Cuối tháng 4.2010, xác một cá thể tê giác đã được phát hiện tại Vườn Quốc gia (VQG) Cát Tiên. Tới tháng 9 vừa qua, WWF đã phối hợp với VQG và hỗ trợ các cán bộ từ Cục Thuỷ sản và Động thực vật Hoang dã của Mỹ, tổ chức Freeland, hai bác sỹ thú y và một chuyên gia bệnh lý học từ trường Đại học Cambrige (Anh) để tiến hành điều tra nhằm tìm kiếm nguyên nhân dẫn tới cái chết của cá thể này.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, tê giác đã không chết theo quá trình phát triển tự nhiên, theo quỹ quốc tế bảo vệ thiên nhiên WWF.Theo WWF, xác tê giác được phát hiện lần này là xác của một cá thể đang tuổi trưởng thành từ 15-25 năm tuổi, trong khi đó, ngoài tự nhiên tê giác có thể sống tới 40 năm.
Sau khi khám nghiệm bộ xương và nghiên cứu hiện trường nơi tìm thấy bộ xương tê giác, các chuyên gia thú y, pháp y và chuyên viên về động vật hoang đã kết luận nhiều khả năng cá thể tê giác chết do vết thương từ viên đạn gây ra. Báo cáo phân tích vết thương do viên đạn ở chân, bị bắn khoảng hơn 2 tháng trước khi chết, đã ảnh hưởng tới tê giác.
Theo tiến sĩ Ulrike Streicher, bác sỹ thú y và là thành viên của đoàn điều tra, viên đạn đã gây ra các vết thương rộng miệng, dẫn đến thương tổn nặng, nhiễm trùng và làm tê liệt sự di chuyển của cá thể tê giác nhiều tháng trước khi chết. “Mặc dù không biết được chính xác nguyên nhân nào gây ra cái chết của cá thể tê giác nhưng nhiều khả năng tê giác bị chết do vết thương từ viên đạn, có thể là do nhiễm trùng hoặc bị ngã mà không đứng dậy được do bị thương ở chân.”
Các chuyên gia gợi ý rằng những kẻ săn trộm có thể dễ dàng lần theo dấu vết của một con tê giác bị thương và không loại trừ khả năng cá thể này đã bị bắn tiếp sau đó.
Ông Trần Văn Thành, giám đốc Vườn Quốc gia Cát Tiên cho biết, đây thực sự là một sự kiện đáng buồn đối với ngành bảo tồn của Việt Nam, là một bi kịch, là tâm điểm của mối quan tâm và quan ngại quốc tế trước số phận của loài động vật bị đe dọa trên toàn cầu này.
WWF và Vườn Quốc gia Cát Tiên khẩn thiết yêu cầu công an tiếp tục điều tra để xác định những cá nhân có liên quan tới việc săn trộm và buôn bán chiếc sừng của cá thể tê giác, có thể là cuối cùng này của Việt Nam.
Hiện kết quả sơ bộ đã được gửi tới sở Công an tỉnh Lâm Đồng và huyện Tân Phú. Kêt quả phân tích DNA nhằm xác định số lượng quần thể tê giác Java sẽ sớm được công bố”, cô Sarah Brook, điều phối viên về loài của WWF Việt Nam phát biểu: “Kết quả sẽ cho biết liệu cái chết của cá thể trên có phải là sự tuyệt chủng của loài tê giác Java.”
Được biết, trong tháng 10 vừa qua, một phái đoàn cán bộ Nam Phi gồm các cán bộ điều tra tội phạm tê giác và cán bộ CITES đã chính thức đến Việt Nam và làm việc với các ban ngành tương đương nhằm tìm kiếm giải pháp cho vấn nạn buôn lậu tê giác tại Nam Phi.
