Hẳn bạn đọc còn nhớ vụ án anh thanh niên ở xã Tắc Vân, TP Cà Mau (tỉnh Cà Mau) bị còng tay, bị bắn sau đó còn bị truy tố tội chống người thi hành công vụ. Vụ án này kéo dài hơn hai năm với cái kết có hậu là Huỳnh Nhật Quang được tòa sơ và phúc thẩm tuyên không phạm tội.
Để có được kết quả này, hai luật sư (LS) Nguyễn Thị Mỹ Lệ và Liêu Thái Hòa (Đoàn LS TP Cần Thơ) đã phải “trần ai khoai củ” trên bước đường minh oan cho anh Quang.
Hai lần được tuyên trắng án
Vụ việc bắt nguồn từ khuya 4-2-2013, ông Dương Trí Dũng, Phó Trưởng Công an xã Tắc Vân, cùng cộng sự đi tuần tra tại khu vực cầu Tắc Vân, TP Cà Mau. Phát hiện một xe máy chở người vi phạm, công an đã dừng xe, kiểm tra giấy tờ và lập biên bản vi phạm… Lúc này Huỳnh Nhật Quang (đang đi đường) tấp xe vào xem và lên tiếng xin xe cho bạn nhưng không được.
Xử lý vi phạm xong, khi ra về, nghe tiếng Quang chửi đổng, công an xã quay lại yêu cầu Quang cho kiểm tra giấy tờ và đề nghị Quang về trụ sở để giải quyết. Quang không đồng ý nên bị còng tay đưa về trụ sở công an xã. Tại đây, trong lúc vẫn còn đang bị còng tay, Quang bị ông Dũng dùng súng xài đạn cao su bắn một phát vào má phải. Quang bị trọng thương, phải đưa đi cấp cứu, thương tích 8%. Hơn một tuần sau, Quang bị khởi tố và bắt tạm giam về tội chống người thi hành công vụ.
Sau đó, TAND TP Cà Mau và TAND tỉnh Cà Mau lần lượt xử sơ, phúc thẩm đều tuyên Quang không phạm tội vì hành vi của công an xã Tắc Vân không phải là thi hành công vụ. Ngoài ra, HĐXX còn nhận định hành vi dùng súng bắn người của ông Dũng cần phải được xử lý nên kiến nghị VKS xem xét lại quyết định không khởi tố của công an tỉnh đối với hành vi bắn người của ông Dũng.
Luật sư Liêu Thái Hòa nói qua vụ án mà anh cãi trắng án, anh tin vào nguyên tắc độc lập xét xử của tòa án. Ảnh: N.NAM
Anh Huỳnh Nhật Quang và mẹ tại nhà ở Bạc Liêu. Ảnh: T.VŨ
Hình ảnh người mẹ đã thôi thúc luật sư
LS Lệ nhớ lại: “Văn phòng của tôi có một thợ sửa máy vi tính là bạn Quang. Biết Quang dính vào vụ này nên người bạn đã giới thiệu tôi với gia đình Quang. Người lên gặp tôi trình bày vụ việc đầu tiên là mẹ Quang. Bà đã hơn 60 tuổi mà vẫn chạy xe máy cà tàng từ Giá Rai (Bạc Liêu, quê của Quang, giáp với xã Tắc Vân, TP Cà Mau) lên Cần Thơ tìm LS cho con. Trước đó, bà đã đi gõ cửa tất cả cơ quan ở Cà Mau để kêu oan cho con. Đơn từ của bà có cả mấy ký. Hình ảnh bà đã thôi thúc tôi tham gia vụ án”.
