Ngày 11-7, TAND Hà Nội mở phiên tòa xét xử 54 bị cáo trong vụ án chuyến bay giải cứu. Sau phần thủ tục phiên tòa, đại diện VKS công bố bản cáo trạng.
Theo cáo trạng ngày 18-4-2021, khi dịch Covid-19 bùng phát và diễn biến phức tạp, Chính phủ đã chỉ đạo tổ chức các chuyến bay đưa công dân Việt Nam từ nước ngoài về nước để phòng chống dịch. Chính phủ giao cho Văn phòng Chính phủ, Tổ công tác của một số Bộ, ngành và địa phương thực hiện quy trình cấp phép chuyến bay và cho chủ trương cách ly.
 |
Các bị cáo tại phiên tòa |
Lợi dụng chủ trương trên, một số cá nhân thuộc các Bộ, ngành được giao nhiệm vụ cấp phép chuyến bay, cách ly ở địa phương và một số cá nhân đại diện doanh nghiệp, cùng một số đối tượng khác đã thực hiện hành vi phạm tội.
Hành vi phạm tội xảy ra ở nhiều cơ quan như Văn phòng Chính phủ, Bộ Ngoại giao, Bộ Y tế… và một số địa phương như Hà Nội, Quảng Nam. Hàng chục quan chức cấp cao đã nhận hối lộ khoảng 165 tỉ đồng. Riêng tại Bộ Ngoại giao khi đó, cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, cựu đại sứ bị cáo buộc đã 39 lần nhận tiền với tổng số hơn 23 tỉ đồng, phạm vào tội nhận hối lộ.
Cụ thể, từ tháng 4-2020 đến tháng 1-2022, Cục Lãnh sự Bộ Ngoại giao đã họp, đề xuất lãnh đạo Chính phủ phê duyệt tổ chức thực hiện 772 chuyến bay đưa công dân từ nước ngoài về nước bao gồm 400 chuyến bay giải cứu, 372 chuyến bay Combo
Bị cáo Tô Anh Dũng, khi xảy ra vụ án là Thứ trưởng Bộ Ngoại giao được phân công phụ trách, chỉ đạo Cục lãnh sự Bộ Ngoại giao. Cục Lãnh sự là đầu mối tiếp nhận hồ sơ từ các doanh nghiệp tham gia thực hiện chuyến bay đưa công dân Việt Nam về nước trong thời gian dịch Covid - 19, ký văn bản xin ý kiến 4 Bộ (Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Y tế, Bộ Giao thông vận tải) và ký đề xuất gửi Lãnh đạo Chính phủ phê duyệt kế hoạch đưa công dân về nước.
 |
Cựu Thứ trưởng Tô Anh Dũng được dẫn giải đến phiên tòa. Ảnh: Đ.T |
Biết được vai trò của cựu Thứ trưởng, từ tháng 5-2020 đến tháng 1-2022, 13 cá nhân đại diện doanh nghiệp đã tiếp cận, đặt vấn đề nhờ ông Dũng giải quyết cấp phép chuyến bay và được ông Dũng đồng ý.
Trong quá trình thực hiện, ông Tô Anh Dũng 37 lần nhận tiền của các doanh nghiệp với tổng số 21,5 tỉ đồng.
Còn bị cáo Vũ Hồng Nam có hành vi phạm tội khi đang là Đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản. Bị cáo bị khởi tố, bắt tạm giam khi là Thứ trưởng Bộ Ngoại giao.
Theo đó, năm 2018, ông Vũ Hồng Nam được bổ nhiệm làm Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước CHXHCN Việt Nam tại Nhật Bản. Bị cáo có trách nhiệm chỉ đạo, thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Đại sứ quán, trong đó có chức năng bảo hộ công dân. Trong thời điểm diễn ra đại dịch Covid-19, Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản đã tổ chức 57 chuyến bay giải cứu đưa công dân Việt Nam về nước.
Do số lượng công dân Việt Nam tại Nhật Bản có nhu cầu về nước rất lớn, nên ông Vũ Hồng Nam đã gửi nhiều công điện, điện mật về nước đề nghị Chính phủ tăng cường các chuyến bay đưa công dân Việt Nam về nước.
 |
Cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Vũ Hồng Nam được dẫn giải tới phiên tòa. Ảnh: Đ.T |
Tháng 10-2020, Lê Văn Nghĩa, Giám đốc Công ty Nhật Minh đã liên hệ với với ông Nam, đặt vấn đề và được ông Nam đồng ý giúp cho Công ty Nhật Minh bán vé máy bay và đưa công dân Việt Nam từ Nhật Bản về nước cách ly tại khách sạn của Nghĩa tại Khánh Hòa.
Sau đó, Vũ Hồng Nam đã ký các Công điện gửi về UBND tỉnh Khánh Hòa, Thanh Hóa, Thái Nguyên xin cách ly cho công dân và gửi Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống Covid, Bộ Y tế, Cục Lãnh sự... để xin phê duyệt chuyến bay do Đại sứ quán Việt Nam tại Nhật Bản tổ chức.
Từ tháng 11-2020 đến cuối tháng 9-2021, ông Vũ Hồng Nam xin phê duyệt 6 chuyến bay combo, đưa khoảng 1.490 công dân từ Nhật Bản về nước, giao cho Công ty Nhật Minh của Lê Văn Nghĩa tổ chức thực hiện. Công ty Nhật Minh đã 2 lần đưa tiền cho Vũ Hồng Nam với số tiền 1,8 tỉ đồng.
Trong giai đoạn điều tra, ông Dũng và gia đình đã nộp 2 tỉ đồng khắc phục hậu quả vụ án, còn ông Nam và gia đình đã nộp lại toàn bộ số tiền nhận hối lộ là 1,8 tỉ đồng. Trước khi vụ án được đưa ra xét xử, ông Dũng đã tác động gia đình khắc phục thêm 14,2 tỉ đồng. Tổng số tiền cựu thứ trưởng Tô Anh Dũng đã nộp là 16,2 tỉ đồng.
Theo cáo trạng, trong quá trình cấp phép các chuyến bay, phê duyệt cách ly tại địa phương và giải quyết vụ án, từ tháng 9-2020 đến tháng 12-2022, 25 bị cáo đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn, nhiệm vụ được giao, nhận hối lộ gần 165 tỉ đồng và lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, gây thiệt hại hơn 10,4 tỉ đồng.
23 bị cáo là đại diện doanh nghiệp đưa hối lộ hơn 226,7 tỉ đồng; 4 bị cáo môi giới hối lộ số tiền hơn 74,4 tỉ đồng và 2 bị cáo lừa đảo, chiếm đoạt số tiền 24,5 tỉ đồng.
