Theo khảo sát công bố ngày 18-4 của Rating, có 52% cử tri ủng hộ ông Zelenskiy, một con số áp đảo so với 19% dành cho Tổng thống Poroshenko. Kết quả này cũng không gây bất ngờ vì trong vòng đầu của cuộc bầu cử, ông Poroshenko cũng nhận một “bài học” cay đắng khi gần 30% cử tri bầu chọn đối thủ Zelenskiy, trong khi ông chỉ nhận được một nửa số phiếu đó.
Chiến dịch tranh cử kỳ lạ của nghệ sĩ hài
Diễn viên Zelenskiy đã từng tuyên thệ nhậm chức tổng thống trước đây nhưng ở trên phim. Trong một sêri truyền hình với đề tài châm biếm chính trị, ông Zelenskiy đóng vai thầy giáo lịch sử và trở thành tổng thống sau khi đấu tranh chống tham nhũng. Một số nhà phân tích nhận định tình tiết trong phim đã đóng góp phần lớn cho thành công chính trị ngoài đời thực của ông. Đây cũng chính là thông điệp ông sử dụng trong chiến dịch tranh cử của mình.
Theo tờ Politico, tiếng Nga vẫn được sử dụng bởi hầu hết dân số ở bốn trong năm TP đông dân nhất của Ukraine là Kiev, Kharkov, Odessa và Dnipro. Có 43%-46% người dân Ukraine vẫn sử dụng tiếng Nga, theo Viện Xã hội học Quốc tế tại Kiev. Trước những nỗ lực của chính phủ nhằm ưu tiên cho ngôn ngữ Ukraine, ông Zelenskiy được xem là người bảo vệ dân số nói tiếng Nga bởi chính bộ phim của ông cũng sử dụng tiếng này. Hơn nữa, liên tiếp những vụ bê bối tham nhũng trong chính phủ của Tổng thống Poroshenko cùng sự hạn chế của cải cách kinh tế đã xóa tan ảo tưởng rằng những người nói tiếng Ukraine là yêu nước và thông minh hơn những người không nói ngôn ngữ này, theo tờ Ziar Financiar.
Theo trang Deutsche Welle, cách ông Zelenskiy tranh cử cũng kỳ lạ như quyết định muốn làm tổng thống của ông. Thay vì phát biểu ở quảng trường như nhiều ứng cử viên vẫn hay làm, ông tổ chức lưu diễn hài khắp đất nước. Đài truyền hình của Ihor Kolomoyskyi phát sóng nhiều chương trình hài có sự xuất hiện của ông. Ông Zelenskiy hầu như không trả lời bất kỳ cuộc phỏng vấn nào. Phần lớn ông chỉ phát biểu trên các phương tiện truyền thông được cho là ủng hộ ông và liên lạc với cử tri qua video trên mạng xã hội. Trước cuộc bỏ phiếu lần hai, ông trở nên gay gắt hơn khi nói về vị tổng thống đương nhiệm. Đồng thời, ông tránh mọi cơ hội để trả lời các câu hỏi về kế hoạch chính trị của mình.
Zelenskiy hứa hẹn với cử tri đúng với những gì họ mơ ước: Một đất nước không tham nhũng, với mức lương cao hơn, Internet mạnh hơn và những con đường tốt hơn. Ông tuyên bố sẽ kết thúc cuộc xung đột ở Đông Ukraine nhưng không đi sâu vào chi tiết sẽ thực hiện nó như thế nào.
Ông Petro Poroshenko (trái) và ông Volodymyr Zelenskiy đã tham gia một cuộc tranh luận phát sóng trực tiếp duy nhất tại sân vận động Olympic của Kiev, Ukraine ngày 19-4. Ảnh: BBC
Tờ Politico cho biết ông Zelenskiy đồng ý một cuộc tranh luận với Tổng thống Poroshenko nhưng với một điều kiện là nó phải được diễn ra ở sân vận động chứ không phải studio truyền hình. Sau khi vắng mặt tại sân vận động Olympic vào ngày 14-4 do ông Poroshenko chọn, ông Zelenskiy cuối cùng cũng tham gia buổi tranh luận hôm 19-4. Trong suốt một tiếng đồng hồ, cả hai ứng cử viên chỉ đưa ra những lời xúc phạm nhau thay vì thảo luận các vấn đề của đất nước, tờ Politico đưa tin.