Sau đó, LS Lệ rủ thêm LS Hòa cùng tham gia với mình. Ngay từ khi mới đọc hồ sơ, hai LS đều tin rằng Quang không phạm tội. Đầu tiên, hai LS giúp gia đình làm đơn bảo lãnh cho Quang được tại ngoại sau khoảng nửa tháng bị tạm giam. Do ở xa nên hai LS phải tìm cách để sớm tiếp cận hồ sơ vụ án. “Khi có kết luận điều tra, họ báo cho chúng tôi xuống để đọc. Nhưng khi đến nơi thì CQĐT nói đã chuyển hồ sơ qua VKS rồi. Qua VKS thì họ nói kiểm sát viên phụ trách vụ án đi vắng. Chúng tôi biết mặt vị kiểm sát viên đó nên chỉ cho họ thấy vị này đang ngồi trong phòng. Đến đây thì họ nói hồ sơ chưa trình lãnh đạo xem. Chúng tôi đành phải xin họ một cái hẹn để xuống đọc hồ sơ thì được hẹn đúng một tuần sau” - LS Hòa kể.
Để tiết kiệm chi phí đi lại, do hoàn cảnh gia đình Quang cũng khó khăn, hai LS chọn phương tiện di chuyển từ Cần Thơ đi Cà Mau gần 200 km bằng xe máy. Mỗi lần đi cả hai phải dậy từ 2, 3 giờ sáng để khởi hành. Trong hơn hai năm theo vụ án, cả hai phải đi lại như thế không biết bao nhiêu lần.
Công lý được đền đáp
Theo LS Hòa, vụ án này bị tòa trả hồ sơ để điều tra nhiều lần. Từ khi có cáo trạng, LS đã có văn bản kiến nghị gửi VKS khẳng định hành vi của Quang không phạm tội chống người thi hành công vụ. Bởi trong vụ này, hành vi công vụ đã chấm dứt khi công an xã xử lý vi phạm của bạn Quang xong. Việc Quang chửi đổng không phải là lý do để công an kiểm tra giấy tờ xe.
Đến khi ra tòa, LS vẫn giữ nguyên quan điểm bào chữa là Quang vô tội vì không đủ yếu tố cấu thành tội phạm. Cạnh đó, LS cũng đề nghị xem xét hành vi dùng súng bắn người gây thương tích của vị phó trưởng công an xã.
Theo LS Lệ, Quang là người chân chất, thật thà, dù ít hiểu biết pháp luật nhưng lời nói trước sau như một. Trái lại, lời khai của những người làm nhiệm vụ lại không giống nhau. Cùng một người nhưng lời khai trước sau bất nhất. Những điều này đã củng cố niềm tin cho các LS. Và niềm tin ấy đã đúng khi tòa sơ thẩm tuyên Quang không phạm tội.
“Hôm đó chúng tôi đã dặn dù kết quả thế nào cũng không nên vỗ tay, ấy thế mà người nhà Quang và bà con cứ vỗ tay rần rần. Gia đình Quang lại ôm tôi khóc. Tôi cũng khóc. Khóc vì mừng cho họ, vì kết quả tòa tuyên đã bù đắp lại bao nhiêu cực khổ. Nói thì to tát, rổn rảng nhưng quả thật lúc ấy tôi nghĩ công lý đã được đền đáp” - LS Lệ kể.
Tại phiên phúc thẩm, VKS đề nghị hủy án sơ thẩm để điều tra lại vì có sai sót về tố tụng. “Lúc này, chúng tôi đề nghị không cần thiết hủy án vì đã có đủ cơ sở cho thấy Quang không phạm tội. Để một người mang thân phận bị can thêm một ngày khi họ vô tội là điều không nên làm. Và rồi tòa đã tuyên y án sơ thẩm, tuyên bố Quang không phạm tội” - LS Hòa nhớ lại.
| Không có luật sư, con tôi chưa chắc được giải oan Con tôi bị khởi tố về tội chống người thi hành công vụ, gia đình hiểu rõ Quang bị oan. Nhưng là người dân, chúng tôi không đủ sức để giải oan cho con mình. May mà có các LS. Mặc dù đó là công việc trên cơ sở hợp đồng và có trả công sòng phẳng nhưng chúng tôi luôn nhớ đến công lao của họ, vì họ làm việc rất có trách nhiệm và có tâm. Tôi nghĩ nếu không có các LS thì con trai tôi chưa chắc đã được giải oan. Bà LÊ KIM PHỤNG, mẹ anh Huỳnh Nhật Quang TRẦN VŨ ghi |
