A giao còn gọi là cao da lừa có tên y học là colla corii asini. Đây là vị thuốc bổ Đông y có bốn công dụng chính là bổ máu, bổ âm, làm ẩm và cầm máu. Tuy nhiên, một phóng sự điều tra phát trên Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) ngày 6-6 đã phát hiện ra a giao dỏm. Cuộc điều tra kéo dài trong tám tháng.
Huyện Đông A (tỉnh Sơn Đông) có gần 100 nhà máy và xưởng sản xuất a giao, trong đó có Công ty TNHH Chế phẩm A Giao Đông A (gọi tắt là Công ty Đông A). Công ty sản xuất gần 2.000 tấn sản phẩm a giao, sử dụng hơn 80 tấn nguyên liệu a giao mỗi năm.
Trung bình chế biến 1 kg a giao cần 3 kg da lừa, có giá tương đương 90 nhân dân tệ (247.500 đồng VN). Tuy nhiên, Công ty ngành cao Bách Nhẫn Đường ở huyện Đài Tiền (tỉnh Hà Nam) cung cấp nguyên liệu a giao cho Công ty Đông A với giá chỉ 23 nhân dân tệ/kg (hơn 63.000 đồng VN), kể cả chi phí vận chuyển.
Thuốc a giao trong tiệm thuốc Đông y có thể không phải nguyên chất da lừa. Ảnh: Flickr.com
Phóng viên CCTV đã bí mật xuống xưởng sản xuất của Công ty Bách Nhẫn Đường để tìm hiểu điều trái khoáy này.
Nhà xưởng sản xuất của công ty bốc mùi hôi thối. Nước thải chảy lênh láng. Các khoảng trống đều được tận dụng để phơi da, kể cả cạnh cống rãnh. Ruồi nhặng bu đầy trên da. Da ngâm xong được vớt ra chất thành đống. Nhiều miếng da đã bị thối rữa. Sau khi ngâm, da được rửa sạch, cho vào lò hấp hơi, tiếp đến sẽ được nấu thành cao.
Trong suốt quy trình sản xuất, công ty không có biện pháp bảo đảm an toàn vệ sinh như đề phòng bụi bặm, ruồi, tiêu độc… Công nhân không hề sử dụng trang phục bảo hộ lao động và găng tay, thậm chí không cần giấy chứng nhận sức khỏe.
Theo phương thức gia công a giao truyền thống thì không dùng da phế thải. Tuy nhiên, công ty sử dụng phần lớn là loại da lấy từ đầu, chân vốn là phế phẩm bỏ đi trong quá trình lọc da động vật. Người quản lý còn cho biết chỉ 60% da lừa, còn lại đều là da trâu.
Đây là nguyên nhân chính để Công ty Bách Nhẫn Đường bán giá bèo như vậy. Khi bán ra thị trường, trên bao bì sản phẩm a giao của công ty vẫn ghi nguyên liệu sử dụng là da lừa.
| Giá da phế thải mỗi tấn 2.000-2.400 nhân dân tệ (5,5-6,6 triệu đồng VN) trong khi giá da lừa nguyên tấm phải đến 30.000 nhân dân tệ (82,5 triệu đồng VN). Đây là lý do không riêng gì Công ty Bách Nhẫn Đường hay Công ty Vĩnh Phong Hà Bắc mà nhiều nhà máy, công ty vẫn chọn da phế thải để sản xuất a giao, bất chấp sức khỏe người tiêu dùng. |
Công ty TNHH ngành dược Vĩnh Phong Hà Bắc ở huyện sản xuất sản phẩm chính là dược phẩm a giao mang nhãn hiệu Thanh Long. Giá xuất xưởng mỗi kg 45 nhân dân tệ (hơn 123.000 đồng VN). Để có được giá xuất xưởng thấp như vậy, công ty đã sử dụng da phế thải làm nguyên liệu. Ngoài da lừa còn có cả da ngựa, da la.
Do dùng da phế thải, giá bán rẻ hơn rất nhiều so với dược phẩm a giao chính tông sử dụng da lừa nguyên tấm, không pha tạp các loại da khác. Do công ty đã được cấp mã số đăng ký quốc gia nên sản phẩm được tiêu thụ ào ào, hơn 300 tấn mỗi năm.
HOÀNG HẠNH (Theo Tân Hoa xã)
