Thương lắm, Ánh Viên ơi!

SEA Games 30 Ánh Viên nhận trọng trách thu hoạch vàng về cho đoàn thể thao Việt Nam (TTVN) với chỉ tiêu 8 HCV nhưng cuối cùng Ánh Viên chỉ đạt 6 HCV. Số HCV Ánh Viên mang về cho đoàn TTVN vừa đúng bằng số HCV đoàn VN hơn đoàn Thái Lan và lần đầu vượt qua đoàn này ở một SEA Games mà VN không đăng cai.

“Máy gặt vàng” từ tuổi 17

Khởi phát sự nghiệp thi đấu quốc tế đầu tiên của Ánh Viên là tại kỳ SEA Games 2013 với 3 HCV (200 m ngửa, 200 m và 400 m hỗn hợp), chỉ hai năm sau tên tuổi của kình ngư Ánh Viên nổi như cồn sau khi cô bất ngờ chinh phục 8 HCV, phá tám kỷ lục bơi Đại hội thể thao Đông Nam Á. Cùng thời điểm này, ban huấn luyện bắt đầu khởi sự tập trung cho Ánh Viên, “tấn công” vào hai cự ly sở trường 200 m và 400 m hỗn hợp nữ tại các đấu trường thuộc cấp độ châu lục và thế giới.

Sau cú bùng nổ đoạt 8 HCV, phá tám kỷ lục tại kỳ đại hội 2015, Ánh Viên vẫn tiếp tục được chọn làm “máy gặt vàng” SEA Games 2017. Ánh Viên tiếp tục chinh phục cột mốc 8 HCV nhưng về kỷ lục, Ánh Viên khi đó 21 tuổi chỉ xô đổ được ba kỷ lục ở các cự ly 100 m, 200 ngửa và 200 m tự do cá nhân nữ so với tám ở kỳ SEA Games trước. Cơn mưa vàng đấy tuyệt nhiên không có sự đột phá nào ở hai cự ly sở trường gồm 200 m và 400 m hỗn hợp nữ.

Tại SEA Games 30, Ánh Viên được đăng ký dự tranh 12 nội dung nhưng khi vào thi đấu đã bỏ bớt cự ly 100 m tự do nữ. Kết quả Ánh Viên vẫn là “máy sản xuất vàng” chủ lực nhưng về thành tích cá nhân thì đi xuống, trong đó có những nội dung kém với chính mình cả 1-2 giây.

Dù chinh phục được 6 HCV nhưng giờ chót Ánh Viên để vuột mất chức vô địch cự ly 800 m tự do nữ (nội dung Viên thống trị hai kỳ SEA Games liên tiếp) về tay đối thủ 16 tuổi của Singapore Gan Ching Hwee khi để kém đối thủ hơn 7 giây.

Trong 6 HCV Ánh Viên gặt hái để nhận danh hiệu nữ VĐV xuất sắc nhất không có kỷ lục SEA Games mới nào được Ánh Viên thiết lập.

Ánh Viên với những thành tích qua các kỳ SEA Games tại hai cự ly sở trường. Ảnh: NGỌC DUNG

Nhận danh hiệu nữ VĐV xuất sắc nhất SEA Games nhưng vẫn sợ bị la vì thành tích đi xuống. Ảnh: NGỌC DUNG

Giấc mơ “tiểu tiên cá” tấn công châu lục và thế giới dang dở

Sau thời khắc đoạt chiếc HCV đầu tiên tại SEA Games 30 cự ly 200 m hỗn hợp nữ, Ánh Viên như trút được gánh nặng tâm lý bởi gần sau hai năm, đây là lần đầu tiên cô đoạt huy chương ở nội dung sở trường sau những liên tiếp thất bại tại đấu trường quốc tế.

Ở vào thời đỉnh cao nhất, Ánh Viên chỉ mất 2’12”95 để giành HCV cự ly 200 m hỗn hợp giải vô địch thế giới (VĐTG) 2016. Tuy nhiên, thông số này còn kém thành tích tốt nhất sự nghiệp 2’12”66, được Ánh Viên thiết lập tại giải Olympic trẻ 2014.

Sau nhiều năm tập luyện tại Mỹ, thông số cự ly 200 m hỗn hợp nữ của Ánh Viên giảm sút khủng hoảng. Thụt lùi hơn 7 giây, xuống 2’19”79 tại giải VĐTG 2019, cho đến khi cô tự cân chỉnh thành 2’15”51 để giành HCV tại SEA Games 2019.

