"Hoạt động tội phạm mua bán người tại Việt Nam đang diễn ra phức tạp, xu hướng tăng và quốc tế hóa. Từ năm 2011 đến nay, đã phát hiện xảy ra hơn 2.200 vụ với 3.300 đối tượng, lừa bán gần 4.500 nạn nhân. So với cùng thời gian trước, tăng 11,63% số vụ (2.205/1.896)..." - Đại tá Lê Văn Chương, Phó Cục trưởng Cục Tham mưu cảnh sát, Bộ Công an, cho biết tại tọa đàm dự thảo Bộ luật Hình sự (sửa đổi), phần liên quan đến mua bán người, mua bán trẻ em diễn ra ngày 10-11.
Đa số đối tượng phạm tội lợi dụng tình trạng khó khăn kinh tế, thất nghiệp, thiếu việc làm, dân trí thấp, nhẹ dạ cả tin của người bị hại để lừa bán từ nông thôn ra thành thị, các khu công nghiệp hoặc ra nước ngoài, trong đó trên 85% nạn nhân là phụ nữ, trẻ em. Tội phạm còn lợi dụng sự nhẹ dạ cả tin, mất cảnh giác của học sinh, sinh viên để lừa bán, chiếm 6,63% tổng số vụ (so với năm năm trước tăng 3%).
Tội phạm mua bán người đã xảy ra trên phạm vi 63 tỉnh, thành phố, nạn nhân không chỉ là phụ nữ, trẻ em mà đã xuất hiện tình trạng mua bán đàn ông, mua bán trẻ sơ sinh, trẻ trong bào thai, mua bán nội tạng, đẻ thuê... Trong đó có nhiều vụ mua bán trẻ sơ sinh, trẻ trong bào thai sang Trung Quốc: "Điển hình như năm 2011 xảy ra vụ Nguyễn Thị Ngọc Hiền (Đồng Nai) đã bán 25 trẻ sơ sinh sang Trung Quốc. Tiếp đó, Công an TP Cần Thơ bắt 10 đối tượng, đưa 75 người thuộc các địa phương phía Nam sang Trung Quốc, Singapore… bán thận. Riêng địa bàn tỉnh Hà Giang, từ năm 2010 đến nay phát hiện gần 80 vụ, chiếm đoạt hơn 100 trẻ em..." - ông Chung cho biết.
Gần 90% số vụ là mua bán người ra nước ngoài, tập trung chủ yếu qua các tuyến biên giới Việt Nam với các nước: Trung Quốc, Lào, Campuchia, trong đó sang Trung Quốc chiếm 70% (tăng 10% so với cùng thời gian trước). Điển hình, công an, biên phòng tỉnh Lào Cai phát hiện 392 vụ, bắt 458 đối tượng; Nghệ An phát hiện 51 vụ, bắt 108 đối tượng.
Thời gian gần đây, đối tượng phạm tội lợi dụng đường biên giới mở, thông thoáng trong thủ tục xuất nhập cảnh, việc cấp hộ chiếu công dân và giấy thông hành qua biên giới thuận lợi, một số nước miễn thị thực nên đối tượng phạm tội tổ chức thành những đường dây đưa người ra nước ngoài dưới dạng du lịch, thăm thân, lao động trái phép, thu giữ giấy tờ, hộ chiếu, không làm các thủ tục cư trú, bắt lao động cưỡng bức và lạm dụng tình dục.
Gần đây Công an tỉnh Tiền Giang phá chuyên án, bắt 14 đối tượng, lừa 124 phụ nữ bán sang Malaysia, Đài Loan, Hàn Quốc… hoạt động mại dâm; Công an tỉnh Hậu Giang phá chuyên án, bắt bảy đối tượng, lừa 30 phụ nữ sang Malaysia; từ năm 2011 đến nay có trên 10.000 lượt phụ nữ, trẻ em Việt Nam bị ép hoạt động mại dâm tại Malaysia.
Trên cơ sở đó, ông Chương đề nghị tăng mức hình phạt với hành vi mua bán người: "Mức khởi điểm hình phạt tù từ hai năm (khoản 1 Điều 119 BLHS hiện hành) cần tăng lên năm năm; phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 50 triệu đồng (khoản 3 Điều 119) tăng lên từ 50 triệu đồng đến 200 triệu đồng. Đối với tội mua bán trẻ em tăng mức khởi điểm hình phạt tù từ ba năm (khoản 1 Điều 120 BLHS hiện hành) lên bảy năm; phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 50 triệu đồng (khoản 3 Điều 119) tăng lên từ 50 triệu đồng đến 300 triệu đồng. Bên cạnh đó, người phạm tội còn có thể bị tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
