Làng mộc xóm Đạo xã Cần Kiệm có cả trăm xưởng sản xuất nội thất. Ngôi làng nằm gần sát với tỉnh lộ 419 Hà Tây cũ, hầu hết dân số trong làng đều theo đạo Công giáo.
Là làng mộc quy mô nhỏ bên cạnh làng nghề mộc Chàng Sơn và làng nghề mộc Hữu Bằng nổi tiếng từ lâu. Làng mộc Cần Kiệm cũng chịu nhiều khó khăn trong năm 2023 khi tình hình kinh tế ảm đạm.
Hơn nửa năm “đói” đơn hàng
Nhớ lại những thời điểm “đói việc” trong năm, anh Nguyễn Văn Dũng (chủ xưởng mộc có gần 10 nhân công) cho biết, thông thường trong năm, anh nhận được hàng chục đơn hàng, công việc rải đều trong cả năm. Nhưng năm 2023 là một năm khác biệt, đầy biến động khi chỉ túc tắc vài đơn hàng trong hơn hai quý đầu năm.
“Chúng tôi sản xuất các sản phẩm nội thất trong nhà như giường, tủ, kệ, giá sách, bàn làm việc… nguyên liệu là ván công nghiệp. Các đơn hàng đến từ việc liên kết với các công ty kiến trúc hoặc mối quan hệ xã hội. Thông thường mỗi tháng ít cũng vài đơn hàng nhưng năm nay đói vì hơn nửa năm mà số đơn hàng chỉ đếm trên đầu ngón tay” - anh Dũng nói.
Những lúc không có việc, anh Dũng cho nhân công đi làm thêm ở các xưởng khác hoặc cho nghỉ để phụ giúp gia đình hay đi lao động xây dựng nhà thờ. Xóm đạo Cần Kiệm đang xây dựng nhà thờ mới nên phải huy động bà con trong giáo xứ đến giúp việc.
Bên nhà hàng xóm, anh Phí Đình Tường, Công ty TNHH kiến trúc & Nội thất Poni Home cũng ở hoàn cảnh tương tự. Đếm đầu ngón tay số đơn hàng trong 2/3 thời gian cả năm, chủ xưởng mộc năm nhân công này cho biết, nhận được không đến 20 đơn hàng trong hai quý đầu năm.
Khác với anh Dũng, anh Tường còn vọc vạch, chạy quảng cáo Facebook, Zalo tìm khách nhưng đơn hàng đâu không thấy mà tiền vẫn phải chi cho các nền tảng.
“Hơn nửa năm nay nhà em chỉ túc tắc, có thời điểm phải đóng cửa xưởng cả tháng, cho thợ nghỉ. Những năm trước việc nhiều, đơn hàng làm không xuể nhưng năm nay kinh tế khó khăn quá” – anh Tường ngậm ngùi.
“Đói” đơn hàng là hoàn cảnh chung của cả làng mộc Cần Kiệm trong phần lớn thời gian năm 2023.
Họ nhận định, năm 2023 kinh tế khó khăn, ngân hàng siết vốn, đầu tư bất động sản đóng băng… dẫn đến các dự án bất động sản không bán được hàng, chung cư mới cũng không có ai mua. Ngoài ra, trong lúc kinh tế khó khăn, người dân đều chắt bóp, tiết kiệm nên ít người làm đẹp nhà cửa.
Hối hả kịp chuyến hàng cuối năm
Khác với những ngày tháng khó khăn trong những quý đầu năm 2023, dịp cuối năm ở làng mộc xóm Đạo Cần Kiệm lại tất bật rộn ràng. Các xưởng sáng đèn, tiếng máy chạy reng reng thâu đêm, thợ mộc lao động cật lực cho kịp chuyến hàng, Tết Dương lịch không có ngày nghỉ.
Xưởng mộc có tám thợ nhà anh Nguyễn Văn Thiện (Công ty Kiến trúc và Xây dựng ABC) khoảng hai tháng nay luôn ở trong tình trạng “lụt việc”.
Anh Thiện cho biết, qua giai đoạn khó khăn, những đơn hàng mà công ty nhận được đều phải thực hiện xong và bàn giao trước tết nguyên đán. Do đó, công ty phải huy động anh em thợ mộc làm thêm vào buổi tối các ngày trong tuần để kịp giao hàng.
“Đến thời điểm hiện tại công ty mình không nhận đơn mới mà tập trung hoàn thành các đơn hàng đã ký. Từ nay đến tết âm, bên mình phải bàn giao 17 căn nên tình hình khá căng thẳng. Đang trong thời gian nghỉ Tết Dương lịch nhưng do công việc cuối năm nhiều nên tôi động viên anh em cố gắng làm thêm để kịp bàn giao hàng cho khách” – anh Thiện nói.
22 giờ đêm 30-12, xưởng mộc nhà anh Phí Đình Tường vẫn sáng đèn, cả chủ và thợ đang dốc sức hoàn thiện các hạng mục trong đơn hàng đi tỉnh Bắc Ninh.
