TP.HCM kiến nghị chính thức công nhận thừa phát lại

Tại hội nghị, ông Nguyễn Thành Phong (Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy TP.HCM) khẳng định: “Việc thí điểm chế định thừa phát lại (TPL) là để nắm bắt được những vấn đề phát sinh khi triển khai chế định này ra thực tiễn chứ không phải thí điểm để được thì làm, không được thì thôi mà cần quyết tâm làm thành công”.

“Chỉ có TPL mới lập vi bằng giúp dân”

Đây là khẳng định của bà Ung Thị Xuân Hương, Chánh án TAND TP.HCM. Theo bà Hương, lập vi bằng chính là thế mạnh của TPL. Ngoài TPL, không có một hệ thống cơ quan nào giúp người dân xác lập được chứng cứ theo yêu cầu với thủ tục đơn giản và không hạn chế thời gian. Vi bằng giúp người dân tự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình khi tham gia giao dịch dân sự cũng như tham gia quá trình tố tụng. Ngoài ra, vi bằng cũng giúp tòa và các cơ quan hành chính nhà nước khác giải quyết khiếu nại, tranh chấp của người dân được khách quan, chính xác, kịp thời, phù hợp pháp luật, đẩy nhanh được tiến độ.

Đồng thuận, ông Huỳnh Thành Lập (Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM) nói: “Cái gì Nhà nước cũng ôm đồm thì chịu sao xiết. TPL làm tốt, hiệu quả, giúp được dân, hỗ trợ được các cơ quan nhà nước khác thì nên tiếp tục làm. Ví dụ nhà bên cạnh xây dựng làm nứt tường, kêu UBND phường, công an xuống thì họ đâu có chức năng để giải quyết. Bấy giờ kêu ông TPL lập vi bằng là đúng nhất để làm chứng cứ giải quyết sau đó”.

Theo ông Lê Mạnh Hùng (Trưởng Văn phòng TPL quận Bình Thạnh), ngoài giá trị làm chứng cứ, vi bằng còn làm cơ sở cho người dân khởi kiện ra tòa. Ví dụ vi bằng ghi nhận việc một bên có giao thông báo đòi nhà, đòi tài sản… Những trường hợp này luật bắt buộc trước khi khởi kiện thì đương sự phải chứng minh đã thực hiện thủ tục thông báo yêu cầu bên kia thực hiện nghĩa vụ.

Ông Tất Thành Cang (Phó Chủ tịch UBND TP.HCM) phát biểu tại hội nghị. Ảnh: K.PHỤNG

Dân có lợi, ngành thi hành án cũng có lợi

Theo ông Nguyễn Văn Lực (Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự (THADS) TP.HCM), Cục THADS TP rất kỳ vọng hoạt động trực tiếp tổ chức THA của TPL sẽ chia sẻ được công việc của cơ quan THADS.

Ông Lực nói: “Lúc đầu cũng gặp rất nhiều khó khăn từ nhận thức của cán bộ ngành nên Cục THADS TP đã tập trung làm tốt công tác tư tưởng cho lãnh đạo, cán bộ ngành về chủ trương thực hiện chế định TPL một cách nghiêm túc. TPL là người bạn đồng hành chia sẻ trách nhiệm, nghĩa vụ trên tinh thần hợp tác chân thành, cạnh tranh lành mạnh với cơ quan THA. Có cạnh tranh lành mạnh thì mới có chuyển biến tích cực. Đối với công việc của TPL thì người dân có lợi, cơ quan THA cũng có lợi nên phải hợp tác để hoàn thành nhiệm vụ. Ai không chấp hành thì kịp thời uốn nắn, nếu không nữa thì xử lý kỷ luật. Trong năm 2014, Cục đã kỷ luật một chi cục trưởng không chấp hành chủ trương trên”.

Ông Lực khẳng định: “Chúng tôi luôn tạo điều kiện để TPL hoạt động như tổ chức hội nghị để TPL giới thiệu mình, kêu gọi các ngân hàng tại TP.HCM sử dụng dịch vụ của TPL. Tại trụ sở các chi cục THADS có bố trí các bảng hiệu, chỗ ngồi giới thiệu về TPL để người dân biết lựa chọn cơ quan THADS hay TPL tổ chức THA”.

Kiến nghị chính thức công nhận chế định TPL

Theo nhiều đại biểu, điều làm người dân chưa yên tâm về TPL chính là cơ chế thí điểm. Cạnh đó, trong điều kiện thực hiện thí điểm, văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh về tổ chức và hoạt động của TPL chưa thể đầy đủ, hoàn thiện, quy định pháp luật trong một số lĩnh vực chưa thống nhất với chế định pháp luật về TPL. Điều này đã trực tiếp gây khó khăn, làm cho kết quả hoạt động TPL trong hai mảng hoạt động là xác minh điều kiện THA và trực tiếp tổ chức THA chưa tương xứng với tiềm năng.

Theo đại diện VKSND TP.HCM, số lượng vụ việc xác minh điều kiện THA và trực tiếp tổ chức THA của TPL còn thấp có thể lý giải nguyên nhân cũng do những tồn tại hạn chế từ cơ chế thí điểm mang lại. Để TPL phát triển hai mảng hoạt động này thì cần phải công nhận chính thức TPL.

Ông Huỳnh Văn Hạnh (Giám đốc Sở Tư pháp TP.HCM) cho biết sự tham gia của TPL chẳng những không làm cho hoạt động tư pháp bị xáo trộn mà còn góp phần bổ khuyết cho những hạn chế tự thân của hoạt động tư pháp, làm cho hoạt động này hiệu quả hơn, chặt chẽ hơn, đúng vai trò hơn. Kết quả của một số lĩnh vực hoạt động của TPL còn chưa đạt được mục tiêu ban đầu đề ra, cơ bản là do những tồn tại hạn chế từ cơ chế thí điểm mang lại. Vấn đề này sẽ được khắc phục nếu loại bỏ tính chất thí điểm này để hoàn thiện thể chế, chính sách liên quan. Từ đó, UBND TP.HCM kiến nghị Ban Chỉ đạo thực hiện thí điểm chế định TPL Trung ương báo cáo Chính phủ trình Quốc hội xem xét, cho phép áp dụng chính thức chế định TPL. Việc này sẽ tạo điều kiện để hoàn thiện thể chế, bảo đảm phát huy tối đa tiềm năng của chế định này.

Ông Đinh Trung Tụng (Thứ trưởng Bộ Tư pháp) đánh giá việc TP.HCM tổ chức thí điểm thành công chế định TPL đã tạo nên hiệu ứng tốt trong xã hội; khẳng định chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước đã được đông đảo người dân ủng hộ. Ông Tụng cho biết thêm tại buổi thăm và làm việc mới đây của Chủ tịch nước tại Bộ Tư pháp, Chủ tịch nước đã có ý kiến là tiếp tục thực hiện TPL chứ không gián đoạn.