Từ vụ cháy tại chung cư 18 tầng JSC34: Nhiều “lỗ hổng” chết người

Nhiều người dân sống, làm việc trong các chung cư chưa hề được tập huấn về PCCC; cầu thang thoát nạn, hầm thu rác nhiều nơi không được xây dựng theo tiêu chuẩn, không đảm bảo các điều kiện an toàn khi xảy ra hoả hoạn…

Điểm cháy từ hầm thu rác

Một ngày sau khi xảy ra vụ cháy, sáng 11-3, các lực lượng chức năng đã tổ chức khám nghiệm hiện trường, điều tra nguyên nhân vụ cháy. Để phục vụ công tác khám nghiệm hiện trường, lực lượng chức năng đã yêu cầu Ban quản lý chung cư JSC dừng mọi hoạt động trong toà nhà. Cùng tham gia đoàn công tác khám nghiệm hiện trường, phóng viên chứng kiến cảnh hoang vắng, mùi khét vẫn bốc lên nồng đặc quanh đây.

Cảnh sát phòng cháy chữa cháy dùng xe thang ứng cứu nạn nhân

Theo ghi nhận của phóng viên tại buổi khám nghiệm, trong hầm thu rác có 1 xe rác, rác thải trên bề mặt đã bị cháy sém theo hướng từ trên xuống dưới. Vỏ xe rác bị nhiệt tác động theo hướng từ trong ra ngoài. Lực lượng chức năng phát hiện, hầu hết cửa đổ rác tại các tầng đã bị cháy rụi, mùi khói khét lẹt bay khắp tòa nhà, len lỏi cả vào hệ thống thang máy. Đặc biệt, tường, trần hành lang các tầng 17 và 18 đều bị phủ một lớp than, tro đen kịt. Cửa ra vào các căn hộ thuộc 2 tầng này đều ám khói, bụi đen sì. Tại căn hộ 1810 của gia đình 2 nạn nhân bị tử vong do ngạt khói, lực lượng chức năng đặc biệt quan tâm tổ chức khám nghiệm.

Khác hẳn với các căn hộ liền kề, trong căn hộ này ám đầy khói, bụi tro đen sì, cả căn phòng đặc quánh mùi khói khét lẹt, đồ đạc trong căn hộ không có nhiều xáo trộn. Nơi được lực lượng khám nghiệm chú ý tại đây là phòng tắm vì xuất hiện rất nhiều bụi, than đen. Theo quan sát của phóng viên, tại chung cư JSC34, cửa hố rác được thiết kế liền sát và đối diện với thang máy và thang bộ. Theo lực lượng cảnh sát phòng cháy chữa cháy, việc bố trí hố rác gần cầu thang là không hợp lý, bởi khi cháy tại hố rác, khói, lửa, bụi sẽ nhanh chóng bao trùm và bịt kín lối đi này, khiến người dân khó khăn khi tự thoát hiểm.

Cần làm rõ trách nhiệm

Nguyên nhân vụ cháy hầm thu rác chung cư JSC34 đang trong quá trình điều tra làm rõ, tuy nhiên, nhiều khả năng do sự bất cẩn, thiếu ý thức của người dân trong toà nhà, vứt rác chứa nguồn nhiệt vào hầm rác gây cháy. Hoả hoạn có thể xảy ra bất cứ lúc nào, song, tại sao một sự cố nhỏ như vậy lại khiến 2 người tử vong và khiến hàng nghìn người dân hoảng loạn. Đi tìm câu trả lời cho thắc mắc trên, chúng tôi đã thấy một số bất cập trong việc thiết kế, xây dựng, đặc biệt là cầu thang thoát nạn và hầm thu rác tại các toà nhà cao tầng.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, hầm thu rác ở các toà nhà cao tầng buộc phải xây bằng bê tông, hoặc làm bằng Inox, tôn sắt chịu nhiệt… Cửa hố rác tại các tầng phải làm bằng vật liệu chống cháy. Tuy nhiên, một thực tế, nhiều chủ đầu tư tiết kiệm ngân sách nên làm ống dẫn rác bằng các vật liệu dễ cháy, hoặc làm bằng bê tông kiên cố nhưng lại ốp nhựa, cao su… trong ruột ống để rác rơi trơn và thuận tiện cho việc vệ sinh, cọ rửa. Tiết kiệm đâu không thấy, chỉ biết như vụ cháy tại chung cư JSC34, do thiết kế không đúng tiêu chuẩn, lửa đã thiêu rụi toàn bộ ống dẫn rác và “vô tình”  tạo nên một cột khói đen, kèm lửa “leo” lên 18 tầng của toà nhà.

Theo một cán bộ cảnh sát phòng cháy chữa cháy, ở vụ cháy tại chung cư JSC34, nguyên nhân khiến khói lan toả nhanh lên các tầng cao là do cầu thang bộ thoát nạn ở đây không có cửa đóng ở từng tầng. Theo quy chuẩn phòng cháy chữa cháy nhà cao tầng, các toà nhà cao trên 10 tầng phải có ít nhất 2 cầu thang bộ thoát nạn. Hệ thống cầu thang này phải đáp ứng các tiêu chí: Có cửa ra vào tại mỗi tầng, cửa phải làm bằng vật liệu khó cháy và đóng tự động.

Ở mỗi buồng cầu thang (khu vực chiếu nghỉ), chủ đầu tư phải lắp các quạt điều áp. Quạt điều áp sẽ giúp áp suất khí dư ở khu vực này luôn cao hơn các khu vực xung quanh, do vậy, khi xảy ra hoả hoạn, khói sẽ không lọt vào cầu thang, giúp người dân có thể thoát nạn an toàn. Quy chuẩn là vậy, song thực tế ít nơi làm được. Theo khảo sát của PV, chung cư JSC 34 có một cầu thang bộ không lắp đặt cửa kín tại các tầng nên khói từ hầm thu rác đã theo đường này “leo” nhanh lên các tầng toà nhà.

Trên thế giới đã từng xảy nhiều vụ cháy nhà cao tầng, khiến nhiều người chết và bị thương. Tuy nhiên trong số đó, rất ít nạn nhân bị chết cháy mà hầu hết tử vong do họ hoảng loạn khi thoát chạy đã xô đẩy, dẫm đạp lên nhau dẫn đến chết. Thực tế qua vụ cháy tại chung cư JSC34 cho thấy, nhiều người dân sống, làm việc trong chung này đã không được tập huấn, huấn luyện các biện pháp, thao tác thoát nạn an toàn, cũng như sử dụng thành thạo các phương tiện chữa khi xảy ra hỏa hoạn.

Bởi lẽ, chưa khi nào người dân ở đây được luyện tập, diễn tập thoát hiểm, thoát nạn một cách nghiêm túc khi xảy ra sự cố cháy… Rõ ràng các vụ cháy các nhà cao tầng, chung cư ở Hà Nội thời gian qua đã bộc lộ những “lỗ hổng” về phòng cháy chữa cháy, cứu hộ, cứu nạn. Đã đến lúc các cơ quan chức năng cần nghiêm túc “mổ xẻ”, có kế hoạch kiểm tra, khắc phục ngay các điểm yếu về phòng cháy chữa cháy đang tồn tại trong nhiều toà nhà cao tầng ở Thủ đô. 

Nhóm PV Nội chính (ANTĐ)