Tài khoản ngân hàng của tôi vừa nhận được 50 triệu đồng từ một người lạ. Tôi lo lắng không biết mình phải làm sao. Xin hỏi gặp trường hợp nhận được tiền của người lạ tôi cần phải làm gì?
Bạn đọc Thanh Nguyễn (TP.HCM)
Luật sư Trần Minh Hùng, Đoàn Luật sư TP.HCM trả lời:
Khoản 1 Điều 579 Bộ luật Dân sự 2015 về nghĩa vụ hoàn trả như sau: Người chiếm hữu, người sử dụng tài sản của người khác mà không có căn cứ pháp luật thì phải hoàn trả cho chủ sở hữu, chủ thể có quyền khác đối với tài sản đó; nếu không tìm được chủ sở hữu, chủ thể có quyền khác đối với tài sản thì phải giao cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền, trừ trường hợp quy định tại Điều 236 của Bộ luật này.
Đồng thời, điểm c khoản 2 Điều 20 Thông tư 17/2024/TT-NHNN quy định chủ tài khoản thanh toán có nghĩa vụ kịp thời thông báo cho ngân hàng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài nơi mở tài khoản khi phát hiện thấy những sai sót, nhầm lẫn trên tài khoản thanh toán của mình hoặc nghi ngờ tài khoản của mình bị lợi dụng;
Căn cứ quy định nêu trên, khi nhận được số tiền chuyển khoản nhầm từ người khác mà không trả lại sẽ bị coi là chiếm hữu tài sản của người khác không có căn cứ pháp luật.
Khi sử dụng hoặc chiếm giữ tiền người khác chuyển khoản nhầm, cá nhân sử dụng có thể bị phạt hành chính theo quy định tại điểm đ khoản 2 Điều 15 Nghị định 144/2021 với mức phạt tiền từ 3-5 triệu đồng.
Trường hợp cố tình chiếm giữ số tiền từ 10 triệu đồng trở lên dù được yêu cầu nhận lại từ chủ sở hữu hoặc cơ quan có trách nhiệm với số tiền chuyển khoản nhầm theo đúng quy định của pháp luật, người nhận chuyển khoản nhầm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội chiếm giữ trái phép tài sản tại Điều 176 BLHS 2015. Cụ thể:
Nếu chiếm giữ tiền chuyển khoản nhầm từ từ 10 triệu đến dưới 200 triệu đồng, người nhận chuyển khoản có thể bị phạt tiền từ 10-50 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm.
Nếu chiếm giữ tiền chuyển khoản nhầm từ 200 triệu đồng trở lên, người nhận chuyển khoản có thể bị phạt tù từ 1-5 năm.
Tuy nhiên, việc chuyển khoản nhầm có thể do nhiều nguyên nhân như sơ suất của người chuyển tiền, lỗi của nhân viên ngân hàng hoặc thậm chí là chủ đích của đối tượng lừa đảo với thủ đoạn rất tinh vi. Do đó, trường hợp này khi nhận được tiền chuyển khoản nhầm vào tài khoản ngân hàng, cần hết sức cẩn trọng và tiến hành một số biện pháp sau đây để vừa tránh rủi ro:
- Không vội chuyển tiền trả cho bên chuyển nhầm theo các yêu cầu đột xuất, không xác định hoặc không rõ ràng.
- Xác minh thông tin người gửi. Kiểm tra thông tin giao dịch, xem kỹ tên người gửi, số tài khoản, số tiền, nội dung chuyển khoản.
- Cẩn thận với các yêu cầu chuyển khoản, tuyệt đối không chuyển tiền cho người thứ ba theo yêu cầu của người gọi điện thoại hoặc nhắn tin.
- Lưu lại bằng chứng, giữ lại tin nhắn, email thông báo giao dịch, đây là bằng chứng xác thực việc bạn nhận được tiền chuyển nhầm.
- Ghi lại nội dung cuộc trò chuyện với người chuyển nhầm tiền, bao gồm tên, ngày giờ, nội dung trao đổi.
- Xác minh thông số tiền nhận chuyển khoản nhầm. Gọi điện thoại hoặc đến trực tiếp chi nhánh ngân hàng nơi mở tài khoản để thông báo về việc nhận được tiền chuyển nhầm và yêu cầu truy xuất thông tin chuyển khoản cũng như nguồn gốc số tiền. Tại đây nhân viên ngân hàng sẽ hướng dẫn cách thức để trả lại tiền cho người gửi.
- Tuyệt đối không chiếm giữ bất hợp pháp tiền chuyển khoản nhầm. Nếu nghi ngờ hoặc trở thành nạn nhân của lừa đảo chuyển nhầm tiền, giả danh thu hồi nợ, hãy ngay lập tức báo cáo sự việc cho cơ quan chức năng, như công an hoặc ngân hàng, để họ tiến hành điều tra và cung cấp sự hỗ trợ.
