Chiều 7-10, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị về thúc đẩy các giải pháp chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (chống khai thác IUU); chuẩn bị đón và làm việc với Đoàn Thanh tra của Ủy ban châu Âu lần thứ 4.
Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tuyến giữa đầu cầu Trụ sở Chính phủ với đầu cầu 28 tỉnh, TP có biển.
Khẩn trương khắc phục các hạn chế về IUU
Tại Hội nghị, lãnh đạo các bộ, ngành và địa phương thừa nhận dù việc chống khai thác IUU đạt được nhiều kết quả quan trọng, song các vi phạm vẫn chưa chấm dứt. Nguyên nhân chủ yếu do ý thức của một số người dân còn chưa tốt; chính quyền và ngành chức năng, nhất là ở cơ sở còn thiếu quyết liệt; việc xử lý chưa đủ sức răn đe; chuyển đổi sinh kế, phương thức sản xuất cho ngư dân còn chậm…
Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhìn nhận đánh bắt thủy hải sản là sinh kế lâu đời của ngư dân. Do đó, việc chuyển đổi không phải là việc dễ trong ngày một, ngày hai.
Cho rằng chống khai thác IUU trước hết vì lợi ích của quốc gia dân tộc, vì lợi ích của nhân dân, Thủ tướng yêu cầu không ngừng nâng cao ý thức của người dân trong thực thi pháp luật và bảo vệ môi trường, phát triển bền vững. Cùng đó, tạo sinh kế, chăm lo việc làm cho người dân theo hướng tăng nuôi trồng, chế biến, giảm đánh bắt tự nhiên; giải quyết dứt điểm các khuyến cáo của các nước, tổ chức trong khai thác hải sản. “Không để phát sinh các phát sinh mới và không để xảy ra tình trạng khai thác IUU” – Thủ tướng nhấn mạnh.
Trên tinh thần đó, ông yêu cầu người đứng đầu các ban, bộ, ngành, địa phương có liên quan tập trung để thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU, khẩn trương hoàn thành việc khắc phục các tồn tại, hạn chế và thực hiện có kết quả các nhiệm vụ, giải pháp chống khai thác IUU.
Không để tàu cá khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài
Đáng chú ý, Thủ tướng chỉ đạo Bộ Quốc phòng chủ trì thực hiện các biện pháp mạnh, kiên quyết không để xảy ra tình trạng tàu cá Việt Nam khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.
Bộ Công an được giao củng cố hồ sơ, đưa ra truy tố các vụ việc môi giới, móc nối đưa tàu cá, ngư dân Việt Nam đi khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật.
Bộ NN&PTNT tiếp tục tổ chức các Đoàn công tác đi kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn các địa phương thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU. Đặc biệt, chủ động phối hợp, hỗ trợ các địa phương trong việc đón và làm việc với Đoàn Thanh tra EC đảm bảo đạt kết quả tốt nhất.
Thủ tướng cũng giao UBND các tỉnh, TP có biển khẩn trương xây dựng chi tiết kế hoạch, chương trình, nội dung đón và làm việc với Đoàn Thanh tra EC lần thứ 4. “Các địa phương phải hợp tác, thẳng thắn, trung thực, khiêm tốn, cầu thị, lắng nghe, không đối phó để có kết quả tốt nhất trong đợt thanh tra của EC” - Thủ tướng nhấn mạnh và yêu cầu kiên quyết không để xảy ra tình trạng tàu cá địa phương khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.
Cùng đó, gắn trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp và lực lượng chức năng với kết quả thực hiện việc chống khai thác IUU.
Các tỉnh phối hợp chặt chẽ với Bộ NN&PTNT tổng kiểm tra, rà soát toàn bộ số lượng tàu cá, nắm được thực trạng tàu cá để sàng lọc, phân loại đảm bảo theo dõi, gíam sát được toàn bộ hoạt động của đội tàu, xử lý theo quy định đối với các trường hợp vi phạm, đặc biệt các tàu cá “3 không”. Theo dõi, giám sát chặt chẽ tàu cá hoạt động trên biển, đảm bảo thực hiện đúng quy định bật thiết bị VMS khi tham gia khai thác hải sản.
Các địa phương chỉ đạo các lực lượng thực thi pháp luật, cơ quan, đơn vị liên quan mở các đợt cao điểm tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản. Trong đó, tập trung xử lý nghiêm, triệt để các trường hợp vi phạm khai thác IUU ở vùng biển nước ngoài, vi phạm quy định về VMS…
Không thu mua hải sản có nguồn gốc IUU
Người đứng đầu Chính phủ cũng yêu cầu các địa phương có biển thực hiện nghiêm quy định quản lý tàu cá, hoàn thành 100% đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thủy sản. Cập nhật đầy đủ dữ liệu tàu cá vào Cơ sở Dữ liệu Nghề cá Quốc gia (VNFishbase), số liệu đảm bảo thống nhất tại báo cáo của địa phương và trên VNFishbase; kiểm soát tàu cá ra vào cảng, xuất nhập bến; giám sát chặt chẽ sản lượng thủy sản khai thác bốc dỡ qua cảng....
Cùng với đó, tuân thủ nghiêm quy định về xác nhận, chứng nhận, truy xuất nguồn gốc; xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân cố tình hợp thức hóa hồ sơ các lô hàng xuất khẩu sang thị trường châu Âu.
“Để xảy ra việc khai thác hải sản IUU trước hết là trách nhiệm của các địa phương. Cán bộ, nhất là người đứng đầu, nếu để xảy ra tình trạng khai thác hải sản IUU và không tạo được sinh kế cho người dân, được xem là không hoàn thành trách nhiệm” - Thủ tướng chỉ rõ.
Đối với Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (Vasep) và các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản, Thủ tướng yêu cầu không thu mua, chế biến, xuất khẩu các sản phẩm thủy sản có nguồn gốc IUU. Phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng trong điều tra, xác minh, xử lý nghiêm, triệt để các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp thủy sản làm ăn phi pháp, hợp thức hóa hồ sơ, tiếp tay, dung túng cho hành vi IUU.
“Ngư dân thực hiện đi khai, về báo, không khai thác hải sản IUU, vì lợi ích quốc gia, dân tộc, lợi ích của chính ngư dân và nghĩa vụ quốc tế” - Thủ tướng kêu gọi.
Đoàn thanh tra của EC sẽ làm việc từ 10 đến 18-10
Theo kế hoạch dự kiến, Đoàn Thanh tra của Ủy ban châu Âu (EC) sẽ làm việc tại Việt Nam từ 10 đến 18-10.
Cụ thể, từ ngày 11 đến 15, Đoàn sẽ làm việc với Cục Thú y, Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường, một số doanh nghiệp xuất khẩu, kiểm tra thực địa tại cảng cá chỉ định theo Hiệp định về Biện pháp quốc gia có cảng (PSMA) và kiểm tra thực địa tại địa phương, trong đó có Bà Rịa – Vũng Tàu.
Ngày 16 và 17, Đoàn sẽ làm việc kỹ thuật với Cục Kiểm ngư, Cục Thủy sản, Cục Thú y, Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường và các đơn vị có liên quan.
Ngày 18-10, Đoàn sẽ đối thoại cấp cao với lãnh đạo Bộ NN&PTNT.