Trong khi đó, cũng có những lo ngại từ người dân rằng ông Zelenskiy, vốn là diễn viên hài nói tiếng Nga và không có kinh nghiệm chính trị, sẽ dẫn đất nước vào những cuộc khủng hoảng nghiêm trọng khác. Hơn nữa, vẫn còn là ẩn số về mối quan hệ giữa ông với nhà tài phiệt Ihor Kolomoyskyi - một nhân vật có ý định “lật đổ” tổng thống đương nhiệm.
| Tôi nghĩ vấn đề hàng đầu xảy ra với cuộc bầu cử Ukraine là sự thất vọng của người dân với tình trạng thực tại đất nước. MARY O’HAGAN, Giám đốc cấp cao của Viện Dân chủ Quốc gia (NDI) |
Chán ngán với chính quyền hiện tại?
Theo nhà báo Jonah Fisher của hãng tin BBC, người dân đang phải đối mặt với hai lựa chọn là liệu nên gắn bó với những gì họ đã biết trong năm năm qua với chính quyền ông Poroshenko hay chọn một luồng gió mới từ một nghệ sĩ hài. Ông Zelenskiy đã chứng minh rằng ông có thể làm tốt vai trò tổng thống bằng cách đóng vai nhân vật này trong phim.
Trong cuộc tranh luận duy nhất giữa hai ứng cử viên, ông Zelenskiy tuyên bố việc ứng cử của ông là kết quả tất yếu của những sai lầm mà chính quyền Tổng thống Poroshenko phạm phải. Trong khi đó, ông Poroshenko cho rằng đối thủ của mình thiếu năng lực để dẫn dắt đất nước. Theo nhà báo Jonah Fisher, cả hai ứng cử viên đều hòa điểm trong cuộc tranh luận diễn ra sát ngày vòng hai của cuộc bầu cử tổng thống Ukraine.
Tờ Ziar Financiar cũng đưa tin chính phủ của ông Poroshenko đang ghi nhận một số thành tựu nổi bật. Cụ thể, tăng trưởng tiền lương đã tăng 11% vào tháng 2-2019 so với cùng kỳ năm ngoái. Dịch vụ thuế nhà nước đã triển khai tám hệ thống phần mềm mới để thực hiện những giao dịch trên cả điện thoại hoặc máy tính bảng. Chính quyền cũng mở một cuộc điều tra đối với ba công ty khí đốt trong khu vực trước nghi ngờ đã tăng giá trái phép. Hơn nữa, Dịch vụ An ninh Ukraine (SBU) tuyên bố đang điều tra về các cáo buộc chiến dịch tranh cử của ông Zelenskiy được tài trợ bởi các nhân vật và dịch vụ liên quan đến điện Kremlin.
| Điểm mạnh và yếu của hai ứng cử viên Tờ Libertatea đăng tải những điểm mạnh và yếu của hai ứng cử viên trước thềm vòng hai bầu cử Ukraine vào ngày 21-4. Ngoài kinh nghiệm chính trị và năm năm làm tổng thống, ông Petro Poroshenko (53 tuổi) có điểm mạnh là chiến dịch bầu cử đầu tư có chương trình tranh cử với nhiều kế hoạch, dự án. Tuy nhiên, ông vướng phải một loạt vụ bê bối liên quan đến một số người thân cận của ông trong những năm gần đây. Hơn nữa, ông cũng bị khiển trách vì quản lý kém sau khi để xảy ra nhiều cuộc khủng hoảng. Trong khi đó, diễn viên hài Volodymyr Zelenskiy (41 tuổi) nhận được nhiều sự ủng hộ của cử tri trẻ, cùng với việc không có “quá khứ” là những điểm mạnh của ứng cử viên này. Tuy nhiên, mối quan hệ bí ẩn với nhà tài phiệt Ihor Kolomoyskyi và việc thiếu kinh nghiệm chính trị là những điểm yếu của ông Zelenskiy. |
_________________________________
(*) Hà Minh Thu là nhà báo đang làm việc tại đài truyền hình địa phương ở nước Cộng hòa Moldova, châu Âu.
