Theo hãng tin Reuters, hai công dân Canada vừa bị buộc tội gián điệp là cựu viên chức ngoại giao Michael Kovrig và doanh nhân Michael Spavor.
Hai người này đã bị Trung Quốc bắt giữ với các cáo buộc vi phạm an ninh nhà nước vào cuối năm 2018, sau khi Canada bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu, Giám đốc Tài chính của Tập đoàn Huawei, theo yêu cầu của Mỹ.
Trung Quốc đã nhiều lần kêu gọi Canada phóng thích bà Mạnh, vốn cũng là ái nữ của tỉ phú Nhậm Chính Phi – nhà sáng lập Huawei, và đã cảnh báo Canada về những hậu quả từ việc hỗ trợ Mỹ trong vụ bà Mạnh.
Hồi tháng 12-2019, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết nước này đã kết thúc điều tra về hai công dân Canada, và vụ việc đã được chuyển sang các công tố viên. Vụ ông Kovrig đang được các công tố viên ở Bắc Kinh xử lý, trong khi vụ ông Spavor được xem xét ở tỉnh Liêu Ninh.
Việc buộc tội là bước tiếp theo trong trình tự tố tụng tư pháp đối với hai công dân Canada, và có nghĩa là một phiên tòa chính thức có thể bắt đầu.
Canada đã gọi các vụ bắt giữ là tùy tiện. Đại sứ quán Canada tại Bắc Kinh hôm 19-6 đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.
Người dân Canada kêu gọi Trung Quốc phóng thích hai ông Michael Spavor và Michael Kovrig trước nơi diễn ra phiên điều trần dẫn độ bà Mạnh Vãn Châu ở TP Vancouver hồi tháng 3. Ảnh: REUTERS
Ông Spavor bị buộc tội do thám các bí mật quốc gia và cung cấp bất hợp pháp các bí mật nhà nước cho các thực thể bên ngoài Trung Quốc, trong khi ông Kovrig bị buộc tội do thám các bí mật quốc gia và dữ liệu tình báo cho các thực thể bên ngoài Trung Quốc, theo hai thông báo được đăng tải trực tuyến hôm 19-6.
Đầu tháng này, Đại sứ Trung Quốc tại Canada, ông Cong Peiwu cho biết hai người Canada bị giam giữ hiện ở trong tình trạng sức khỏe tốt, nhưng các chuyến thăm lãnh sự đã bị đình chỉ do các biện pháp hạn chế nhằm phòng ngừa COVID-19.
Ủy ban Các vấn đề chính trị và pháp lý trung ương của Đảng Cộng sản Trung Quốc hồi năm ngoái tuyên bố ông Kovrig bị buộc tội “đánh cắp và do thám thông tin và dữ liệu tình báo nhạy cảm của Trung Quốc”. Cơ quan này cho biết thêm rằng ông Spavor cung cấp thông tin tình báo cho ông Kovrig nhưng không đưa ra chi tiết.
Ông Kovrig làm việc cho Nhóm Khủng hoảng Quốc tế (ICG), một tổ chức phi chính phủ tập trung vào các nỗ lực nhằm giải quyết xung đột. ICG hôm 19-6 không đưa ra bình luận, nhưng tổ chức này trước đó tuyên bố những lời buộc tội chống lại ông Kovrig là mơ hồ và không có căn cứ.
Ông Spavor (44 tuổi) là một doanh nhân có mối quan hệ sâu sắc với CHDCND Triều Tiên.
Trong khi Trung Quốc khăng khăng cho rằng các vụ giam giữ không liên quan đến bà Mạnh, nhưng các cựu viên chức ngoại giao và chuyên gia nói rằng những hành động này được thực hiện nhằm gây áp lực lên Canada.
Hồi tháng trước, bà Mạnh đã thất bại trong một nỗ lực pháp lý nhằm tránh bị dẫn độ sang Mỹ để đối mặt với các cáo buộc gian lận, chấm dứt hy vọng về việc thoát khỏi tình trạng quản thúc tại gia ở Vancouver.
Gần đây bà đã đưa ra lập luận mới tại một tòa án Canada nhằm tiếp tục chống lại khả năng bị dẫn độ sang Mỹ, theo các tài liệu tòa án công bố được công bố đầu tuần này.
