Giám đốc Cơ quan Tình báo Đối ngoại Nga vừa lên tiếng về thông tin có một “vụ nổ hạt nhân dưới biển Đông” gây xôn xao từ giữa tuần trước.
Nói với hãng tin Ria Novosti, ông Sergey Naryshkin cho biết tới lúc này Nga vẫn “không có thông tin đáng tin cậy” về sự cố, đồng thời cho biết Nga đã xúc tiến “kiểm tra và tái kiểm tra” tin đồn.
Trong khi đó, đài RT (Nga) lại khẳng định “vụ nổ hạt nhân dưới biển Đông” là tin giả.
Theo RT, tạo được một tin giả khiến người ta cảm thấy tin được là một sự khéo léo - phải vừa đủ nóng để thu hút chú ý lại phải vừa đủ có thể tin được để không bị lật tẩy và đó là một sự mô tả hoàn hảo về câu chuyện nổ hạt nhân dưới biển Đông tuần qua.
Hal Turner Radio Show - nguồn tin giả
Câu chuyện về sự cố nổ hạt nhân dưới biển Đông xuất hiện trên chương trình phát thanh Hal Turner Radio Show ngày 20-11 và nhanh chóng lan truyền trên mạng xã hội, và rồi cuối cùng được cả nhiều trang truyền thông chính thống đưa lại, thậm chí dẫn cả phản ứng chính thức liên quan vào tin để tăng độ tin cậy.
Đáng chú ý Harold Charles "Hal" Turner là một nhà bình luận chính trị cực hữu người Mỹ. Những vấn đề mà ông Turner hay đề cập thường là về thuyết âm mưu, người da trắng là ưu việt, kêu gọi ám sát các quan chức chính phủ. Chương trình phát thanh Hal Turner Radio Show của Turner bắt đầu từ năm 2002 và đã từng nhiều lần tung tin giả.
Nội dung “thông tin” mà Hal Turner Radio Show giựt ra phải nói thật sự giật gân, mang tính bùng nổ. Hal Turner Radio Show nói có một “vụ nổ lớn” ở biển Đông, làm tăng mức phóng xạ dọc bờ biển. Bài viết còn được minh họa bằng một bản đồ nơi “vụ nổ dưới biển” xảy ra và một bản đồ khác cho thấy sự gia tăng “mức độ phóng xạ”.
Ảnh chụp màn hình trang web của Hal Turner Radio Show đưa thông tin về “vụ nổ hạt nhân dưới biển Đông”. Ảnh: RT
Theo đài RT, nếu xem xét kỹ lại thì câu chuyện của Hal Turner Radio Show không hợp lý, không đáng tin.
Hal Turner Radio Show nói mình dẫn thông tin từ “một số nguồn tin quân sự” và tham khảo từ một số “thiết bị hải dương” cho thấy một thiết bị hạt nhân có sức mạnh 10.000-20.000 tấn thuốc nổ phát nổ dưới độ sâu khoảng 50 m ở biển Đông.
Nhìn chung Hal Turner Radio Show nói vụ nổ xảy ra khá gần mặt biển nhưng RT đặt câu hỏi về chuyện không ai trong khu vực nghe thấy tiếng nổ hay nhìn thấy ánh sáng từ vụ nổ, dù khu vực này là tuyến giao thông hàng hải bận rộn.
Chuyện các báo hay dẫn các nguồn tin quân sự, tình báo không nêu tên vẫn xảy ra thời gian gần đây nhưng thực tế đã không có cơn địa chấn nào - không thể tránh khỏi trong trường hợp có nổ hạt nhân thực sự - được ghi nhận trong khu vực.
uRADMonitor là trang web đo phóng xạ nghiệp dư
Chuyện nồng độ phóng xạ, Hal Turner Radio Show lấy từ trang web uRADMonitor.
uRADMonitor nói rằng mình thuộc Mạng lưới Giám sát Môi trường Toàn cầu, tuy nhiên thực tế trang web này là một dự án mở cho những người thích đo lường phóng xạ không chuyên nghiệp, theo RT. Một hoạt động của trang web uRADMonitor là bán các thiết bị đo lường phóng xạ.
RT nói chuyện nổ hạt nhân ở biển Đông là tin giả. Ảnh: GLP
Các thông tin này cho thấy trang web uRADMonitor là một nguồn tin không đáng tin, vì cơ bản trang web này chỉ cung cấp thông tin từ những người dấu tên - những người có thể hoặc thật sự thiếu năng lực đo lường thậm chí sử dụng sai thiết bị giám sát.
Mà dù thậm chí thông tin về mức độ phóng xạ trong khu vực mà trang web uRADMonitor đưa là chính xác thì cũng không phải mức đáng sợ. Mức đo lường cao nhất cũng chỉ nằm trong mức phóng xạ tự nhiên và không bị xem là có hại với con người.
Sau vài ngày bối rối, một số báo đã bắt đầu lật tẩy tin giả này. uRADMonitor cũng loại mình ra khỏi vụ việc bằng cách đưa một thông báo không thừa nhận trên trang web mình.