Chủ tịch UBND TP.HCM vừa ký ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị số 10/2021 của Ban bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác khí tượng thủy văn (KTTV), đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Kế hoạch nhằm mục đích nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về KTTV trên địa bàn TP.HCM, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
 |
TP.HCM là khu vực nhạy cảm với các yếu tố KTTV như vấn đề ngập khi mưa lớn và thủy triều dâng cao. Ảnh: CHÂU NGUYÊN |
Nhiều giải pháp nâng cao cảnh báo KTTV
Để thực hiện kế hoạch trên, UBND TP.HCM đã đưa ra nhiều giải pháp liên quan đến công tác quản lý, tuyên truyền, ứng dụng kỹ thuật công nghệ, cơ chế chính sách, nguồn nhân lực, đầu tư hạ tầng và hợp tác quốc tế.
Cụ thể, liên quan đến giải pháp ứng dụng kỹ thuật, công nghệ, TP chú trọng phát triển mạng lưới trạm KTTV chuyên dùng. Mạng lưới nhằm phục vụ nhu cầu khai thác, sử dụng thông tin, dữ liệu KTTV trong phát triển kinh tế - xã hội và phòng chống thiên tai.
Mạng lưới bảo đảm cung cấp đầy đủ, kịp thời thông tin, dữ liệu KTTV, đặc biệt là thông tin về nguy cơ xảy ra các hiện tượng bất thường có thể ảnh hưởng hoặc gây thiệt hại về người, tài sản và môi trường với độ tin cậy, chính xác cao. Mạng lưới sẽ kết nối với cơ sở dữ liệu liên ngành, dữ liệu của TP và quốc gia, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ với quy hoạch, mạng trạm quốc gia.
TP cũng xây dựng và phát triển hệ thống giám sát thời tiết, quan trắc KTTV tự động nhằm cảnh báo thiên tai, bão lũ, triều cường. Từ đó có đầy đủ dữ liệu, nâng cao năng lực dự báo, cảnh báo thiên tai trên địa bàn TP.
Cạnh đó, TP sẽ xây dựng hệ thống quản lý dữ liệu, phân tích thông tin trên WebGIS, Mobile GIS phục vụ giám sát khí tượng, thủy văn trên địa bàn TP. Đồng thời đầu tư hệ thống thiết bị tiếp nhận, lưu trữ và quản lý dữ liệu quan trắc KTTV tự động.
TP cũng tập trung các nghiên cứu khoa học về đổi mới, sáng tạo, chuyên đổi số và các thành tựu của cách mạng công nghiệp 4.0 vào công tác KTTV. Song song, TP thực hiện chuyển đổi số lĩnh vực KTTV, xây dựng cơ sở dữ liệu KTTV, biến đổi khí hậu (BĐKH) tích hợp trong hệ thống cơ sở dữ liệu của ngành TN&MT.
TP.HCM đang tập trung các nghiên cứu khoa học về đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ hiện đại vào công tác KTTV.
TP tăng cường công tác quản lý hoạt động KTTV
TP.HCM là nơi có mạng lưới sông ngòi, kênh rạch chằng chịt, phân nửa độ cao địa hình của TP có đặc điểm là địa hình thấp. TP là khu vực rất nhạy cảm với các yếu tố KTTV như vấn đề ngập khi mưa lớn và thủy triều dâng cao.
Những thập niên gần đây, xu hướng BĐKH đã và đang lan tỏa trên toàn cầu. Theo Phòng KTTV và BĐKH (thuộc Sở TN&MT TP.HCM), dưới tác động của BĐKH, các hiện tượng KTTV có xu hướng biến động phức tạp, mùa mưa bão xuất hiện thất thường so với quy luật. Đồng thời, tần suất các hiện tượng thiên tai như bão mạnh, lũ lớn, mưa to xuất hiện ngày càng nhiều, làm gia tăng nguy cơ ngập lụt đối với các vùng đất thấp.
Trước những thách thức này đòi hỏi TP phải tăng cường công tác quản lý hoạt động KTTV để phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và đời sống nhân dân. Đặc biệt là công tác đo đạc, thu thập, quản lý và sử dụng thông tin, dữ liệu KTTV, nhằm phục vụ cho công tác giám sát BĐKH, thích ứng với BĐKH và phòng chống thiên tai.
Trước mắt, Sở TN&MT phối hợp với các cơ quan liên quan tập trung tham mưu triển khai 11 nhiệm vụ chủ yếu. Các nhiệm vụ này bao gồm tăng cường công tác quản nhà nước, công tác tuyên truyền về KTTV; tăng cường phối hợp với các đơn vị liên quan để ứng dụng công nghệ kỹ thuật, nâng cao chất lượng dự báo, cảnh báo KTTV, thời tiết cực đoan, thiên tai, giám sát BĐKH; xây dựng cơ chế, chính sách tại địa phương đáp ứng yêu cầu quản lý như quy chế phối hợp quản lý hoạt động KTTV…•
Xây dựng giải pháp cảnh báo thời tiết cực đoan
Sở TN&MT được UBND TP giao chủ trì triển khai và đánh giá việc triển khai kế hoạch nâng cao chất lượng giám sát KTTV. Theo đó, sở này phối hợp với Sở Tài chính và Sở KH&ĐT tham mưu UBND TP bố trí kinh phí cho công tác giám sát KTTV.
Trong giải pháp ứng dụng kỹ thuật, công nghệ: Sở TN&MT được giao chủ trì phối hợp thực hiện thường xuyên với các đơn vị ở trung ương và địa phương trong việc bảo vệ, giải quyết các vi phạm hành lang kỹ thuật công trình KTTV của trung ương trên địa bàn TP.
Ngoài ra, Sở TN&MT được giao phối hợp cùng các đơn vị có liên quan xây dựng hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu chuyên ngành về TN&MT, bao gồm hệ thống thông tin KTTV và BĐKH.
Sở KH&CN được giao xây dựng giải pháp cảnh báo thời tiết cực đoan do BĐKH tại TP trên nền tảng công nghệ số và khoa học cộng đồng.
