Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan nói rằng sự kiên nhẫn của Thổ Nhĩ Kỳ với Mỹ về việc tạo ra cái gọi là vùng an toàn ở khu vực đông bắc Syria vào cuối tháng này sắp hết. Ông Erdogan tuyên bố Ankara sẽ mở cuộc tấn công xuyên biên giới để đẩy lùi các tay súng thuộc Các đơn vị bảo vệ nhân dân người Kurd (YPG) được Mỹ bảo trợ khỏi các khu vực biên giới, theo Press TV.
“Chúng tôi không đạt được bất kỳ kết quả nào mà chúng tôi mong muốn ở phía đông sông Euphrates. Lý do duy nhất cho sự hiện diện của chúng tôi ở Syria là mối đe dọa khủng bố nhằm vào các biên giới của chúng tôi - vốn biến thành rào cản ngăn người Syria trở về” - ông Erdogan nói tại lễ khai mạc một phiên họp quốc hội ở thủ đô Ankara hôm 1-10.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan tại lễ khai mạc phiên họp lập pháp thứ ba của Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ ở thủ đô Ankara hôm 1-10. Ảnh: AFP
Ông nói thêm rằng: “Ở giai đoạn hiện tại, chúng tôi không có lựa chọn nào khác ngoài đi con đường riêng của mình. Chúng tôi đã thử mọi con đường. Chúng tôi vô cùng kiên nhẫn. Chúng tôi không thể để mất một ngày nào.
Chúng tôi có kế hoạch định cư 2 triệu người ở các vùng an toàn chúng tôi sẽ thiết lập. Chúng tôi đã tính toán chi phí và sẽ nỗ lực cải thiện. Chúng tôi sẽ bắt đầu các bước đi ngay khi khu vực được giải phóng khỏi sự xâm lược của khủng bố".
Ông Erdogan nói Thổ Nhĩ Kỳ có ý định tổ chức một “cuộc họp quyên góp quốc tế” để gây quỹ cho các kế hoạch của mình trong khu vực. Ông Erdogan cáo buộc các nước phương Tây cố ý từ chối chia sẻ gánh nặng người tị nạn, nói rằng họ làm vậy để “buộc đất nước chúng tôi phải đầu hàng”.
“Tôi xin hỏi các ngài: Thổ Nhĩ Kỳ có phải là một đất nước yếu kém có thể chấp nhận một trò chơi áp đặt, hăm dọa và rẻ tiền như vậy không?” - ông Erdogan nhấn mạnh.
Nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ đã cho Mỹ thời hạn tới cuối tháng này đưa ra những kết quả cụ thể về việc phát triển một vùng an toàn đã được chỉ định ở biên giới Thổ Nhĩ Kỳ với Syria.
Hôm 10-9, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu cho hay Mỹ đang thực hiện các nỗ lực thiết lập một khu vực như vậy, tái khẳng định Ankara sẵn sàng hành động nếu cần thiết để đương đầu với các tay súng YPG.
Bộ Quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ hôm 8-9 thông báo bắt đầu các cuộc tuần tra trên bộ chung giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ ở bờ đông sông Euphrates, đông bắc Syria. Các cuộc tuần tra này được hỗ trợ bởi các phương tiện bay không người lái.
Syria cực lực lên án quyết định này vào cùng ngày 8-9, lập luận rằng động thái này vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế và chủ quyền Syria.
“Cộng hòa Ả Rập Syria mạnh mẽ lên án chính quyền Mỹ và chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ tiến hành các cuộc tuần tra chung ở vùng al-Jazirah của Syria. Đây là sự vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế, cũng như chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Syria” - một quan chức giấu tên trong Bộ Ngoại giao Syria nói với hãng thông tấn SANA.
Nguồn tin cho hay Syria bên cạnh phản đối cái gọi là vùng an toàn thì cũng phản đối tất cả dự án nhằm phá hoại sự thống nhất và sự toàn vẹn lãnh thổ của nước này.
Các cuộc tuần tra diễn ra sau khi Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ đạt được một thỏa thuận hôm 7-8 về việc thành lập trung tâm tác chiến chung ở miền Bắc Syria, sau khi Thổ Nhĩ Kỳ đe dọa mở chiến dịch tấn công nhằm vào lực lượng YPG để đánh bật họ khỏi biên giới Thổ Nhĩ Kỳ.
Thổ Nhĩ Kỳ hy vọng thành lập vùng an toàn rộng 32 km ở miền Bắc Syria và nhấn mạnh nước này muốn khu vực này không còn bóng dáng YPG.
Kế hoạch 27 tỉ USD của Thổ Nhĩ Kỳ ở vùng an toàn Syria
Đài truyền hình nhà nước Thổ Nhĩ Kỳ TRT Haber cho hay Thổ Nhĩ Kỳ dự định xây dựng các thị trấn bên trong vùng an toàn ở miền Bắc Syria, dấy lên lo ngại Ankara có thể tạo ra một vùng đất của chính mình ở Syria.
TRT Haber đã tiết lộ chi tiết về kế hoạch trong các vùng lãnh thổ nằm ngoài sự kiểm soát của chính phủ Syria. Kế hoạch này được ông Erdogan trình bày tại phiên họp lần thứ 74 của Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc tuần trước.
Theo kế hoạch của Thổ Nhĩ Kỳ, 140 ngôi làng và 10 thị trấn sẽ được thành lập bên trong “vùng an toàn” và có chi phí 27 tỉ USD.
Ảnh mô phỏng dự án trị giá 27 tỉ USD của Thổ Nhĩ Kỳ ở vùng an toàn Syria. Ảnh: TWITTER
Dự án này sẽ gồm tổng cộng 200.000 người dân sinh sống. Mỗi ngôi làng sẽ có 1.000 ngôi nhà, đủ chỗ ở cho 5.000 người. Trong khi đó, mỗi thị trấn sẽ có 6.000 ngôi nhà cho tổng dân số dự kiến là 30.000 người.
Mỗi hộ gia đình sống trong các ngôi làng sẽ có đất nông nghiệp riêng, trong khi mỗi thị trấn sẽ có bệnh viện, sân bóng đá, nhà thờ Hồi giáo cùng các cơ sở khác, TRT Haber cho biết.
Cũng theo TRT Haber, các quỹ nước ngoài sẽ được thành lập để xây khu dân cư, dự kiến sẽ cho định cư 1 triệu người trong số 3,6 triệu người tị nạn Syria được Thổ Nhĩ Kỳ tiếp nhận.
Tại Liên Hiệp Quốc, ông Erdogan kêu gọi Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc ủng hộ các nỗ lực của Thổ Nhĩ Kỳ ở Syria.
“Mục đích của chúng tôi là cho định cư 2 triệu người Syria với sự hỗ trợ từ cộng đồng quốc tế bằng cách cung cấp hành lang hòa bình rộng 30 km và dài 480 km trong giai đoạn đầu tiên” - ông Erdogan nói.
Ông cũng đề nghị mở rộng vùng an toàn này tới tuyến Dayr al-Zawr và Raqqah, nói thêm rằng nếu được triển khai, 3 triệu người Syria tị nạn có thể được tái định cư.
