hay ít nhất 25.000 người dân đã chạy khỏi khu vực hướng tới biên giới nước này trong hai ngày qua.
Người dân và các nhân viên cứu hộ trong khu vực cho biết nhiều ngôi làng giờ trống trơn do chiến dịch quân sự của chính phủ Syria, và hơn nửa triệu người đã sơ tán kể từ khi lực lượng chính phủ mở chiến dịch đầu tiên hồi tháng 4.
Một người đàn ông bị thương ngồi cùng một đứa trẻ sau xe tải lúc sơ tán khỏi Idlib. Ảnh: AFP
Theo Nhóm điều phối phản ứng của Syria, khoảng 200.000 người buộc rời bỏ nhà cửa di tản kể từ ngày 1-11, khi các chiến đấu cơ của Nga và Syria gia tăng các cuộc tấn công trong khu vực sau một thời gian tạm lắng.
Mặc dù hầu hết các gia đình cảm thấy khá an toàn gần khu vực biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ, song tình hình nhân đạo tại khu vực biên giới chật ních người này được Liên Hiệp Quốc (LHQ) mô tả là “thảm khốc” và kêu gọi “xuống thang ngay lập tức”, đồng thời cảnh báo tình hình di tản ồ ạt tiếp diễn.
Đã có 1 triệu người tị nạn Syria sống gần biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ với các khu trại chính thức hoạt động hết công suất.
Nhiều người mới đến buộc phải ở trong các trại tạm bợ bất chấp thời tiết mùa đông khắc nghiệt, Ahmed Sheikho - thành viên của nhóm Phòng vệ Dân sự Syria nói với Al Jazeera.
“Sự lạnh lẽo và nghèo đói đã khiến nhiều người phải thốt lên rằng họ thà chết dưới làn đạn còn hơn rời khỏi nhà… Tình hình không sao kể xiết” - ông nói.
Các nỗ lực giải cứu và sơ tán của nhóm Phòng vệ Dân sự Syria cũng như các tổ chức phi chính phủ như Cứu trợ và Phát triển (SRD) ở Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục diễn ra vào tối 22-12.
Tình trạng thiếu nơi cư trú và thuốc men đã đe dọa mạng sống của nhiều người, đặc biệt là trẻ em và người già trong tỉnh. Ngoài ra, thiếu cơ sở y tế cũng làm trầm trọng thêm tình hình nhân đạo.
Nga bị cáo buộc tiến hành các cuộc tấn công nhằm vào bệnh viện và cơ sở y tế trong suốt thời gian nước này can thiệp quân sự vào cuộc chiến Syria.
Trước đó, các quan chức LHQ nói rằng lực lượng Nga có lẽ đã cố tình tấn công bệnh viện và trường học như một chiến thuật để “khủng bố” dân thường. Nga và Syria đã phủ nhận mọi cáo buộc.
LHQ hồi đầu tháng 8 thành lập một hội đồng điều tra để điều tra các vụ ném bom vào các cơ sở y tế được LHQ ủng hộ ở tây bắc Syria.
Tiếp tục bắn phá
Các nhóm giải cứu cho hay một trong những thách thức lớn nhất họ đối mặt trong khi hoạt động ở Idlib là mối đe dọa bị tấn công từ trên không.
Các cuộc tấn công nhằm vào những con đường chính và đường cao tốc đã cản trở các nỗ lực sơ tán, Obaidah Dandoush - thành viên của nhóm giải cứu SRD nói.
Những đứa trẻ Syria ở sau xe tải đang di tản khỏi Idlib. Ảnh: AFP
“Các đoàn xe chở người dân di tản cũng bị tấn công. Hôm nay, nhóm chúng tôi nhìn thấy ít nhất bốn chiếc xe chở những người dân thường bị thương cùng với những thi thể cố gắng đi đến khu vực biên giới” - ông Dandoush nói với Al-Jazeera.
Trong khi giúp đỡ các gia đình di tản khỏi những thị trấn và các ngôi làng nông thôn, ông Dandoush cho hay nhiều người ban đầu kiên quyết không rời đi nhưng sau đó thay đổi quyết định chỉ trong 1 giờ.
“Tên lửa đất đối không rơi xuống, tạo ra tiếng nổ cực kỳ to và là một trong những nguyên nhân chính mọi người quyết định rời khỏi mà không kịp thu dọn đồ đạc” - ông nói.
“Họ nói rằng giống như ngày phán quyết… Mọi người chỉ muốn chết cùng nhau và không phải sống thêm một ngày nào nữa trong nỗi sợ mất đi người mình yêu thương” - ông cho biết.
Lực lượng chính phủ Syria đã chiếm được những khu vực do phe nổi dậy kiểm soát ở tỉnh Hama liền kề trong những tháng gần đây cùng với thị trấn chiến lược Khan Sheikhun ở Idlib.
Quân chính phủ giờ đang tiến về phía bắc, hướng tới Maaret al-Numaan nằm trên đường cao tốc M5 nối thủ đô Damascus với TP phía bắc Aleppo.
Chính phủ Syria đã chiến đấu để giành quyền kiểm soát đường cao tốc chiến lược M5, một động thái sẽ cho phép chính phủ kết nối những TP họ kiểm soát và thúc đẩy thương mại.
Cuộc xung đột ở Syria giết chết hàng trăm ngàn người và buộc hàng triệu người lánh nạn kể từ khi cuộc chiến bùng nổ năm 2011 với việc đàn áp các cuộc biểu tình chống chính phủ.
