Vụ án: Kiện hàng xóm vì đưa tin cho báo

Sự kiến sáng 26-11 tới, TAND TP sẽ xử phúc thẩm một vụ án khá ngộ nghĩnh: Ông K., ngụ quận 12 kiện đòi bà X., hàng xóm bồi thường 30 triệu đồng vì cho rằng bà X. cung cấp thông tin sai lệch cho báo chí nhằm bôi nhọ danh dự, nhân phẩm của ông.

Bài báo và lá thư cảm ơn

Theo đơn kiện ngày 27-7-2006, dựa trên thông tin bà X. cung cấp, báo T. đã đăng bài viết “Một căn nhà “ngang nhiên cười cợt” Nghị định 36” (phản ánh việc ông K. cất nhà chiếm lề đường, nằm ngay trên tuyến lắp đặt hệ thống cấp nước, ngang nhiên tồn tại...). Sau đó ngày 18-8-2006, bà X. có thư gửi tổng biên tập báo T. với “nhiều lời lẽ không đúng sự thật” về ông K.

Theo ông K., bài báo “bóp méo sự thật” và lá thư “bôi nhọ” của bà X. đã xúc phạm nghiêm trọng đến danh dự, nhân phẩm của ông. Ông bị bạn bè làm ăn cắt quan hệ, ngay chính vợ con cũng nghi kỵ. Bản thân ông phải nhiều lần giải trình với các cơ quan chính quyền địa phương. Tinh thần ông bị ảnh hưởng, ức chế nên không thể làm ăn được.

Ông K. xác định với tòa là mỗi tháng ông thu nhập trung bình 2,5 triệu đồng. Từ tháng 8-2006 đến tháng 9-2007, ông không làm được gì, thiệt hại là 22,5 triệu đồng nhưng ông chỉ đòi bồi thường 15 triệu đồng. Ngoài ra, ông đòi bà X. bồi thường danh dự 15 triệu đồng. Như vậy, tổng số tiền mà ông đòi bà X. bồi thường là 30 triệu đồng.

Về phần mình, bà X. xác nhận rằng có phản ánh việc ông K. xây nhà lấn chiếm đến báo T. Sau đó phóng viên báo này đã tự đi thu thập tư liệu viết bài chứ bà không cung cấp thông tin gì khác. Đồng thời, bà cũng xác nhận là có viết thư vào ngày 18-8-2006 gửi tổng biên tập báo T., nội dung nhằm “cám ơn báo T. đã đăng đúng sự thật”. Bà chỉ gửi thư cho tổng biên tập báo T. chứ không gửi cho tờ báo nào khác, lại không xúc phạm gì đến ông K. nên bà không đồng ý bồi thường.

Tòa bác yêu cầu

Tháng 7 vừa qua, TAND quận 12 đã xử sơ thẩm, cho rằng nếu bà X. có đơn khiếu nại, cung cấp thông tin cho báo chí thì cũng là quyền và nghĩa vụ của công dân. Trong trường hợp báo T. đăng sai sự thật thì ông K. có quyền yêu cầu báo T. xin lỗi, đính chính, bồi thường thiệt hại theo quy định.

Về bức thư 18-8-2006 của bà X. gửi tổng biên tập báo T., tòa nhận định dù có những câu chữ chưa đúng nhưng không có những lời lẽ xúc phạm nghiêm trọng đến danh dự, nhân phẩm của ông K. Đồng thời bà X. không phát tán nội dung thư cho những người khác mà chỉ gửi cho tổng biên tập báo T. Vì vậy việc này không ảnh hưởng đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của ông K.

Ngoài ra theo tòa, ông K. không cung cấp được chứng cứ chứng minh những thiệt hại thực tế mà ông phải gánh chịu, cũng như chi phí hợp lý để ngăn chặn thiệt hại. Ông K. cũng không cung cấp được chứng cứ chứng minh hành vi của bà X. là nguyên nhân dẫn đến các thiệt hại của ông.

Từ các phân tích trên, TAND quận 12 đã tuyên bác yêu cầu bồi thường của ông K. Ngay sau đó, ông K. đã làm đơn kháng cáo gửi TAND TP.

Quyền cung cấp thông tin cho báo chí

Vụ kiện trên tuy nhỏ nhưng đưa ra được khá nhiều khía cạnh pháp lý thú vị.

Một thẩm phán TAND TP.HCM nhận xét, vụ án xoay quanh ba vấn đề: quyền và trách nhiệm giữa công dân với cơ quan chức năng; công dân với cơ quan báo chí và báo chí với cơ quan chức năng. Nếu vụ án không được giải quyết thấu đáo thì e rằng sẽ tạo tiền lệ xấu như từ nay không ai dám cung cấp thông tin cho báo chí vì sợ bị kiện hoặc ngược lại, tha hồ đưa tin sai lệch, “mượn tay” báo chí bôi nhọ danh dự, uy tín, nhân phẩm của người khác.

Theo thẩm phán này, trước hết phải xem xét bài báo có liên quan. Nếu nội dung bài báo là đúng đắn thì việc ông K. khởi kiện tờ báo đã đưa tin là sai, chưa nói gì đến việc kiện bà X. Ngược lại, nếu bài báo viết không khách quan, sai sự thật thì thẩm phán này và nhiều chuyên gia khác cũng đồng tình rằng lẽ ra ông K. nên kiện tờ báo chứ không phải kiện bà X. Bởi thông tin cung cấp của bà X. chỉ là thông tin ban đầu. Tiếp nhận thông tin đó, tờ báo T. phải đi xác minh, tìm hiểu rồi mới chủ động quyết định có phản ánh hay không trước công luận.

Như vậy, tờ báo T. phải chịu trách nhiệm về chuyện này. Còn bà X. không thể buộc báo phải đăng thông tin bà cung cấp. Bà chỉ thực hiện quyền và trách nhiệm công dân của bà đối với những gì bà cho là không đúng, không hợp lý. Có thể những gì bà cung cấp là chưa đúng, chưa đủ nhưng đó là do những hạn chế trong việc thu thập chứng cứ, nhận xét sự việc của người dân bình thường. Vì thế bà mới gửi đơn nhờ báo, đài xác minh, làm rõ việc bà cho là sai trái...

Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin tới bạn đọc về kết quả phiên xử phúc thẩm.