Anh Tường chia sẻ, giai đoạn cuối năm là lúc có thêm đơn hàng do nhu cầu sửa sang nhà cửa, về nhà mới đón tết của người dân tăng.
Tuy nhiên, do khối lượng công việc lớn lại dồn vào một thời điểm nên máy chạy liên tục. Kỳ nghỉ Tết Dương lịch năm nay cả chủ và thợ đều phải “cày”.
“Từ giờ đến tết âm, em phải bàn giao và lắp đặt bốn đơn hàng tại Hà Nội và Bắc Ninh. Nếu không làm thêm buổi tối thì sẽ không kịp để bàn giao hàng cho khách” – anh Tường nói vội rồi lại chỉ đạo thợ tiếp tục công việc.
Tương tự, tranh thủ nghỉ giải lao, anh Kiều Quốc Vương (chủ xưởng sơn) lấy điện thoại đăng bài tìm thợ trên Facebook.
Anh cho biết, năm 2023 vừa qua có những lúc chơi cả tháng do không có việc. Đến cuối năm thì việc nhiều quá, thợ của xưởng làm không xuể nên đăng bài tuyển dụng lên mạng xã hội.
“Cuối năm, anh em thợ mộc có hàng nên mình cũng phải sơn nhiều hơn. Đến giờ nhiều việc thì lại không có thợ. Mình bảo vợ đi hỏi các xưởng để mượn thợ đánh giấy giáp nhưng không được nên đăng lên Facebook, có ai cần việc thì liên hệ đến làm luôn. Tháng cuối cùng trong năm xưởng mình hoạt động hết công suất. Mỗi ngày mình chỉ ngủ khoảng 3 tiếng, mệt lắm nhưng vẫn phải cố vớt vát cuối năm để trả công nợ. Hy vọng sang năm kinh tế ổn định, công việc nhiều hơn”, anh Vương kì vọng.
Ngớt lời, anh Vương tiếp tục phun sơn, bên ngoài chiếc xe tải 1,5 tấn đang chờ mẻ hàng khô sơn để lấy hàng và di chuyển ra Hà Nội. Đồng hồ lúc này đã sang ngày 31-12-2023, tức ngày thứ hai của kỳ nghỉ Tết Dương lịch năm 2024.
Theo các chủ xưởng mộc trong làng, nếu tình hình kinh tế ổn định, mỗi năm sẽ có hàng nghìn chuyến hàng được vận chuyển đến Hà Nội và các tỉnh lân cận. Làng mộc tạo công ăn việc làm cho hàng nghìn lao động, góp phần phát triển kinh tế địa phương.
Nghề mộc giúp người dân làm giàu
Nói về làng mộc xóm Đạo, Chủ tịch UBND xã Cần Kiệm Nguyễn Tuấn Chinh cho biết, năm 2023 nhiều khó khăn thách thức, hoạt động kinh tế phát triển chậm lại đã ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất kinh doanh nghề mộc.
Trên địa bàn xã, các hộ gia đình sản xuất mộc tập trung tại các thôn Yên Lạc 2, Yên Lạc 3 trong đó xóm Liên Kết có mật độ xưởng và nhà ở kết hợp sản xuất mộc lớn nhất.
Thống kê 10 tháng đầu năm 2023 cho thấy, các xưởng mộc trên địa bàn xã sản xuất rất ít. Nhiều xưởng cho công nhân nghỉ luân phiên để giữ thợ, nhiều xưởng không có việc làm phải đóng cửa. Tuy nhiên từ đầu tháng 11 đến nay lượng hàng sản xuất ra nhiều hơn hẳn. Các xưởng hầu hết đã mở cửa sản xuất trở lại, đây là tín hiệu đáng mừng.
"Nghề mộc đã giúp cho nhiều hộ dân trong xóm thoát nghèo và trở nên giàu có. Nhiều hộ đã mạnh dạn thành lập các công ty, doanh nghiệp ký kết hợp đồng để sản xuất cho các tập đoàn, doanh nghiệp trong và ngoài nước. Từ đó có mức thu nhập cao góp phần không nhỏ vào việc tạo công ăn việc làm cho nhân dân trong và các xã lân cận", ông Chinh cho biết.
Theo ông Chinh, các hộ gia đình làm mộc cũng tích cực tham gia vào các công tác xã hội hóa khi được phát động.
Năm 2023, các gia đình làm mộc đóng góp làm mô hình xe phòng cháy chữa cháy hoán cải, điểm chữa cháy công cộng, camera an ninh với số tiền gần 1 tỉ đồng. Đóng góp xây dựng nhà thờ của họ giáo số tiền hàng tỉ đồng.
"Mong rằng dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành của Nhà nước, năm 2024 kinh tế vĩ mô sẽ có nhiều khởi sắc để nghề mộc xã Cần Kiệm gặt hái nhiều thành công hơn nữa", ông Chinh nói.
