Chiều 4-12, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa đã quán triệt Nghị quyết 45 của Hội nghị Trung ương 8 khóa XIII về tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới.
Nghiên cứu sửa tuổi lao động phù hợp với hoạt động của đội ngũ trí thức
Về quan điểm, ông Nguyễn Trọng Nghĩa cho biết Trung ương xác định đội ngũ trí thức là lực lượng lao động trí óc, có trình độ học vấn cao, chuyên môn sâu về một lĩnh vực, có năng lực tư duy độc lập, sáng tạo.
Cùng với đó, Trung ương Đảng nêu rõ quan điểm chú trọng phát triển đội ngũ trí thức Việt Nam cả trong và ngoài nước, có cơ chế, chính sách đột phá thu hút, trọng dụng trí thức. Đặc biệt là trí thức tinh hoa, chuyên gia đầu ngành và nhân tài của đất nước, quan tâm đào tạo, bồi dưỡng lớp trí thức trẻ, kế cận.
Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa nêu rõ nghị quyết đưa ra năm nhóm nhiệm vụ, giải pháp quan trọng.
Trung ương Đảng yêu cầu đổi mới mạnh mẽ tư duy, nâng cao, thống nhất nhận thức trong các cấp uỷ, tổ chức đảng, hệ thống chính trị và toàn xã hội về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của việc xây dựng đội ngũ trí thức.
Trung ương Đảng cũng yêu cầu cấp ủy, tổ chức đảng các cấp xây dựng chương trình, kế hoạch, đề án cụ thể nhằm thu hút, trọng dụng, đãi ngộ thỏa đáng, tôn vinh đội ngũ trí thức phù hợp với yêu cầu và thực tiễn của ngành, địa phương.
Một nhiệm vụ khác cũng được đặt ra tại nghị quyết này là đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng, đãi ngộ và tôn vinh trí thức, trọng dụng nhân tài.
Ông Nghĩa nhấn mạnh việc tạo đột phá, chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện về chất lượng đào tạo nhân lực trình độ cao, bồi dưỡng nhân tài trong các cơ sở giáo dục đại học, cơ sở nghiên cứu khoa học. Đồng thời, kịp thời phát hiện nhân tài trong nước và người Việt Nam ở nước ngoài; có cơ chế, chính sách ưu tiên, đột phá trong thu hút, đào tạo, bồi dưỡng, trọng dụng, đãi ngộ nhân tài, nhất là chính sách tuyển dụng, tiền lương, tạo môi trường làm việc.
Tập trung vào các nhà khoa học giỏi, có trình độ chuyên môn cao, có khả năng chủ trì nhiệm vụ khoa học và công nghệ đặc biệt quan trọng, các chuyên gia đầu ngành, trí thức có uy tín, có thành tựu cống hiến trong các ngành, lĩnh vực quan trọng, các cơ quan tham mưu chiến lược.
Ông chỉ rõ cần tăng cường quản lý nhà nước, hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách đối với đội ngũ trí thức; có cơ chế phát huy dân chủ, tự do, sáng tạo…; hoàn thiện cơ chế, chính sách đặc thù phù hợp với hoạt động của đội ngũ trí thức.
Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền theo hướng tăng tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các tổ chức khoa học và công nghệ, các cơ sở giáo dục đại học trong bổ nhiệm cán bộ, lãnh đạo và các chức danh khoa học; nghiên cứu, sửa đổi tuổi lao động phù hợp với hoạt động của đội ngũ trí thức.
Nhiều cơ chế, chính sách ưu đãi với đội ngũ tri thức
Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương cũng nhấn mạnh việc đổi mới, nâng cao hiệu quả trong đánh giá, công nhận các chức danh khoa học; rà soát, hoàn thiện hệ thống giải thưởng nhà nước, giải thưởng ngành, lĩnh vực và các chính sách tôn vinh khác đối với đội ngũ trí thức.
Cùng với đó, tăng cường vai trò quản lý nhà nước trong việc tổ chức thực hiện có hiệu quả chính sách, pháp luật. Hỗ trợ, tạo điều kiện cho phát triển đội ngũ trí thức, xử lý nghiêm hành vi vi phạm đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật trong xây dựng đội ngũ trí thức.
Ưu tiên bố trí nguồn lực từ ngân sách nhà nước và huy động nguồn lực xã hội, nguồn lực nước ngoài đầu tư phát triển hạ tầng khoa học, công nghệ, giáo dục và đào tạo, các quỹ đầu tư phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo; tạo môi trường thuận lợi cho trí thức làm việc, nghiên cứu, sáng tạo, cống hiến.