Riêng cự ly 400 m hỗn hợp nữ, Ánh Viên khởi sự với thành tích 4’46”16, giành HCV đầu tiên tại SEA Games 2013. Đến Asiad 2014, thành tích được cô cải thiện lên gần 7 giây, đạt 4’39”65 để chạm tay vào HCĐ đại hội.

Thành tích tiếp tục được Ánh Viên rút ngắn tại giải VĐTG 2015 khi đạt thông số 4’38”78. Nó tiếp tục được Ánh Viên cải thiện để giành HCĐ thế giới năm 2016 với thành tích 4’37”17, xô đổ kỷ lục châu Á 4’41”29 được Liu Jing (Trung Quốc) thiết lập từ năm 2002.

Thành tích đỉnh điểm của Ánh Viên ở cự ly này là thông số 4’36”85, giúp cô xếp hạng chín chung cuộc tại đấu trường khắc nghiệt Olympic 2016. Thế nhưng sau cột mốc này, chuỗi thành tích 400 m hỗn hợp nữ của Ánh Viên đi xuống từ 4’40”39 (giải VĐTG 2017); 4’42”81 (Asiad 2018); 4’47”96 (giải VĐTG 2019) và được rút ngắn xuống còn 4’47”85 giúp Ánh Viên giành HCV tại SEA Games 30.

Giấc mơ “tiểu tiên cá” tấn công vào các đường bơi châu lục và thế giới đốt hết cả tuổi thanh xuân của cô bé người Cần Thơ ngày càng xa rời với biểu đồ thành tích…

Khi nhà vô địch than mệt và kiệt sức

Không riêng gì người hâm mộ mà cả những nhà chuyên môn và những ai theo dõi thể thao nước nhà đều chạnh lòng khi nghe cô bé vàng thở hổn hển trả lời phỏng vấn thật hồn nhiên: “Lúc nãy bơi xong em mệt lắm, em không nói được khi các anh chị hỏi… Nói em vui không với HCV thì những SEA Games trước em cũng thi những nội dung đó và cũng đoạt HCV mà vui gì… Em đoạt HCV mà thành tích không tốt thì bị la chứ khen gì mà khen…”.

Với nét hồn nhiên và ngây ngô đấy, nhiều người lại thấy thương cho cô bé được xem là “máy sản xuất vàng” của đoàn VN khi được tận dụng tất cả những gì em có.

Một HLV cựu trào từng làm HLV trưởng đội bơi VN chia sẻ về Ánh Viên với những nỗi lo và thương cảm: “Tội nghiệp con bé thật ngây ngô lại mang trọng trách hái huy chương thật nhiều. Sức trẻ thì có hạn trong khi mục tiêu bơi ra thế giới, ra khu vực thì rất mong manh. Ở đây tôi không nói đến việc đầu tư sai hay đúng, phương pháp huấn luyện dài ngày ở nước ngoài đúng hay sai nhưng rõ ràng có những thành tích càng ngày càng đi xuống của Ánh Viên thì phải xem lại về nhiều mặt. Không biết ngành thể thao nói chung và bộ môn bơi lội nói riêng giờ xác định Ánh Viên là mục tiêu để “hái vàng” ở SEA Games hay giải thoát tìm cho em một con đường để phát triển thực thụ. Thấy con bé xuống nước kiếm huy chương rồi thở hổn hển vừa trả lời phỏng vấn, vừa canh cự ly khác rồi lại xuống lấy huy chương mà thành tích của chính mình ngày càng đi xuống và 6 HCV không có kỷ lục nào cho em thấy thương quá…”.

Cách đây hai kỳ SEA Games Ánh Viên và “thần đồng bơi lội” người Singapore Joseph Schooling được xem là hai tài năng của khu vực với dự báo sẽ phát triển ở đường đua xanh khu vực châu Á và thế giới. Thế nhưng bây giờ thì Ánh Viên vẫn “mải mê” tìm vàng SEA Games cho đoàn thể thao Việt Nam còn Joseph Schooling đã giành HCV 100 m bướm tại Olympic 2016, vượt qua cả huyền thoại bơi lội thế giới Michael Phelps mà kình ngư này cũng đâu phải mang trọng trách “hốt vàng” cho Singapore.