"Nếu chúng ta khơi thông nguồn lực, để làm sao tập hợp sức mạnh trí tuệ người Việt Nam, chắc chắn chúng ta làm được nhiều việc vĩ đại lắm. Bây giờ chúng ta vẫn còn manh mún, nhóm này, nhóm kia, lợi ích này, lợi ích kia, không liên thông với nhau rất khó" - ông Nguyễn Trọng Nghĩa nói.
Theo ông Nghĩa, Nghị quyết 45 cũng nhấn mạnh việc xây dựng, phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trên cơ sở đẩy mạnh hợp tác giữa doanh nghiệp và đội ngũ trí thức, giữa các tập đoàn kinh tế với các cơ sở giáo dục đại học, cơ sở nghiên cứu, hội trí thức, thông qua mô hình trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo...
Cùng đó, có cơ chế, chính sách ưu đãi về đất đai, tín dụng, thuế đối với các cơ sở giáo dục - đào tạo, nghiên cứu khoa học, công nghệ, văn hóa, văn học, nghệ thuật.
Tránh "đầu voi, đuôi chuột" trong thực hiện nghị quyết
Kết luận hội nghị, Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai cho rằng các báo cáo đã làm sâu sắc thêm các nội dung nghị quyết, hạn chế, nguyên nhân cũng như bài học kinh nghiệm; nêu rõ những điểm mới, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp… làm rõ quan điểm của các nghị quyết.
Theo bà Trương Thị Mai, cùng với các nghị quyết các quan trọng trên, tiếp nối Hội nghị Trung ương 7 về đánh giá kết quả nửa nhiệm kỳ thực hiện nghị quyết đại hội XIII của Đảng, Hội nghị Trung ương 8 đã thảo luận và cho ý kiến một số vấn đề lớn, hệ trọng khác.
Bà điểm lại một số nội dung quan trọng, đó là quy hoạch Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XIV, nhiệm kỳ 2026-2031, tình hình kinh tế- xã hội, ngân sách nhà nước 2023- 2024 và kế hoạch tài chính ngân sách nhà nước ba năm 20225-2026 và lộ trình thực hiện chế độ tiền lương mới.
Đầu nhiệm kỳ đến nay, Ban Chấp hành Trung ương Đảng cũng đã xem xét, ban hành nhiều Nghị quyết quan trọng trên các lĩnh vực nhằm cụ thể hoá, nâng cao hiệu quả thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII.
Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai nêu rõ đây là bước khởi đầu để nghị quyết đi vào cuộc sống, đòi hỏi cán bộ, đảng viên phải tiếp tục nghiên cứu đầy đủ, toàn diện các nghị quyết.
Cùng đó, phải nêu cao trách nhiệm, nỗ lực để đảm bảo các nghị quyết đạt được thực chất, gắn với từng địa phương, đơn vị. Trên cơ sở đó, làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, tạo đồng thuận cao trong quá trình thực hiện.
"Quá trình kiểm tra của Bộ Chính trị, Ban Bí thư đối với một số cấp ủy, tổ chức đảng cho thấy một số nghị quyết, chủ trương quan trọng ở mặt này, mặt khác, ở một số cấp uỷ, tổ chức đảng chưa nhận thức đầy đủ, chưa sâu sát, chưa quyết tâm cao. Nơi này, nơi kia, hiệu quả tổ chức thực hiện còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu" - bà Mai chỉ rõ.
Sau hội nghị này, bà yêu cầu các cấp ủy phải thường xuyên tổ chức kiểm tra, giám sát, đôn đốc để việc thực hiện nghị quyết đạt kết quả cao. Không để xảy ra tình trạng “đầu voi, đuôi chuột”, còn hình thức, đối phó. Sao cho nghị quyết đi vào cuộc sống một cách thực chất nhất.
Bà nhấn mạnh nhiệm vụ năm 2024 được triển khai trong bối cảnh tình hình trong nước, thế giới bên cạnh thuận lợi còn có khó khăn, thách thức, một số phát sinh có thể nằm ngoài dự kiến.
Một số địa phương phải tăng tốc, đột phá mới có thể đạt được mục tiêu, chỉ tiêu. Do đó, đòi hỏi phải chủ động, nắm chắc tình hình, kịp thời có giải pháp phù hợp, không để bị động, bất ngờ.
